Του Μανώλη Φουσκολαγουδάκη
Πέρα από την Ελλάδα της κρίσης, της μιζέριας και της ανέχειας, υπάρχει η Ελλάδα που επιμένει, αντιστέκεται και προοδεύει. Μια χώρα υψηλού ανθρώπινου δυναμικού, ικανού να κατακτήσει την κορυφή του πλανήτη.
«Να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μη μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει»Εκπρόσωπος αυτής της... δεύτερης Ελλάδας είναι η Πλανητικός Γεωλόγος Ανεζίνα Σολωμονίδου. Στην περίπτωσή της, βέβαια, οι δυνατότητες, τα όνειρα και οι προοπτικές ξεπερνούν τα σύνορα αυτά και απλώνονται στο άπειρο του σύμπαντος.
Η νεαρή επιστήμονας, στα 31 της μόλις χρόνια, βρίσκεται εκεί που για άλλους μοιάζει άπιαστο όνειρο, καθώς τους τελευταίους μήνες εργάζεται στο Jet Propulsion Laboratory της NASA.
Γεννημένη στον Κορυδαλλό, ξεκίνησε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Πατρών, προτού βρεθεί στο University College London, όπου απέκτησε το μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσής της, ενώ στη συνέχεια εκπόνησε διδακτορική διατριβή σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο του Παρισιού.
Από το Los Angeles της California όπου -πλέον- ζει, καλεί όλους όσοι έχουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητές τους «να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μη μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει».
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι «η Γη είναι πανέμορφη από άκρη σε άκρη και η ευτυχία μια έννοια που δεν έχει χωρικά σύνορα».
Διαβάστε την αποκλειστική της συνέντευξη στo zougla.gr:
Μίλησέ μας για τις σπουδές σου.
Αποφοίτησα από το 5ο Λύκειο Κορυδαλλού (πρώην Πολυκλαδικό) και την ίδια χρονιά ξεκίνησα τις σπουδές μου στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Εκεί, εκτός απ΄την γενική εκπαίδευση στη Γεωλογία επικεντρώθηκα στην επιστήμη της Ηφαιστειολογίας.
Αποφοιτώντας, συνέχισα τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο University College London (UCL) στο Λονδίνο, στον τομέα της Πλανητικής Γεωλογίας και έτσι απέκτησα την πρώτη επαφή με την έρευνα των παγωμένων δορυφόρων του εξωτερικού ηλιακού μας συστήματος.
Στη συνέχεια, ξεκίνησα τη διδακτορική μου διατριβή στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού σε ένα πλαίσιο συνεπίβλεψης με το Πανεπιστήμιο Αθηνών με πεδίο έρευνας την Γεωλογία δύο ιδιαίτερων δορυφόρων του Κρόνου, τον Τιτάνα και τον Εγκέλαδο, καθώς και τη συσχέτιση των δύο αυτών σωμάτων με το Γήινο περιβάλλον.
Έτσι, ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου αποκτώντας τον τίτλο της Διδάκτωρ Αστρονομίας και Αστροφυσικής από τον Γαλλικό φορέα και της Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος από τον Ελληνικό.
Και πώς τελικά βρέθηκες στη NASA;
Στο ερευνητικό κέντρο της NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) βρέθηκα μέσα από μία ερευνητική πρόταση και μία συνεργασία. Συγκεκριμένα, μέσα από το 4ετές διδακτορικό πρόγραμμα του Αστεροσκοπείου στο Παρίσι και την στήριξη της καθηγήτριας μου Δρ. Αθηνάς Κουστένη είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ σε πολλά παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια. Εκεί, δίνεται η ευκαιρία σε νέους ερευνητές να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να εξελίξουν την έρευνα τους βρισκόμενοι στον πυρήνα των ερευνητικών διεργασιών αλλά και να δημιουργήσουν συνεργασίες με εργαστήρια σε όλο τον κόσμο.
