«Έφυγε» ο Μιχάλης Κακογιάννης

Ο Μιχάλης Κακογιάννης, γιος της Αγγελικής και του Παναγιώτη Κακογιάννη, γεννήθηκε στη Λεμεσό της Κύπρου, στις 11 Ιουνίου του 1922, και σπούδασε Νομική, Δραματικές Τέχνες και σκηνοθεσία στο Λονδίνο. Σχεδόν ολόκληρο το διάστημα που βρισκόταν στο Λονδίνο, εργάστηκε στην ελληνική υπηρεσία του BBC, στην αρχή ως μεταφραστής και εκφωνητής, και αργότερα, σε ηλικία μόλις 22 χρόνων, ανέλαβε τη διεύθυνση της «Κυπριακής Ώρας».

Το 1947, ξεκίνησε την καριέρα του στο Θέατρο της Αγγλίας ως ηθοποιός, γρήγορα όμως τον κέρδισε η σκηνοθεσία και το 1953 ήρθε στην Ελλάδα. Το 1954, με την κινηματογραφική ταινία «Κυριακάτικο Ξύπνημα», ο Μιχάλης Κακογιάννης έκανε την αρχή της διεθνούς σκηνοθετικής του καριέρας. Η «Στέλλα», το «Κορίτσι με τα μαύρα», το «Τελευταίο ψέμα» η τριλογία του: «Ηλέκτρα», «Τρωάδες» και «Ιφιγένεια» και ο «Ζορμπάς» είναι μερικές μόνο από τις ταινίες του που διαγωνίστηκαν και προβλήθηκαν στα εγκυρότερα φεστιβάλ παγκοσμίως και απέσπασαν πολλά βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Στις ταινίες του συνεργάστηκε με μεγάλους Έλληνες ηθοποιούς, αλλά και με γνωστούς και καταξιωμένους ηθοποιούς της Αμερικής και της Ευρώπης.

Πέρα από τη σκηνοθεσία στον κινηματογράφο, σε εγχώριες αλλά και διεθνείς συμπαραγωγές, ο Μιχάλης Κακογιάννης έχει επίσης σκηνοθετήσει πολλές θεατρικές παραστάσεις και παραστάσεις όπερας στην Ελλάδα, τις Η.Π.Α., τη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχει, επίσης, γράψει και έχουν εκδοθεί σενάρια και μεταφράσεις κινηματογραφικών και θεατρικών έργων, ενώ έχει γράψει και στίχους γνωστών ελληνικών τραγουδιών.

Έργο του Μιχάλη Κακογιάννη είναι και ο νυχτερινός φωτισμός των μνημείων της Ακροπόλεως, τον οποίο εκείνος πρώτος οραματίσθηκε και για την επίτευξη του οποίου ίδρυσε το σύλλογο «Οι Φίλοι της Αθήνας», εξασφαλίζοντας τις υπηρεσίες του διάσημου Γάλλου φωτιστή Pierre Bideau  και αναλαμβάνοντας τη χρηματοδότηση όλων των απαραίτητων μελετών.

Το 2004, ο Μιχάλης Κακογιάννης συνέστησε το κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης» με σκοπό τη μελέτη, υποστήριξη και διάδοση των τεχνών του θεάτρου και του κινηματογράφου, καθώς και την καταγραφή και διαφύλαξη των δημιουργημάτων των τεχνών αυτών, ενώ το φθινόπωρο του 2009 αναμένεται η έναρξη λειτουργίας του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος που βρίσκεται στην οδό Πειραιώς 206, στον Ταύρο.

Για την προσφορά και το έργο του, ο Μιχάλης Κακογιάννης έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό. Έχει τιμηθεί με τον Ταξιάρχη του Χρυσού Φοίνικα (Ελλάδα), τον Ταξιάρχη των Γραμμάτων και Τεχνών (Γαλλία), τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Μακαρίου του Γ’ (Κύπρος) και το Special Grand Prix of the Americas (Μόντρεαλ). Έχει βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του στο έθνος, από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για το συνολικό έργο του, για έργο ζωής στα Ιεροσόλυμα, για έργο ζωής από το American Hellenic Institute στην Ουάσιγκτον και στο Κάιρο. Έχει ανακηρυχθεί Επίτιμος Δημότης στη Λεμεσό, στο Montpellier (Γαλλία) και στο Ντάλας (Τέξας, Η.Π.Α.) και έχει αναγορευθεί Διδάκτωρ Τεχνών στο Columbia College (Σικάγο, Η.Π.Α.), Επίτιμος Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Κύπρου καθώς και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η αγάπη του για την Κύπρο

Ο Μιχάλης Κακογιάννης, αν και δεν έζησε παρά μόνο μέχρι τα δεκαεπτά του στην Κύπρο, δεν έκοψε ποτέ τους δεσμούς του με την αγαπημένη του πατρίδα, όπου άλλωστε ζει η οικογένεια του.

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο  το 1974 τον βρήκε στην Ιρλανδία, όπου σκηνοθετούσε Οιδίποδα στο Εθνικό Θέατρο της Ιρλανδίας. Συγκλονισμένος και μη γνωρίζοντας άλλο τρόπο να «πολεμήσει», έσπευσε στην Κύπρο για να καταγράψει τα γεγονότα. Μαζί με έναν εικονολήπτη και έναν ηχολήπτη ο Μιχάλης Κακογιάννης κινηματογράφησε ένα μοναδικό ντοκουμέντο της κυπριακής τραγωδίας: τον «Αττίλα ‘74».

Το Ντοκιμαντέρ αποτελεί την προσωπική του μαρτυρία όχι μόνο για την τραγωδία του νησιού, αλλά και για τα γεγονότα που οδήγησαν στην εισβολή του νησιού από τον Τουρκικό στρατό. Περιλαμβάνει συνεντεύξεις τόσο πολιτικών, με κεντρικό πρόσωπο τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, όσο και απλών ανθρώπων. Ο σκοπός του ήταν η ορθή και έγκαιρη ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης παγκοσμίως για τα δεινά του κυπριακού λαού και η ώθηση των ξένων λαών και κυβερνήσεων σε βοήθεια.

Συγκινημένος από όσα είδε, άκουσε και έζησε ο ίδιος κινηματογραφώντας τον «Αττίλα ‘74», ο Μιχάλης Κακογιάννης θέλησε να προσφέρει και μια προσωπική βοήθεια για τα θύματα της εισβολής. Πληροφορήθηκε ότι στην περιοχή Αγίων Αναργύρων Λάρνακας υπήρχε άμεση ανάγκη για την ανέγερση δημοτικού σχολείου για τα παιδιά προσφυγικών οικογενειών και επισκέφθηκε τον τότε Υπουργό Παιδείας κ. Χρυσόστομο Σοφιανό και του πρόσφερε τη δωρεά του για την ανέγερση του σχολείου. Το σχολείο εγκαινιάστηκε στις 28 Ιανουαρίου 1978 και ονομάστηκε Δημοτικό Σχολείο Αγίων Αναργύρων «Μιχάλης Κακογιάννης».

Η Κύπρος για τον Μιχάλη Κακογιάννη παραμένει έκτοτε μια ανοικτή πληγή.

πηγή