Και οι αρχαίοι Έλληνες έπαιζαν την «μπουκάλα» για να φλερτάρουν!

Η «μπουκάλα» ήταν ένα ερωτικό εφηβικό παιγνίδι, που στα parties της δεκαετίας του ’60 (ακόμη και του ’70) χαρακτηριζόταν «τολμηρό», κατατέρποντας τους παίκτες του.

Όμως δεν ήταν και τόσο πρωτοποριακό, αφού παιζόταν ακόμη και στα συμπόσια των αρχαίων Ελλήνων! Μάλιστα τότε το ερωτικό αυτό παιγνίδι ονομαζόταν κότταβος (αττ. κόσσαβος) και ήταν συνηθέστατο στα συμπόσια και τα ενηβητήρια. Ο παίκτης («κοτταβίζων») άφηνε λίγες σταγόνες κρασιού (κοττάβους) – ή νερού – μέσα στο προσωπικό αγγείο του (ή σε χάλκινη λεκάνη – που λεγόταν κοτταβείον) και στριφογυρίζοντάς το από τις λαβές, σημάδευε κάποιαν συμπαίκτριά του, λέγοντας ταυτόχρονα το όνομά της – πίστευαν έτσι πως το κατηύθυναν δια της φωνής/ήχου. Ως προς την εκτέλεσή του, ήταν ένα απλό παιγνίδι δεξιότητος σκοποβολής.

Με το κοτταβείον γινόταν και μαντική («κότταβος, ερωτικόν μαντείον»): Το στριφογύριζαν και ονομάτιζαν κάποιο γνωστό τους πρόσωπο. Από τον ήχο της περιστροφής μάντευαν εάν τους αγαπά και πόσο. Μάλιστα, για τον ικανότερο να κατευθύνει το κοτταβείο, στο πρόσωπο που ήθελε, είχε θεσπισθεί και βραβείο, το κοττάβιο / κοτταβείο. Εφευρέτες του παιγνιδιού θεωρούνταν οι Σικελοί, γι’ αυτό και συχνάκις αναφερόταν ως «σικελικός κότταβος».

Στον ώμο μιας ερυθρόμορφης πήλινης υδρίας (χρονολογείται στο 510 π.Χ.), ύψους 51 εκατ., η οποία ευρέθη στο Βούλτσι Ετρουρίας (αποικία Τρώων), και που ευρίσκεται τώρα στο υπέροχο Μουσείο του Μονάχου, παριστάνεται μια σκηνή από αθηναϊκό συμπόσιο. Σε αυτήν, δυο ημίγυμνες εταίρες, αναπαύονται ανακεκλιμένες σε στολισμένα μαξιλάρια και παίζουν τον κότταβο. Έχουν βάλει ως ερωτικό στόχο τον Ευθυμίδη (αυτό φαίνεται από επιγραφή που υπάρχει από πάνω τους και που λέει «ΚΑΛΩι ΣΟΙ ΤΕΝΔΙ ΕΥΘΥΜΙΔΕΙ», δηλ. «Ευθυμίδη, σε καλώ»). Στην κυρίως παράσταση μαθαίνουμε ποιος είναι ο Ευθυμίδης: Ένας μαθητής που μαθαίνει μουσική από τον λυροδιδάσκαλο Σμίκυθο (αμφότεροι κάθονται σε δίφρους), υπό την εφορεία ενός εφήβου, του Τληπόλεμου, και ενός γενειοφόρου, ίσως παιδαγωγού, του Δημητρίου (ακουμπά σε βακτηρία) – όλα τα ονόματα τα γνωρίζουμε γιατί αναγράφονται πάνω από τα κεφάλια τους. Την παράσταση χαρακτηρίζει η επιγραφή, που γράφει «ΝΑΙΖΩΝ», δηλ. «ζω την ζωή μου».

Την υδρία έχει φιλοτεχνήσει ο Φιντίας, αγγειογράφος που εντάσσεται στην ομάδα των «πρωτοπόρων».

Γιώργος Λεκάκης