Η ανθρωπότητα πάντα σαγηνευόταν από τα τέρατα. Μυθολογίες απ’ όλο τον κόσμο περιλαμβάνουν ιστορίες... για παράξενα και τρομακτικά πλάσματα, συμπεριλαμβανομένων του μισού ταύρου – μισού ανθρώπου Μινώταυρου των ελληνικών μύθων, του ζωντανού πήλινου Γκόλεμ των εβραϊκών παραδόσεων, των βρετανικών ξωτικών και των κινέζικων δράκων. Μολονότι αυτά τα τέρατα είναι προφανώς φανταστικά, μόλις πριν 1 ή 2 αιώνες η πίστη στα τέρατα ήταν συνηθισμένη.
Τα σύγχρονα τέρατα δεν είναι τόσο φανταστικά και παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι αμφισβητούν την ύπαρξή τους, μερικοί είναι σίγουροι ότι άγνωστα τέρατα κατοικούν την ανοιχτογάλαζη κουκκίδα μας. Φαίνεται ότι κάθε λίγους μήνες, τέρατα του ενός ή του άλλου είδους γίνονται αντικείμενο ειδήσεων.
Μερικές φορές πρόκειται για ένα νέο θολό ιδιωτικό βίντεο με κάποια μορφή στα νερά του Λοχ Νες, άλλες φορές πρόκειται για την φωτογραφία ενός κυνηγού με την απεικόνιση του Μεγαλοπόδαρου. Είτε υπάρχουν αυτά τα τέρατα είτε όχι, το μυστήριο θα μας συντροφεύει.
Τα σύγχρονα τέρατα δεν είναι τόσο φανταστικά και παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι αμφισβητούν την ύπαρξή τους, μερικοί είναι σίγουροι ότι άγνωστα τέρατα κατοικούν την ανοιχτογάλαζη κουκκίδα μας. Φαίνεται ότι κάθε λίγους μήνες, τέρατα του ενός ή του άλλου είδους γίνονται αντικείμενο ειδήσεων.
Μερικές φορές πρόκειται για ένα νέο θολό ιδιωτικό βίντεο με κάποια μορφή στα νερά του Λοχ Νες, άλλες φορές πρόκειται για την φωτογραφία ενός κυνηγού με την απεικόνιση του Μεγαλοπόδαρου. Είτε υπάρχουν αυτά τα τέρατα είτε όχι, το μυστήριο θα μας συντροφεύει.
Ogopogo
Κατά κοινή εκτίμηση ο Καναδάς έχει πιο πολλά λιμναία τέρατα από κάθε άλλη χώρα, κομπάζοντας για όχι λιγότερα από μια δωδεκάδα στα κρύα νερά του. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν που η λίμνη Okanagan, στη Βρετανική Columbia, μπορεί να είναι το σπίτι ενός εκ των δέκα κορυφαίων τεράτων του κόσμου.
Το τέρας της λίμνης, επονομαζόμενο Ogopogo (από ένα παλιό τραγούδι) είναι μοναδικό από την άποψη ότι οι ντόπιοι Ινδιάνοι της περιοχής συνήθιζαν να πραγματοποιούν ζωντανές θυσίες σ’ ένα πνεύμα του νερού της λίμνης καθώς περνούσαν με βάρκες κοντά στο φημισμένο σπίτι του Ogopogo, το Νησί του Τέρατος. Παρότι οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ του ινδιάνικου θρύλου και ενός σύγχρονου τέρατος είναι καθαρή εικασία, πολλοί αυτόπτες μάρτυρες συνεχίζουν να αναφέρουν αλλόκοτα συμβάντα στη λίμνη.
Σύμφωνα με τον John Kirk, ειδικού στο Ogopogo και προέδρου του Επιστημονικού Συλλόγου Κρυπτοζωολογίας της Βρετανικής Columbia, υπάρχουν πολύ καλύτερα στοιχεία για την ύπαρξη ενός μυστηριώδους τέρατος στην λίμνη Okanagan του Καναδά απ’ ότι στη λίμνη Loch Ness. Λοιπόν, αν τύχει να κάνετε διακοπές στις ακτές της Okagangan, φέρτε την κάμερά σας.