Σε μια τέτοια συνθήκη, συνεργάστηκα με την ομάδα της τωρινής μου μέντωρα Dr. Rosaly Lopes, ερευνήτρια της NASA/JPL, η οποία με προσκάλεσε να παρουσιάσω τα αποτελέσματα της έρευνας μου για τον Τιτάνα το 2012 στην Καλιφόρνια, όπου εκεί, χωρίς να το φαντάζομαι τότε, γνώρισα και τον σημερινό χώρο εργασίας μου.
Τελειώνοντας το διδακτορικό μου, κατέθεσα μια ερευνητική πρόταση στο πρόγραμμα NASA Postdoctoral Program (NPP), η οποία και έγινε δεκτή. Ξεκίνησα να εργάζομαι εδώ το Φεβρουάριο του 2014.
Θέλω να μου περιγράψεις τη στιγμή που έμαθες ότι θα συνεργαστείς με τη NASA. Το έμαθες μέσω e-mail; Ποια ήταν η πρώτη σου αντίδραση;
Ναι, η ανακοίνωση γίνεται μέσω email. Βρισκόμουν στην Αθήνα και λόγω της διαφοράς ώρας έλαβα το email πολύ αργά τη νύχτα. Μετά το πρώτο σοκ που κράτησε απροσδιόριστη ώρα, αυτό που έκανα ήταν να διαβάσω το email αρκετές φορές για να σιγουρευτώ ότι έχω καταλάβει σωστά. Ευτυχώς αμέσως έλαβα ένα 2ο email από την Dr. Rosaly Lopes, η οποία μου έστελνε συγχαρητήρια και αυτό επιβεβαίωσε σε εμένα την αρχική ανακοίνωση. Αμέσως απέρριψα μία άλλη πρόταση που είχα από έναν Ευρωπαϊκό οργανισμό, εφόσον η NASA ήταν η πρώτη μου επιλογή. Σαν αντίδραση θυμάμαι στην αρχή να δυσκολεύομαι να το ανακοινώσω και να το πιστέψω. Μετά βέβαια το γιόρταζα για αρκετές μέρες.
Περίγραψέ μας μία συνηθισμένη ημέρα στη NASA.
Ο ρυθμός δουλειάς στο JPL είναι παρόμοιος με αυτόν μιας μεγάλης εταιρείας, ενός οργανισμού ή ενός ερευνητικού κέντρου. Η διαφορά που υπάρχει αφορά στις καθημερινές «εκπλήξεις». Μια συνηθισμένη μέρα ξεκινάει στο γραφείο με μια τεράστια κούπα καφέ και την μελέτη του ημερήσιου προγράμματος του εργαστηρίου, στο οποίο βρίσκω ομιλίες και workshops τα οποία με ενδιαφέρουν για παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Στη συνέχεια, διαβάζω και απαντάω στα emails που λαμβάνω και ξεκινάω είτε την επεξεργασία δεδομένων από το διαστημικό αεροσκάφος Cassini, είτε την ανάγνωση νέων άρθρων που αφορούν στο δικό μου πεδίο έρευνας. Ακολουθεί η ώρα του μεσημεριανού φαγητού, το οποίο σε ελληνικά επίπεδα είναι σχεδόν πρωινό… καθώς ξεκινάει στις 11:30! Ευτυχώς μετά από 9 μήνες στο Λος Άντζελες κατάφερα να προσαρμοστώ σε αυτή τη συνήθεια.
Μετά από αυτό οι περισσότεροι έχουμε meetings και ομαδικές δουλειές σχεδόν σε καθημερινό επίπεδο. Οι καθημερινές εκπλήξεις που ανάφερα πριν είναι η παρουσία ειδικών επιστημόνων όπως ο Stephen Hawking, αστροναυτών, καθώς και ηθοποιών/σκηνοθετών (όπως π.χ. ο Morgan Freeman και ο σκηνοθέτης της ταινίας Frozen της Disney), οι οποίοι επισκέπτονται το JPL και παραθέτουν ομιλίες με στόχο την ανάπτυξη και εξέλιξη του επιστημονικού προσωπικού του εργαστηρίου σε όλα τα επίπεδα.
