Contrails vs. Chemtrails: Συνωμοσία, παραφιλολογία και επιστήμη…

Ποιά είναι η διαφορά μεταξύ ενός contrail κι ενός chemtrail; Γιατί υπάρχουν ημέρες που οι λευκές γραμμές των αεροσκαφών παραμένουν για πολλή ώρα στον ουρανό; Πρόκειται για σύννεφα, ή για κάτι άλλο; Γιατί εμφανίζονται συχνότερα από παλιά;




Του Νίκου Γκίκα (Ομάδα δυναμικής της ατμόσφαιρας και του κλίματος, ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ Πανεπιστήμιο Αθηνών)



Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι εάν βάλει κανείς τις κωδικές λέξεις «contrails» και «chemtrails» στη μηχανή αναζήτησης της google και ψάξει για φωτογραφίες και εικόνες, τα αποτελέσματα που θα λάβει, θα είναι σχεδόν πανομοιότυπα. Αυτό και μόνο, αρκεί για να διαπιστωθεί η τεράστια σύγχυση και παραφιλολογία που υπάρχει γύρω από αυτό το ζήτημα σε ένα μεγάλο τμήμα του κόσμου όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε όλο τον πλανήτη, κυρίως δε στις αποκαλούμενες «δυτικές» κοινωνίες.


Θα πρέπει να τονιστεί, ότι αντιθέτως με τα contrails, δεν υπάρχει σαφής ορισμός του τί είναι ένα «chemtrail». Αυτό είναι ανάγκη να αναφερθεί διότι η λέξη «chemtrail», προέρχεται από τη σύμπτυξη των λέξεων «chemical» (που σημαίνει χημική) και «trail» (που σημαίνει ίχνος). Τα contrails προέρχονται από τη σύμπτυξη των λέξεων «condensation» (που σημαίνει συμπύκνωση) και «trail». Εύκολα – βάσει της ετυμολογίας των λέξεων αυτών – μπορεί να καταλάβει κάποιος τη διαφορά.
Τα contrails, αναφέρονται στις ουρές συμπύκνωσης που ακολουθούν ένα αεροσκάφος, ενώ τα chemtrails αναφέρονται σε χημικές ουρές που εκλύονται από τα αεροσκάφη.


Όπως ήδη έχει τονιστεί, αρκεί μια απλή αναζήτηση στη μηχανή google, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι και οι δύο αυτές λέξεις, αναφέρονται στο ίδιο ακριβώς ατμοσφαιρικό φαινόμενο. Τουλάχιστον όσον αφορά τα contrails, αυτά ορίζονται με σαφή τρόπο: Πρόκειται για ένα είδος νέφους, το οποίο είναι ανθρωπογενούς προέλευσης, συνήθως στα ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας και σχηματίζεται λόγω της συμπύκνωσης των υδρατμών πίσω από τους κινητήρες jet των αεροσκαφών. 
Τα chemtrails, αλήθεια, πώς ορίζονται; Όσο κι αν ψάξει κανείς, σαφή ορισμό δε θα βρει. Ωστόσο, για την πληρότητα του παρόντος άρθρου, θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε έναν ορισμό γι αυτά, ο οποίος όμως δεν προέρχεται από πειραματικές μετρήσεις, αλλά από το λόγο για τον οποίο μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού θεωρεί ότι τα συγκεκριμένα νέφη στον ουρανό, πρόκειται για χημικούς αεροψεκασμούς.


Εικόνες του ατμοσφαιρικού φαινομένου, έχουμε πάρα πολλές και στην Ελλάδα, ανάλογες με την παρακάτω:



Εικόνα 1: Contrails στον απογευματινό ουρανό. Πηγή: http://news.sciencemag.org,
Credit: P. Leigh/Lancaster University

 

Τα chemtrails ως ψυχολογικό φαινόμενο

Συχνά, όταν έχουμε την εμφάνιση τέτοιων νεφών, δημοσιεύματα στον τύπο και ένα πλήθος blogs και sites που έχουν ως κύριο αντικείμενο την συνομωσιολογία, αναφέρουν πως η χώρα μας ή μια συγκεκριμένη περιοχή της «ψεκάστηκε». Κανείς δε μπορεί να προσδιορίσει το λόγο αυτών των ψεκασμών με σαφήνεια, ούτε τα αποτελέσματά τους. Κανείς επίσης, δεν μπορεί να προσδιορίσει ποιά/ποιές είναι αυτές οι χημικές ουσίες με τις οποίες ψεκάζεται ο πληθυσμός.