Κατά κοινή εκτίμηση ο Καναδάς έχει πιο πολλά λιμναία τέρατα από κάθε άλλη χώρα, κομπάζοντας για όχι λιγότερα από μια δωδεκάδα στα κρύα νερά του. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν που η λίμνη Okanagan, στη Βρετανική Columbia, μπορεί να είναι το σπίτι ενός εκ των δέκα κορυφαίων τεράτων του κόσμου.
Το τέρας της λίμνης, επονομαζόμενο Ogopogo (από ένα παλιό τραγούδι) είναι μοναδικό από την άποψη ότι οι ντόπιοι Ινδιάνοι της περιοχής συνήθιζαν να πραγματοποιούν ζωντανές θυσίες σ’ ένα πνεύμα του νερού της λίμνης καθώς περνούσαν με βάρκες κοντά στο φημισμένο σπίτι του Ogopogo, το Νησί του Τέρατος. Παρότι οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ του ινδιάνικου θρύλου και ενός σύγχρονου τέρατος είναι καθαρή εικασία, πολλοί αυτόπτες μάρτυρες συνεχίζουν να αναφέρουν αλλόκοτα συμβάντα στη λίμνη.
Σύμφωνα με τον John Kirk, ειδικού στο Ogopogo και προέδρου του Επιστημονικού Συλλόγου Κρυπτοζωολογίας της Βρετανικής Columbia, υπάρχουν πολύ καλύτερα στοιχεία για την ύπαρξη ενός μυστηριώδους τέρατος στην λίμνη Okanagan του Καναδά απ’ ότι στη λίμνη Loch Ness. Λοιπόν, αν τύχει να κάνετε διακοπές στις ακτές της Okagangan, φέρτε την κάμερά σας.
Δράκοι
Είναι ίσως το αρχαιότερο τέρας της λαϊκής παράδοσης. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές δράκων και γιγάντιων ερπετών. Στη Βίβλο, το βιβλίο του Ησαΐα περιγράφει το Λεβιάθαν (Leviathan), ένα τερατώδες θαλάσσιο ερπετό δράκο. Μερικοί από τους πιο αναπτυγμένους δράκους προέρχονται από τους κινέζικους πολιτισμούς. Στην πραγματικότητα οι Κινέζοι χωρικοί ανέσκαπταν για αιώνες οστά δεινοσαύρων (και έφτιαχναν τσάι από αυτά), πιστεύοντας ότι ανήκαν σε δράκους. Ο δυτικός κόσμος επίσης διαθέτει πλούσια λαογραφία με δράκους. Υπάρχουν ιστορίες ενός χριστιανού μάρτυρα με το όνομα Γεώργιος που έσφαξε έναν τρομακτικό δράκο, ο οποίος έγινε αργότερα γνωστός ως Άγιος Γεώργιος ο Σφαγέας Δράκων.
Ενώ οι δράκοι είναι αρχαίοι, σήμερα είναι περισσότερο δημοφιλείς από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ιστορίας, εμφανιζόμενοι στα «παιχνίδια ρόλων» (role playing games) και σε δημοφιλείς ταινίες όπως «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών».
Είναι ίσως το αρχαιότερο τέρας της λαϊκής παράδοσης. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές δράκων και γιγάντιων ερπετών. Στη Βίβλο, το βιβλίο του Ησαΐα περιγράφει το Λεβιάθαν (Leviathan), ένα τερατώδες θαλάσσιο ερπετό δράκο. Μερικοί από τους πιο αναπτυγμένους δράκους προέρχονται από τους κινέζικους πολιτισμούς. Στην πραγματικότητα οι Κινέζοι χωρικοί ανέσκαπταν για αιώνες οστά δεινοσαύρων (και έφτιαχναν τσάι από αυτά), πιστεύοντας ότι ανήκαν σε δράκους. Ο δυτικός κόσμος επίσης διαθέτει πλούσια λαογραφία με δράκους. Υπάρχουν ιστορίες ενός χριστιανού μάρτυρα με το όνομα Γεώργιος που έσφαξε έναν τρομακτικό δράκο, ο οποίος έγινε αργότερα γνωστός ως Άγιος Γεώργιος ο Σφαγέας Δράκων.
