Τι πρέπει να κάνετε και τι δεν πρέπει, αν το φάρμακο που πρέπει να πάρετε, έχει έλλειψη; Τι πρέπει να προσέξετε για τα παιδικά φάρμακα και τι στην περίπτωση που βρίσκετε φάρμακα στο διαδίκτυο;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr

Το τελευταίο διάστημα ασθενείς και γιατροί γίνονται κοινωνοί, καθημερινά, της έλλειψης φαρμάκων. Απλά, καθημερινά φάρμακα όπως πασίγνωστα αντιβιοτικά, δεν υπάρχουν στα φαρμακεία. Και δεν
είναι μόνο τα ακριβά.
Είναι φάρμακα του ενός και δύο ευρώ. Όχι βέβαια ότι υπάρχουν τα ακριβότερα. Δυστυχώς οι φαρμακοποιοί βρίσκονται στο να καταγράφουν τις ελλείψεις και να κάνουν ό,τι είναι δυνατό από τους ίδιους, στο να αναζητήσουν και να βρουν το φάρμακο, που ψάχνει ο ασθενής. Όμως, το πρόβλημα υπάρχει, είναι πραγματικό και δεν είναι εφικτό να βρεθεί πολλές φορές το φάρμακο που θέλει ο ασθενής.
Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό το πρόβλημα είναι πολλοί και αρκετά περίπλοκοι. Όμως δεν είναι το άρθρο αυτό κατάλληλο για να τους αναλύσουμε. To πρόβλημα είναι τι μπορεί να κάνει ο ασθενής και φυσικά τι μπορεί να κάνει ο γιατρός που μη γνωρίζοντας την έλλειψη του συγκεκριμένου φαρμάκου το συνταγογραφεί στον ασθενή του. Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τους χρονίως πάσχοντες που παίρνουν κάποιο φάρμακο για χρόνια και τώρα δεν το βρίσκουν.

Κατά τον ΕΟΦ έλλειψη ενός φαρμάκου διαπιστώνεται εφόσον έχει αναφερθεί ότι το φάρμακο απουσιάζει βεβαιωμένα από το 20% των φαρμακείων του νομού. Δηλαδή το φάρμακο πχ στην Αττική λείπει από τα 700 φαρμακεία, σε σύνολο 3500 φαρμακείων. Βέβαια εδώ πρέπει να πούμε ότι πολλές φορές ο ασθενής δεν μπορεί να γυρίζει δεξιά και αριστερά για να βρει το φάρμακο του και πολύ περισσότερο όταν λόγω της ασθένειάς του, μπορεί να έχει πρόβλημα μετακίνησης.

Εδώ λοιπόν χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στο τι μπορεί και πρέπει να κάνει ο ασθενής, όταν δεν βρίσκει το φάρμακο που παίρνει συνήθως.

Το πρώτο που πρέπει να κάνει ο ασθενής εφόσον πρέπει να πάρει συνταγογραφούμενο φάρμακο και δεν το βρίσκει, πρέπει να ενημερώσει τον θεράποντα γιατρό του γιατί αυτός και μόνο έχει την ευθύνη της θεραπευτικής φαρμακευτικής αγωγής προς τον άρρωστο. Έτσι σε περίπτωση έλλειψης φαρμάκου πρέπει πρώτα να ενημερωθεί ο γιατρός και να προβεί σε αντικατάσταση του φαρμάκου και της δοσολογίας. Ο γιατρός είναι εκείνος που θα ψάξει να βρει και να συστήσει στον ασθενή του, ένα παρεμφερές φάρμακο και βέβαια θα συστήσει και την δοσολογία, που μπορεί να διαφέρει με αυτήν του φαρμάκου, που έχει έλλειψη.

Δυστυχώς η άνεση του χρόνου, ωστόσο, δεν υπάρχει για τους χρονίως πάσχοντες. Ασθενείς με καρκίνο ή πολλαπλή σκλήρυνση γνωρίζουν πολύ καλά ότι ακόμη και μία μέρα καθυστέρηση στη θεραπεία μπορεί να κοστίσει την ίδια τους τη ζωή. Σε αυτήν την περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει να καταφύγει σε κρατικό νοσοκομείο, που είναι πιο πιθανό να βρει το φάρμακο του. Και εδώ όμως ο γιατρός καλείται να προσφέρει τις γνώσεις του για να μπορέσει να αντικαταστήσει το ειδικό σκεύασμα που έχει ανάγκη ο ασθενής.


Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ορισμένους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο ασθενής ψάχνοντας τα φάρμακα του.

Υπάρχουν φάρμακα που είναι αναντικατάστατα. Σε αυτήν την περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει να περιμένει να καλυφθεί η έλλειψη. Στο διάστημα αυτό καλείται ο γιατρός να χορηγήσει κάποιο φάρμακο συμπληρωματικό.