Η θεωρία συνομωσίας σχετικά με τους αεροψεκασμούς, στηρίζεται στο γεγονός ότι σύμφωνα με κάποιες αμφισβητούμενης γνησιότητας φωτογραφίες, τα αεροσκάφη τα οποία «αφήνουν» αυτές τις λευκές ουρές, δε φέρουν διακριτικά. Άλλοι αναφέρουν ότι σύμφωνα με ιστοσελίδες που απεικονίζουν live το στίγμα των αεροσκαφών πάνω από μια περιοχή, όπως για παράδειγμα το παρακάτω (http://www.flightradar24.com/), δεν θα έπρεπε να υπάρχουν «X»-trails πάνω από μια περιοχή, συνεπώς το αεροσκάφος, το οποίο διακρίνεται να αφήνει τέτοιες ουρές είναι ύποπτο.


Η αλήθεια είναι ότι η εναέρια κυκλοφορία είναι πολύ αυστηρώς ελεγχόμενη και οι ιστοσελίδες σαν αυτή που παρουσιάστηκε παραπάνω, δεν περιλαμβάνουν πάντα όλες τις πτήσεις, συνεπώς δεν είναι και ο πιο έγκυρος τρόπος να ελέγξει κανείς εάν κάποιο αεροσκάφος που παρατηρείται στον ουρανό, συμπεριλαμβάνεται στις «νόμιμες» πτήσεις. Όσο για τα συμπτώματα στον πληθυσμό, αναφέρονται οι ναυτίες, το άσθμα και άλλες παθήσεις. Αναφέρεται επίσης, ότι ενδεχομένως αυτοί οι ψεκασμοί ενδεχομένως να ελέγχουν το νου, και επιπροσθέτως να σχετίζονται με το HAARP. Κανείς ωστόσο, δεν έχει αποδείξει με αδιάψευστα τεκμήρια την ισχύ αυτών των θεωριών σε σχέση πάντα με τα «X»-trails και παραμένουν απλώς θεωρίες συνομωσίας. Κανείς από την άλλη δε μπορεί να αρνηθεί το γεγονός ότι θα μπορούσαν αεροσκάφη της πολιτικής αεροπορίας να αφήνουν χημικές ουσίες στον ουρανό (ούτως η άλλως τα προϊόντα της καύσης των κινητήρων είναι χημικές ουσίες ανθρωπογενούς προέλευσης).


Κατά πόσον όμως είναι δυνατόν, αυτές οι χημικές ουσίες να μας βλάψουν; Μια απλή συλλογιστική για τον όγκο της ατμόσφαιρας και της εν δυνάμει ποσότητας που θα έπρεπε να εκλυθεί προκειμένου να επηρεαστεί ένα κομμάτι του πληθυσμού, μπορεί να μας πείσει για το ότι θα χρειάζονταν πάρα πολλές χιλιάδες πτήσεων σε μία ώρα, ταυτόχρονα πάνω από μια περιοχή, προκειμένου να έχουμε κάποια αποτελέσματα ίσως σε κάποιες πολύ ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Με άλλα λόγια, είναι περίπου αδύνατον να έχεις οποιαδήποτε χημική ουσία σε αέρια ή υγρή μορφή, την οποία να ψεκάσεις από ύψος 10.000 και πλέον μέτρων, και η οποία να μπορέσει να βλάψει με οποιονδήποτε τρόπο τον πληθυσμό.