Ενώ οι δράκοι είναι αρχαίοι, σήμερα είναι περισσότερο δημοφιλείς από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ιστορίας, εμφανιζόμενοι στα «παιχνίδια ρόλων» (role playing games) και σε δημοφιλείς ταινίες όπως «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών».
Γιγάντιο Καλαμάρι
Το γιγάντιο καλαμάρι είναι το μοναδικό τέρας της λίστας των δέκα κορυφαίων τεράτων που γνωρίζουμε ότι υπάρχει στην πραγματικότητα, παρόλο που για αιώνες η ύπαρξή του ήταν συχνά φημολογούμενη. Αρχαίες ιστορίες της θάλασσας μιλούσαν για το φοβερό Κράκεν, ένα πελώριο τέρας με πολλά πλοκάμια, που αναφερόταν να επιτίθεται σε πλοία και ναυτικούς στις φουρτουνιασμένες θάλασσες.
Οι βιολόγοι τελικά επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ενός αληθινού θαλάσσιου τέρατος: επρόκειτο για το μυστηριώδες γιγάντιο καλαμάρι Architeuthis. Νεκρά δείγματα περιοδικά παρασύρονται στις ανά τον κόσμο παραλίες, πιο συχνά σε νησιά των οποίων το όνομα ξεκινά με το επίθετο «Νέα»: Νέα Γη και Νέα Ζηλανδία. Το μεγαλύτερο δείγμα γιγάντιου καλαμαριού εκτιμήθηκε ότι ήταν 65 πόδια μακρύ, αλλά το τέρας παρέμενε ασύλληπτο μέχρι το 2004, όταν Ιάπωνες ζωολόγοι κινηματογράφησαν ένα γιγάντιο καλαμάρι στο βυθό για πρώτη φορά. Το πλάσμα αυτό ήταν περίπου 26 πόδια μακρύ και βρέθηκε στα 3000 πόδια κάτω από την επιφάνεια.
Champ
Συχνά αναφερόμενο ως «Το Τέρας του Loch Ness της Αμερικής», το μυστηριώδες πλάσμα της λίμνης Champlain (που συνορεύει με το Βέρμοντ, τη Νέα Υόρκη και τον Καναδά) ονομάζεται Champ. Οι περιγραφές του τέρατος διαφέρουν κατά πολύ, αλλά λέγεται ότι είναι από 10 έως 100 πόδια μακρύ, το δέρμα του σκούρο και με πολλά εξογκώματα. Το κεφάλι του υποτίθεται ότι μοιάζει με φιδιού ή σκύλου.
Μια φωτογραφία που σύμφωνα με ισχυρισμούς απεικόνιζε το τέρας, δημοσιεύτηκε στους New York Times το 1981, δίνοντας στο τέρας εθνική φήμη και θεωρήθηκε η καλύτερη απόδειξη για το Champ στην πραγματικότητα για οποιοδήποτε λιμναίο τέρας. Η ειρωνεία είναι ότι η φωτογραφία που έκανε διάσημο το Champ αποκαλύφθηκε αργότερα σε μια έρευνα του 2003 ότι απεικόνιζε σχεδόν σίγουρα ένα κούτσουρο που επέπλεε αντί ένα λιμναίο τέρας. Ενώ οι θεάσεις του Champ έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, ο θρύλος παραμένει ζωντανός από την τοπική ομάδα μπάσκετ μικρότερης κατηγορίας, τους Vermont Lake Monsters.
Συχνά αναφερόμενο ως «Το Τέρας του Loch Ness της Αμερικής», το μυστηριώδες πλάσμα της λίμνης Champlain (που συνορεύει με το Βέρμοντ, τη Νέα Υόρκη και τον Καναδά) ονομάζεται Champ. Οι περιγραφές του τέρατος διαφέρουν κατά πολύ, αλλά λέγεται ότι είναι από 10 έως 100 πόδια μακρύ, το δέρμα του σκούρο και με πολλά εξογκώματα. Το κεφάλι του υποτίθεται ότι μοιάζει με φιδιού ή σκύλου.
