Σαν σήμερα: 1η Νοεμβρίου, 1968 γροθιά στα τανκς

Το πρώτο εξάμηνο του 1968 κύλησε ευτυχισμένο για τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Είχε απαλλαγεί από βασιλικούς κι ανάκτορα , είχε διορίσει μαριονέτα αντιβασιλιά τον Γεώργιο Ζωϊτάκη κι είχε πείσει όσους ήθελαν να πεισθούν ότι έλεγχε απόλυτα την κατάσταση.

Στις 20 Ιουνίου, ορκίστηκε η τρίτη χουντική κυβέρνηση, με έντονο πολιτικό προφίλ: Ελάχιστοι στρατιωτικοί υπήρχαν σ’ αυτήν. Με τα ξερονήσια και τις φυλακές γεμάτες, τα στρατοδικεία σε οργασμό και τους βασανιστές του ΕΑΤ - ΕΣΑ σε πλήρη δράση, ο Παπαδόπουλος προσπαθούσε να περάσει στο εξωτερικό την εικόνα του λαοπρόβλητου σωτήρα.
Το πρώτο χτύπημα ήρθε στις 13 Αυγούστου. Ο Αλέκος Παναγούλης απέτυχε να τινάξει στον αέρα τον δικτάτορα αλλά πέτυχε να διαλαληθεί σ’ όλο τον κόσμο πως ο λαός αντιδρούσε. O Παναγούλης υπονόμευσε την παραλιακή λεωφόρο Σουνίου, απ’ όπου περνούσε ο Παπαδόπουλος, πηγαίνοντας από το Λαγονήσι στη Αθήνα. Βιάστηκε, όμως, να πυροδοτήσει κι ο δικτάτορας γλίτωσε. Η χούντα προσπάθησε να περάσει την απόπειρα ως μεμονωμένο επεισόδιο.
Πριν, όμως, να καταλαγιάσουν οι εντυπώσεις, ήρθε το αναπάντεχο: την 1η Νοεμβρίου 1968, πέθανε σε ηλικία ογδόντα χρόνων ο Γεώργιος Παπανδρέου.
Αν και καταργημένος από τις 15 Ιουλίου 1965, εξακολουθούσε να είναι ο τελευταίος εκλεγμένος πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ήταν μια λεπτομέρεια που δεν πρόσεξε η χούντα. Έδωσε άδεια για δημόσια κηδεία.

Στις 3 Νοεμβρίου 1968, αμέτρητα πλήθη κατέβαιναν προς το κέντρο της Αθήνας, ν’ αποχαιρετήσουν τον νεκρό. Δεξιοί, κεντρώοι κι αριστεροί, παραμερίζοντας τις πολιτικές και ιδεολογικές τους διαφορές, σχημάτισαν μια απέραντη παναθηναϊκή διαδήλωση που εξελίχθηκε σε βροντερό αντιχουντικό συλλαλητήριο.
Ήταν η πρώτη, κι ίσως η τελευταία, φορά που ο Γεώργιος Παπανδρέου προσαγορευόταν ομόφωνα με το επίθετο «Γέρος της Δημοκρατίας», με το οποίο τον αποκαλούσαν οι οπαδοί του. Και ήταν στην κηδεία του.

Για τη χούντα των συνταγματαρχών, το παναθηναϊκό ξέσπασμα αποτελούσε μήνυμα σαφές, όμοιο μ’ εκείνο που οι Αθηναίοι έστειλαν στους Γερμανούς κατακτητές, 25 χρόνια πριν, στην κηδεία του Κωστή Παλαμά. Όμως, ήταν δύσκολο να κλειστεί ένας ολόκληρος λαός στη φυλακή. Η λαϊκή αντίσταση επρόκειτο να κορυφωθεί στο Πολυτεχνείο.


historyreport.gr
skaipatras.gr