Είναι ωστόσο παράδοξο, το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, το οποίο τυγχάνει να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και κατά συνέπεια ένα μεγάλο τμήμα της ανθρώπινης γνώσης διαθέσιμο μέσα σε λίγα λεπτά, να προτιμάει να μη σκέφτεται ορθολογικά για το τί είναι αυτό που βλέπει στον ουρανό, αλλά να φαντάζεται ιστορίες προσπαθώντας να βρει άλλους που επίσης κάνουν το ίδιο.
Διατυπώνοντας έναν ορισμό για το τί είναι τα chemtrails λοιπόν, θα μπορούσε να ειπωθεί πως είναι προϊόν της φαντασίας μιας μεγάλης μερίδας του πληθυσμού των δυτικών (τουλάχιστον) κοινωνιών και μέρος μιας θεωρίας συνομωσίας. Τέτοιου είδους θεωρίες συνομωσίας, που στερούνται έστω και στοιχειωδών ενδείξεων και στηρίζονται στη μη απόδειξη του αντιθέτου προκύπτουν ως απότοκο μιας ψυχολογικής ανάγκης των ανθρώπων, ώστε να αποφύγουν την ευθύνη των προβλημάτων που ενδεχομένως αντιμετωπίζουν και να θεωρούν πως άλλοι πολύ ισχυρότεροι από αυτούς ευθύνονται γι’ αυτά, ή ορίζουν με τρόπο απόλυτο τις ζωές τους. Αυτή η ψυχολογική ανάγκη και η πίστη σε κάτι που συμβαίνει πέρα από τα όρια του ελέγχου της λογικής, αποτελεί συχνά και δικαιολογία προς την ματαιότητα οποιασδήποτε αντίδρασης. 


Δεν υπάρχει άλλος ορισμός, που να στηρίζεται τουλάχιστον σε κάποια δεδομένα και εδώ αναγκαστικά έγινε δανεισμός από την επιστήμη της ψυχολογίας, καθώς θεωρούμε πως τα chemtrails είναι ένα ακόμη ψυχολογικό φαινόμενο.




Πώς σχηματίζονται τα contrails;


Είναι αποδεδειγμένο ότι εικόνες σαν και την παραπάνω αποτυπώνουν σύννεφα υδρατμών και όχι κάποιας άλλης ουσίας. Καμία γνωστή ουσία σε αέρια μορφή, δε μπορεί να καλύψει ολόκληρο τον ουρανό σε τόσο μεγάλο πλάτος, παρά μόνο το νερό, το οποίο υπάρχει σε αφθονία στην ατμόσφαιρα. Μένει να αναλύσουμε λοιπόν, το πώς σχηματίζονται αυτά τα νέφη και κάτω από ποιές συνθήκες. Ο μηχανισμός σχηματισμού αυτών των νεφών μπορεί να παρατηρηθεί και στην καθημερινότητά μας: Όσοι βάζουν μπροστά τη μηχανή του αυτοκινήτου τους ένα πολύ κρύο και υγρό χειμωνιάτικο πρωινό, μπορούν να παρατηρήσουν ένα πυκνό λευκό σύννεφο το οποίο καλύπτει πολλά κυβικά μέτρα γύρω από το αυτοκίνητο.


Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο ύψος όπου πετούν τα αεροσκάφη. Πρόκειται μεν για μια ανάλογη κατάσταση, ωστόσο οι συνθήκες σε εκείνα τα ύψη παρουσιάζουν μεγάλη διαφορά, καθώς επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (-40 βαθμών και κάτω). Ωστόσο, το κοινό χαρακτηριστικό είναι, ότι προκειμένου να σχηματιστεί το contrail και να παραμείνει στον ουρανό, πρέπει η σχετική υγρασία σε εκείνα τα ύψη να είναι ιδιαίτερα υψηλή, σχεδόν στο σημείο κορεσμού, χωρίς όμως να το έχει φτάσει, διότι τότε θα είχαμε το σχηματισμό νεφών τύπου cirrus, όπως φαίνονται στην παρακάτω εικόνα:




Εικόνα 2: Νέφη τύπου cirrus (θύσσανοι).  Πηγή: http://images.fineartamerica.com

 