Μια φωτογραφία που σύμφωνα με ισχυρισμούς απεικόνιζε το τέρας, δημοσιεύτηκε στους New York Times το 1981, δίνοντας στο τέρας εθνική φήμη και θεωρήθηκε η καλύτερη απόδειξη για το Champ στην πραγματικότητα για οποιοδήποτε λιμναίο τέρας. Η ειρωνεία είναι ότι η φωτογραφία που έκανε διάσημο το Champ αποκαλύφθηκε αργότερα σε μια έρευνα του 2003 ότι απεικόνιζε σχεδόν σίγουρα ένα κούτσουρο που επέπλεε αντί ένα λιμναίο τέρας. Ενώ οι θεάσεις του Champ έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, ο θρύλος παραμένει ζωντανός από την τοπική ομάδα μπάσκετ μικρότερης κατηγορίας, τους Vermont Lake Monsters.
Chupacabra
Ο Μεγαλοπόδαρος (Bigfoot) παίρνει το όνομά του από τις μεγάλες πατημασιές του και το τρομερό Chupacabra είναι επίσης γνωστό για αυτό που αφήνει πίσω του: νεκρά ζώα. Αν και λέγεται ότι οι κατσίκες είναι το αγαπημένο του θήραμα (chupacabra σημαίνει «αυτός που καταβροχθίζει κατσίκες» στα Ισπανικά), έχει επίσης κατηγορηθεί για επιθέσεις σε γάτες, πρόβατα, κουνέλια, σκύλους, κοτόπουλα, πάπιες, γουρούνια και άλλα ζώα.
Οι περιγραφές του Chupacabra ποικίλουν ιδιαίτερα, αλλά πολλές μαρτυρίες υποδεικνύουν ότι το πλάσμα αυτό έχει ύψος 4 με 5 πόδια. Έχει κοντά αλλά δυνατά πόδια, μακριά νύχια και τρομακτικά, λαμπερά μάτια. Τα Chupacabra έγιναν πρώτη φορά ευρεώς γνωστά το 1995 στο Πουέρτο Ρίκο. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα γιατί ή πώς ξεφύτρωσε ξαφνικά το Chupacabra αλλά πολλοί Λατινοαμερικάνοι πιστεύουν ότι είναι το ανίερο αποτέλεσμα μυστικών πειραμάτων της κυβέρνησης των ΗΠΑ στις ζούγκλες του Πουέρτο Ρίκο.
Βρέθηκε στο απόγειό του για περίπου 5 χρόνια, όταν αναφερόταν ευρέως στο Μεξικό, στη Χιλή, στη Νικαράγουα, στην Ισπανία, στην Αργεντινή και στη Φλόριντα σχεδόν αποκλειστικά σε ισπανόφωνες περιοχές. Μολονότι από τους περισσότερους θεωρείται μύθος, το Chupacabra αναφέρεται στις ΗΠΑ, κυρίως στο Τέξας και στο Νέο Μεξικό.
Σειρήνες
Μακρινά ξαδέρφια της γοργόνας (με λαογραφικούς όρους τέλος πάντων), οι σειρήνες ήταν όμορφες, γοητευτικές γυναίκες που κατοικούσαν κοντά σε βραχώδεις γκρεμούς και τραγουδούσαν στους διερχόμενους ναυτικούς. Σύμφωνα με θρύλους, οι δύσμοιροι ναυτικοί θα σαγηνεύονταν από το τραγούδι των Σειρήνων, ακολουθώντας την γλυκιά μελωδία ως το θάνατό τους, αφού τα καράβια τους συντρίβονταν στην βραχώδη ακτή.
