Πώς να κάνεις Χριστούγεννα όταν έχεις οικονομικά προβλήματα και δυσκολίες;

Τα ‘μπλουζ’ των Χριστουγέννων

Γράφει ο ψυχολόγος Μιχάλης Επταήμερος

Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι γιορτές αγάπης, ευχαρίστησης και διασκέδασης. Τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι ή έτσι θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι. Δυστυχώς, για πολλούς ανθρώπους η γιορτή των Χριστουγέννων είναι μία περίοδος πεσμένης διάθεσης και έντονου άγχους. Εκτός από την ψυχοσυναισθηματική ένταση η οποία βλάπτει την ψυχική υγεία κατά την διάρκεια των διακοπών, υπάρχουν επίσης και τα ‘πλούσια’ πιάτα τα οποία δεν είναι και ότι καλύτερο για την διατροφή μας και την σωματική μας υγεία γενικότερα. Τα φαγητά που είναι πλούσια σε αλάτι, λίπη και υδατάνθρακες είναι έντονοι πειρασμοί ακόμα και για αυτούς με ισχυρή θέληση.


Οι λόγοι που κάνουν τα Χριστούγεννα, και ίσως οποιαδήποτε άλλη περίοδο διακοπών, μία περίοδο στρες και κατάθλιψης για κάποιους ανθρώπους, είναι πολλοί. Μπορεί να είναι προσωπικοί, οικονομικοί, βιολογικοί και συναισθηματικοί. Παρακάτω αναφέρονται οι πιο βασικοί.

1. Απουσία ενός αγαπημένου προσώπου

Η απουσία κάποιου αγαπημένου κατά την περίοδο διακοπών ή κάποιος πρόσφατος χωρισμός δημιουργεί συναισθήματα μοναξιάς και ενοχών. Επιπρόσθετα, αυτοί οι άνθρωποι βγαίνοντας έξω βλέπουν ζευγάρια ή οικογένειες και αυτό εντείνει περισσότερο τα αρνητικά συναισθήματα.

2. Οικογενειακές δυσκολίες

Σε αρκετές περιπτώσεις, συγκρούσεις και δυσλειτουργικές σχέσεις μέσα στην οικογένεια έρχονται στην επιφάνεια αυτή την περίοδο του χρόνου. Συνήθως οι περισσότεροι περνάνε τις γιορτές με την οικογένεια τους, αλλά κάποιοι μπορεί να έχουν άλλα σχέδια και να θέλουν να περάσουν τις γιορτές με φίλους και αυτό μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις στην οικογένεια. Άλλοι πάλι προτιμούν να περάσουν τις διακοπές με τον/την σύντροφο τους ή να δώσουν περισσότερο χρόνο στον εαυτό τους να κάνει άλλα πράγματα και αυτό δημιουργεί επίσης συμπεριφορές επίκρισης από την οικογένεια. Σε άλλες περιπτώσεις, τα τωρινά δυναμικά της οικογένειας ενεργοποιούν τραυματικές καταστάσεις του παρελθόντος και έτσι μπορεί να δημιουργηθούν συναισθήματα θυμού ή φόβου, το άγχος εντείνεται ενώ παράλληλα υπάρχει απουσία ευχαρίστησης. Τέλος, υπάρχει η πιθανότητα κάποιοι να έχουν υπερβολικές προσδοκίες από τους άλλους αυτή την περίοδο των γιορτών. Μπορεί να έχουν στο μυαλό τους ιδανικές καταστάσεις, ακριβά δώρα και θετική ανταπόκριση από όλους. Συνήθως, δεν είναι έτσι τα πράγματα και αυτό αυξάνει την πιθανότητα το άτομο να απογοητευτεί και να αυξηθούν τα συναισθήματα δυσφορίας.



3. Οικονομικές δυσκολίες

Πολλές οικογένειες για διάφορους λόγους, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, πόσο μάλλον αυτή την περίοδο οικονομικής κρίσης. Οι διακοπές προσθέτουν επιπλέον φορτίο στον ήδη μικρό προϋπολογισμό των γιορτών. Είναι πολύ πιθανόν να μην έχουν τα χρήματα ώστε να αγοράσουν δώρα για τους αγαπημένους τους. Αυτό έχει σαν συνέπεια κάποιοι να χρησιμοποιούν ή να δανείζονται περισσότερα χρήματα από όσα μπορούν να ξεπληρώσουν, ενώ άλλοι μπορεί να αποφεύγουν οικογενειακές ή φιλικές συγκεντρώσεις (πάρτι, κλαμπ, εστιατόρια). Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, τα συναισθήματα άγχους, μοναξιάς και δυσφορίας εντείνονται. Τέλος, προκλήσεις όπως το φαγητό, τα κοκτέιλ, δώρα και ρούχα μπορούν να οδηγήσουν κάποιους να αισθανθούν περισσότερες ενοχές για τις συνέπειες των πράξεων τους (απόκτηση σωματικού βάρους, πονοκέφαλοι, κατάθλιψη, οικονομικά χρέη κτλ.). Οι συνέπειες δυστυχώς υπάρχουν και μετά το τέλος των γιορτών, κάτι που δημιουργεί περισσότερα αρνητικά συναισθήματα.

4. Σωματική κόπωση

Στις γιορτές οι άνθρωποι νιώθουν ότι ξαφνικά πρέπει να εκπληρώσουν πολλές υποχρεώσεις σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Ακόμα και αν οι δραστηριότητες είναι ευχάριστες, υπάρχουν βασικές αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα που είχαν συνηθίσει. Έτσι, μερικοί πιέζονται να κάνουν περισσότερα πράγματα από αυτά που θα έκαναν συνήθως. Τα ψώνια, η ανάγκη να βρούμε ωραία δώρα, η συμμετοχή σε διάφορες δεξιώσεις, πάρτι, κοινωνικές ή επαγγελματικές υποχρεώσεις, καθώς και η όλη προετοιμασία για τα φαγητά και γλυκά, δημιουργούν άγχος και κόπωση.

5. Μοναξιά

Για πολλούς, και ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους, η μοναξιά είναι ένα αρκετά σοβαρό θέμα κατά την περίοδο των εορτών. Μπορεί να μην έχουν κανένα να περάσουν τις διακοπές μαζί ή οι οικογένειες τους να βρίσκονται μακριά. Ωστόσο, ακόμα και νέοι άνθρωποι που βασίζονται στις προσκλήσεις από φίλους, μπορεί να βρουν τον εαυτό τους μόνο/η και αυτό μπορεί να είναι αρκετό για την εκδήλωση κατάθλιψης ή καταθλιπτικόμορφων συμπτωμάτων. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μερικοί άνθρωποι έχουν βιώσει την απώλεια αγαπημένων τους προσώπων αυτή την περίοδο και έτσι για αυτά τα άτομα οι γιορτές αυτές είναι μία δυσβάσταχτη υπενθύμιση πένθους.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε ότι τα πράγματα στην ζωή σε καμία περίπτωση δεν είναι τέλεια και όμορφα όπως στις ταινίες. Τις περισσότερες φορές η ζωή είναι απρόβλεπτη και για αυτό είναι χρήσιμο να επικεντρωνόμαστε στο παρόν, να αφιερωνόμαστε σε πράγματα που μας ευχαριστούν και να σκεφτόμαστε όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικά και παραγωγικά. 


Καλές γιορτές σε όλους!


elladosnea