Επί της ουσίας λοιπόν τα νέφη contrails, τα οποία θεωρούνται και ανθρωπογενή, παρουσιάζουν πολύ μεγάλες ομοιότητες με τα νέφη τύπου cirrus. Βρίσκονται στα ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας, συχνά στα όρια της τροπόπαυσης, έχουν πολύ μικρό πάγος (δεν ξεπερνούν συνήθως τα μερικές δεκάδες μέτρα) και αποτελούνται από παγοκρυστάλλους. Η ύπαρξη τέτοιων νεφών (είτε cirrus είτε contrails), τα οποία αυξάνονται, μπορεί να είναι ένδειξη επερχόμενης κακοκαιρίας καθώς ο σχηματισμός τους, υποδηλώνει συγκεκριμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες, που συνήθως προηγούνται των κακοκαιριών και χαρακτηρίζονται από χαμηλότερες θερμοκρασίες απ’ ότι συνήθως και σχεδόν κορεσμένη από υδρατμούς ατμόσφαιρα.


Το πέρασμα ενός αεροσκάφους μέσα από τέτοιες συνθήκες, αυτό που κάνει είναι να επιταχύνει τη διαδικασία σχηματισμού τέτοιων νεφών, γι αυτό και προκύπτουν εικόνες σαν την εικόνα 1 παραπάνω. Το ότι αργότερα ο ουρανός θα καλυφθεί πλέον εξ ολοκλήρου από νέφη παγοκρυστάλλων, είναι κάτι που ούτως η άλλως θα συνέβαινε. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δε σχηματίζουν όλα τα αεροσκάφη contrails, ακόμη και αν βρίσκονται στο ίδιο τμήμα του ουρανού που παρατηρούμε. Πρέπει το αεροσκάφος να ίπταται σε συγκεκριμένο υψόμετρο όπου υπάρχουν αυτές οι ατμοσφαιρικές συνθήκες. Κάποιο άλλο αεροσκάφος σε άλλο υψόμετρο, ενδεχομένως να μην σχηματίσει contrail. Επίσης σε διαφορετικές ημέρες, μπορεί να βλέπουμε πολύ μικρές «ουρές» πίσω από αεροσκάφη, ενώ άλλες η παρουσία τους να μη γίνεται καν αντιληπτή.


Πάντως, καθώς η πυκνότητα των πτήσεων των jet αεροσκαφών, αυξάνεται διαρκώς, ολοένα και συχνότερα έχουμε των σχηματισμό τέτοιων νεφών στην ατμόσφαιρα. Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από την επίδρασή τους στο παγκόσμιο κλίμα. Σε περιοχές όπου έχουμε μεγάλη πυκνότητα πτήσεων, δηλαδή διέρχονται πολλοί αεροδιάδρομοι, διεξάγονται έρευνες για την επίδραση αυτών των νεφών στην θερμοκρασία των κατώτερων τροποσφαιρικών στρωμάτων και κοντά στην επιφάνεια της γης. Τα συμπεράσματα είναι αντιφατικά.


Κάποιες έρευνες δείχνουν, ότι οι νεφώσεις αυτές ανακόπτουν τμήμα της ηλιακής ακτινοβολίας, συνεπώς μπορεί να ευθύνονται για μειωμένες σε σχέση με το κανονικό θερμοκρασίες, άλλες όμως δείχνουν ότι οι ίδιες νεφώσεις ανακλούν πίσω στο έδαφος, την εξερχόμενη γήινη ακτινοβολία με αποτέλεσμα να αυξάνουν τη θερμοκρασία. Θεωρούνται πάντως μια από τις πολλές επιδράσεις του ανθρώπου στο κλίμα της γης συνολικά, αλλά και στο μικροκλίμα συγκεκριμένων περιοχών. Η απαγόρευση πτήσεων για ένα διάστημα μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, έδωσε στους επιστήμονες μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να πραγματοποιήσουν σχετικές μετρήσεις καθώς για αρκετές εβδομάδες ο ουρανός είχε απαλλαγεί από την παρουσία των jet επιβατικών αεροσκαφών.