Πρόκειται για μία αρχαία ηθικολογική ιστορία για τα κακά των γυναικών, αλλά δεν ήταν όλες οι Σειρήνες τόσο ελκυστικές. Άλλες περιγραφές απεικονίζουν τις Σειρήνες ως πλάσματα μισά πουλιά – μισά γυναίκες που θα σαγήνευαν τους ταξιδιώτες μέχρι τον αφανισμό τους χρησιμοποιώντας άρπα αντί για τη φωνή τους. Στον ελληνικό μύθο ο Οδυσσέας απέφυγε τον κίνδυνο των Σειρήνων βάζοντας του άνδρες του να βουλώσουν τ’ αυτιά τους με κερί, αν και στη σημερινή εποχή οι γιατροί συστήνουν μαλακές αφρώδεις ωτοασπίδες για τους ναυτικούς που μπορεί να συναντήσουν αυτά τα επικίνδυνα τέρατα.
Τέρας του Λοχ Νες
Καμία λίστα τεράτων δεν θα ήταν ολοκληρωμένη χωρίς το ζωάκι που λέγεται ότι κατοικεί στη λίμνη Λοχ Νες της Σκωτίας. Ενώ η Nessie είναι το πιο διάσημο λιμναίο τέρας του κόσμου, οπωσδήποτε δεν είναι το μοναδικό. Στην πραγματικότητα υπάρχουν εκατοντάδες (μερικοί μετρούν χιλιάδες) λίμνες στην Υδρόγειο, για τις οποίες αναφέρεται ότι φιλοξενούν τέρατα. Η πιο πρώιμη αναφορά αυτόπτη μάρτυρα για το τέρας του Λοχ Νες χρονολογείται μόλις το Μάιο του 1933. Από τότε, το τέρας πραγματικό ή όχι- αποτέλεσε ένα μείζον τουριστικό δώρο για την πόλη Ινβερνές και τις άλλες πόλεις κατά μήκος της λίμνης. Στη λίμνη Λοχ Νες έχουν πραγματοποιηθεί επαναλαμβανόμενες έρευνες για περισσότερο από 70 χρόνια, προσπαθώντας να επιβεβαιώσουν τις περιστασιακές θεάσεις, φωτογραφίες και βίντεο.
Το 2003, μια ομάδα από το BBC «όργωσε» την λίμνη χρησιμοποιώντας 600 ξεχωριστές ηχητικές δέσμες και δορυφορική πλοήγηση. Δεν βρήκαν καθόλου τέρατα. Ακόμα το ενδιαφέρον του κόσμου για τη Nessie παραμένει υψηλό: ένα φιλμ σχετικά με το τέρας προβλήθηκε την ημέρα των Χριστουγέννων και απέφερε κέρδος 2.4 εκατομμυρίων δολαρίων.
Λυκάνθρωποι
Ο τρομακτικός λυκάνθρωπος είναι ένα γοητευτικό μίγμα ανθρώπου και κτήνους. Μερικοί πιστεύουν ότι ένας λυκάνθρωπος τρομοκράτησε τη γαλλική ύπαιθρο το 1765 όταν ένα παράξενο πλάσμα που έμοιαζε με λύκο σκότωσε πολλούς χωρικούς. Η φανταστική ιστορία απεικονίστηκε στην ταινία «Η Αδελφότητα των Λύκων».
Ο λυκάνθρωπος είναι μία μόνο παραλλαγή λυκανθρωπίας, της αρχαίας πεποίθησης ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να μεταμορφωθούν σε ζώα, είτε με τη θέλησή τους, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες ή στην πανσέληνο. Μάγισσες και βαμπίρ για παράδειγμα λέγεται ότι μεταμορφώνονται σε γάτες, νυχτερίδες και λύκους κατά περίπτωση. Παρόλο που η προέλευση των λυκανθρώπων είναι ασαφής, μια ασυνήθιστη αρρώστια που δημιουργεί υπερβολικά τριχωτό σώμα (ονομάζεται «υπερτρίχωση») μπορεί να έχει συμβάλλει στην πίστη στους λυκανθρώπους. Στην πραγματικότητα, θεατρίνοι των τσίρκων με την εν λόγω αρρώστια παρουσιάζονταν κάποτε ως λυκάνθρωποι.