Στην περίπτωση που ο ασθενής θέλει κάποιο αντιβιοτικό, που δεν υπάρχει, τότε σε αυτήν την περίπτωση με βάση την φαρμακευτική ουσία, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει κάποιο άλλο. Εφόσον έχει γίνει καλλιέργεια και αντιβιόγραμμα, τότε είναι πιο εύκολο να χορηγηθεί ένα από τα αντιβιοτικά στα οποία είναι πιο ευαίσθητο το μικρόβιο. Στην ανάγκη μπορεί να χορηγηθεί και αντιβιοτικό που είναι μετρίως ευαίσθητο. Καλό είναι να μην πάρει ο ασθενής αντιβιοτικό στην τύχη, από μόνος του.

Είναι πολύ σημαντικό να βρεθεί το αντιβιοτικό που υπάρχει σε επαρκή ποσότητα έτσι ώστε να καλύψει όλες τις ημέρες που πρέπει να χορηγηθεί. Δηλαδή αν πρόκειται να λάβει ο ασθενής αντιβίωση για 12 μέρες και στο φαρμακείο υπάρχει μόνο ένα κουτάκι με ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό και δεν είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί άλλο τότε είναι καλύτερα να προτιμηθεί κάποιο άλλο που υπάρχει σε επαρκή ποσότητα. Είναι λάθος να ξεκινήσει μια θεραπεία και κατά την διάρκεια της, θα πρέπει να αντικατασταθεί με κάτι άλλο λόγω της έλλειψης του συγκεκριμένου σκευάσματος.

Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν οι φαρμακοποιοί (θυμούμενοι την επιστήμη τους) να τα παρασκευάσουν με βάση την σύσταση του σκευάσματος, που έχει έλλειψη. Έτσι καλό είναι να ρωτήσετε τον φαρμακοποιό σας αν μπορεί να το παρασκευάσει. Συνήθως λοσιόν, αντιβιοτικά, αντιπυρετικά κλπ ο φαρμακοποιός μπορεί να τα παρασκευάσει με βάση την πρώτη ύλη και την σύσταση του φαρμάκου.

Φάρμακα σε παιδιά.
Σύμφωνα με τις έρευνες, κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών κάθε παιδί αναμένεται να αρρωστήσει από ιώσεις, κρυολογήματα και άλλες απλές ασθένειες κατά μέσο όρο οχτώ φορές. Τις εβδομάδες που ακολουθούν, λοιπόν, θα χρειαστεί να τους δώσετε δεκάδες δόσεις αντιπυρετικών, βρογχοδιασταλτικών, αντιδιαρροϊκών και άλλων φαρμάκων. Ισχύουν όλα τα παραπάνω, απλά είναι πιο δύσκολο ο φαρμακοποιός να παρασκευάσει σιρόπια που προσομοιάζουν διάφορες γεύσεις που κάνουν το φάρμακο πιο ανεκτό από το παιδί. Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις να πρέπει να πάρετε το φάρμακο που υπάρχει για μεγάλους και να το λιώσετε ή να τα κόψετε μειώνοντας την ποσότητα, που πρέπει να πάρει το παιδί και να το δώσετε στο παιδί ανακατεμένο με λίγο γιαούρτι ή πουρέ φρούτου. Μάθετε τα πάντα για τα φάρμακα και χρησιμοποιήστε τα κατάλληλα, πάντα με την βοήθεια του παιδιάτρου σας. Ο γιατρός σας είναι ο μόνος αρμόδιος για να υποδείξει κάθε πότε πρέπει να δίνετε το φάρμακο στο παιδί.

Τα περισσότερα φάρμακα, ακόμα και τα παιδικά, έχουν μάλλον δυσάρεστη γεύση, γι’ αυτό και είναι απόλυτα λογικό τα παιδιά να μην τρελαίνονται ακριβώς από τη χαρά τους όταν έρχεται η ώρα να τα πάρουν. Για να κάνετε τη διαδικασία πιο εύκολη —και το αποτέλεσμα πιο σίγουρο—, ρωτήστε το γιατρό εάν μπορείτε να δώσετε το φάρμακο αναμεμειγμένο με τον αγαπημένο του χυμό ή με ένα αφέψημα. Ωστόσο, αποφύγετε να ρίξετε το φάρμακο σε ποτήρι γεμάτο πορτοκαλάδα -εάν δεν το πιει όλο, δεν θα έχει πάρει τη σωστή δόση.

Αγορά μέσω διαδικτύου.
Οι παράνομες πωλήσεις φαρμάκων έχουν αυξηθεί τελευταία, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι καταφεύγουν στο διαδίκτυο για να προμηθευτούν φάρμακα που χρειάζονται ιατρική συνταγή. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι κυκλοφορούν φάρμακα χωρίς άδεια ή πλαστά που ενδέχεται να περιέχουν επιβλαβή συστατικά, όπως αρσενικό, που θα μπορούσαν να είναι ακόμη και θανατηφόρα. Μην αγοράζετε φάρμακα που δεν σας έχει δώσει ο γιατρός σας ή συνταγογραφούμενα φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή από το Internet. Μη διστάσετε, πριν αγοράσετε κάποιο φάρμακο ή ένα συμπλήρωμα διατροφής από το διαδίκτυο, να ζητάτε τη γνώμη του γιατρού ή του φαρμακοποιού.