Λίγο πριν κλείσουμε, είναι σε όλους γνωστό το ότι αεροψεκασμοί γίνονται. Στην Ελλάδα, αεροψεκασμοί σε χαμηλό υψόμετρο, πραγματοποιούνται από το ΕΛΓΑ με πεδίο δράσης κυρίως στην κεντρική Μακεδονία, προς αποφυγή των χαλαζοπτώσεων κυρίως κατά τη θερινή περίοδο. Σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες, συνήθως τη θερινή περίοδο, όπου έχουμε το σχηματισμό καταιγιδοφόρων νεφών, πραγματοποιείται σπορά νεφών με ιωδιούχο άργυρο και άλλα αδρανή υλικά, προκειμένου να έχουμε την αποτροπή χαλαζοπτώσεων σε μια περιοχή. Οι ψεκασμοί αυτοί, βασίζονται σε μελέτες που έχουν ξεκινήσει από τη δεκαετία του ‘60, ωστόσο πολλές έρευνες αμφισβητούν την επιτυχία τους. 


Θα πρέπει να τονιστεί και πάλι πως αυτές οι χημικές ενώσεις, δεν διαλύονται στο νερό, ή εάν αυτό συμβαίνει βρίσκονται σε τόσο μικρές ποσότητες, όταν το νερό φτάσει στο έδαφος, που απλώς δεν είναι ικανές να προκαλέσουν επίπτωση στην υγεία. Αυτοί οι αεροψεκασμοί πάντως δεν σχετίζονται με τα contrails που παρατηρούμε στον ουρανό. Εξάλλου, τα αεροσκάφη αυτά, πετούν σε χαμηλότερα υψόμετρα και έχουν συγκεκριμένη ακτίνα δράσης. Το εάν παρόλα αυτά, θα πρέπει να ελέγχεται ο καιρός, με σκοπό την αποφυγή των αποζημιώσεων, ή άλλους σκοπούς, όπως για παράδειγμα την πρόκληση βροχοπτώσεων σε άνομβρες περιοχές, ή την αποφυγή χιονοπτώσεων σε άλλες, είναι κάτι που δεν περιλαμβάνεται στη θεματολογία αυτού του άρθρου και θα αναπτυχθεί σε άλλο.

Συμπερασματικά, η επιστήμη βεβαιώνει με κάθε τρόπο ότι εικόνες σαν και την εικόνα 1, αφορούν στο σχηματισμό νεφών υδρατμών, τα οποία προκύπτουν υπό συγκεκριμένες συνθήκες και τα οποία αποκαλούνται contrails. Όσον αφορά τον ψεκασμό χημικών ουσιών από αεροσκάφη, αυτός όχι μόνο δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά θα πρέπει να θεωρείται δεδομένος. Κάθε αεροσκάφος, αφήνει μαζί με τη θερμότητα και τους υδρατμούς, ένα ποσό καυσαερίων, το οποίο μολύνει την ατμόσφαιρα.


Εάν εκτός από τα προϊόντα της καύσης των κινητήρων των αεροσκαφών, έχουμε κι άλλες χημικές ουσίες, τις οποίες δεν γνωρίζουμε, είναι κάτι που δε μπορεί να αποκλειστεί, ωστόσο, η πυκνότητά τους στην ατμόσφαιρα δεν μπορεί να ξεπεράσει κάποιο όριο, ώστε αυτές να επιδράσουν μαζικά στον πληθυσμό συγκεκριμένων περιοχών. Η ονομασία chemtrails σε αυτά τα νέφη συνεπώς, πρόκειται για έναν όρο που περισσότερο θα έπρεπε να αναφέρεται σε ένα ψυχολογικό φαινόμενο, που ερμηνεύει την πίστη των ανθρώπων σε παράλογες και αναπόδεικτες θεωρίες, παρά σε κάποιο άλλο γεγονός.




Ενδεικτικές χρήσιμες πηγές:

1. http://cimss.ssec.wisc.edu/wxwise/class/contrail.html
2. http://science-edu.larc.nasa.gov/SCOOL/contrail.html
3. http://science-edu.larc.nasa.gov/contrail-edu/faq.html
4. http://en.wikipedia.org/wiki/Chemtrail_conspiracy_theory


ΠΗΓΗ
http://enews-gr.blogspot.gr