Η σύνδεση με την πανσέληνο πιθανώς δημιουργήθηκε από την τάση των λύκων και των σκύλων να ουρλιάζουν στο φεγγάρι, αλλά οι ιστορίες για ασημένιες σφαίρες εμφανίστηκαν πολύ αργότερα.
Βρικόλακες
Εδώ και έναν αιώνα αφότου ο Bram Stoker διαμόρφωσε τον δικό του χαρακτήρα του Δράκουλα από τον Ρουμάνο εθνικό ήρωα Vlad Tepes, το ενδιαφέρον για τους βρικόλακες δεν υπήρξε μεγαλύτερο. Από τον Δράκουλα στις ταινίες του «Blade», από τα μυθιστορήματα της Anne Rice στην «Buffy την σφαγέα των βαμπίρ», κανένα τέρας δεν αιχμαλώτισε την φαντασία του κόσμου όπως το έχουν κάνει οι βρικόλακες.
Αισθησιακή και τρομακτική ταυτόχρονα, η γοητεία των βρικολάκων έχει εμπνεύσει μια ακμάζουσα γοτθική υποκουλτούρα. Παρά τις ισχυρές ενδείξεις ότι οι βρικόλακες είναι φανταστικά πλάσματα, μερικοί άνθρωποι ισχυρίζονται ακόμα κι ότι είναι βρικόλακες οι ίδιοι διεξάγοντας αποκρυφιστικά τελετουργικά και πίνοντας αίμα από εθελοντές δότες. Ας ελπίσουμε να εμφανιστούν για την αιμοδοσία!
Μεγαλοπόδαρος
Ο Μεγαλοπόδαρος είναι φυσικά το τέρας της παγκόσμιας σκηνής, έχοντας δώσει το όνομά του σε πίτσες και αγωνιστικά οχήματα 4×4. Ο Μεγαλοπόδαρος είναι γνωστός όχι για αυτό που είναι (αφού κανένας δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι είναι ή αν υπάρχει), αλλά απ’ αυτό που υποτίθεται ότι αφήνει πίσω του: μεγάλες πατημασιές.
Το υψηλό προφίλ του Μεγαλοπόδαρου οφείλεται κυρίως σ’ ένα σύντομο φιλμ γυρισμένο το 1967 στο Bluff Creek της Καλιφόρνια. Αυτή είναι η κλασική τηλεοπτική προβολή του Μεγαλοπόδαρου, δείχνοντας ένα τριχωτό πλάσμα στο μέγεθος ανθρώπου να περπατάει προς ένα ξέφωτο. Το φιλμ ποτέ δεν αποδείχτηκε αυθεντικό και πολλοί υποπτεύονται ότι είναι απάτη. Είναι επίσης παράξενο που το εν λόγω φιλμ παραμένει το καλύτερο τεκμήριο για τον Μεγαλοπόδαρο μετά από 40 χρόνια, παρά το γεγονός ότι οι σύγχρονες βιντεοκάμερες είναι καλύτερες, φτηνότερες και βρίσκονται σε περισσότερα χέρια απ’ ότι στο παρελθόν.
Σίγουρα αν δεν ήταν απάτη κάποιος θα είχε γυρίσει ένα φιλμ εξίσου καλό ή καλύτερο από τότε. Ίσως το πιο εντυπωσιακό χάρισμα του Μεγαλοπόδαρου είναι να μην αφήνει καμία ισχυρή ένδειξη της ύπαρξής του. Δεν έχουν βρεθεί ποτέ δόντια ή κόκαλα ούτε ζωντανοί ή νεκροί Μεγαλοπόδαροι. Κατά μία εκτίμηση θα έπρεπε να υπάρχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες Μεγαλοπόδαροι στη Βόρεια Αμερική, ωστόσο ούτε ένας δεν χτυπήθηκε από αυτοκίνητο, κανένας δεν πυροβολήθηκε από κυνηγό ούτε βρέθηκε νεκρός από πεζοπόρο.
ΠΗΓΗ: 24wro.blogspot, http://www.newsbomb.gr/anexhghta/story/42112/ta-deka-pio-diashma-terata-toy-kosmoy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απόψεις των αναρτήσεων δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά με τις δικές μας.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.