Στο JPL ο ερευνητής δεν είναι μια μονοδιάστατη έννοια. Αντίθετα, στόχος είναι η επίτευξη της πολύπλευρης σκέψης κι η ανάπτυξη πολλών δεξιοτήτων. Τέλος, στο JPL διοργανώνονται αρκετά events για την εκλαΐκευση της επιστήμης, τον εορτασμό μίας εκτόξευσης διαστημικού αεροσκάφους και την έναρξη μιας αποστολής ή την επέτειο αυτής. Για παράδειγμα, πριν λίγο καιρό είχαμε την επέτειο των 10 χρόνων από την ημερομηνία που η διαστημική αποστολή Cassini-Huygens έφτασε στο σύστημα του Κρόνου.
Όλοι, όταν ακούμε NASA φανταζόμαστε high-tech εγκαταστάσεις, συνθήκες ύψιστης ασφάλειας… Είναι τα πράγματα έτσι;
Νομίζω πως η γενική εικόνα που υπάρχει προέρχεται από τις sci-fi ταινίες, αλλά είναι και δεν είναι έτσι τα πράγματα... Αυτό που εννοώ είναι ότι σαν χώρος είναι όπως μια οποιαδήποτε πολυεθνική εταιρεία, με πολλά κτήρια και πολυάριθμα γραφεία. Μέσα σε αυτά τα κτήρια πέρα από τα συμβατικά γραφεία, υπάρχουν τα εργαστήρια κατασκευής δορυφόρων, πυραύλων και οργάνων, τα οποία δημιουργούνται όντως σε high-tech εγκαταστάσεις, περιορισμένα από πολυάριθμα πρωτόκολλα για την προστασία αυτών των πανάκριβων συσκευών με την -κυρίως- τεράστια επιστημονική και τεχνολογική αξία.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός χώρος είναι το mission control (κέντρο ελέγχου), μέσα από το οποίο γίνονται όλες οι επικοινωνίες με τους δορυφόρους και τις αποστολές του JPL κατά την εκτόξευση (όπως έγινε πέρυσι με το Curiosity στον Άρη), όπου στέλνονται οι εντολές κατά τη διάρκεια της αποστολής και λαμβάνονται τα δεδομένα.
Εργάζονται κι άλλοι Έλληνες στη NASA;
Ένα από τα πράγματα που με ενθουσιάζουν στο JPL και γενικότερα στην Καλιφόρνια είναι η πολιτισμικότητα. Εδώ εργάζονται άτομα από όλα τα έθνη και υπάρχει μια έντονη οικουμενικότητα. Έτσι, υπάρχουν αρκετοί Έλληνες ερευνητές, οι οποίοι είναι πολλά χρόνια στο JPL με καταλυτικές θέσεις και με πολύ έντονη ερευνητική παρουσία.
Υπάρχουν και νέοι Έλληνες ερευνητές, όπως ο Παναγιώτης Βέργαδος, ο Γιώργος Τσιλιγιάννης και ο Αντώνης Bloom, οι οποίοι ασχολούνται με θέματα πλοήγησης, μηχανικής καθώς και περιβαλλοντολογικά θέματα.
Το ίδιο ισχύει και στο Πανεπιστήμιο Caltech, το οποίο αποτελεί τον «μητρικό» οργανισμό του JPL και το UCLA όπου εργάζονται πολλοί Έλληνες ερευνητές, με πεδία έρευνας τις νευροεπιστήμες και τη γενετική με εντυπωσιακά και άκρως σημαντικά αποτελέσματα.
Σε ποιο τμήμα εργάζεσαι;
Εργάζομαι στο τμήμα Πλανητικών Επιστημών. Το Τμήμα αυτό ασχολείται με την έρευνα των ατμοσφαιρών, της γεωλογίας και της χημείας διαφόρων πλανητικών σωμάτων όπως πλανητών, δορυφόρων, κομητών και αστεροειδών, όπως και πολύ σημαντικά με την αστροβιολογία τους και την πιθανότητα ύπαρξης και διατήρησης της ζωής σε άλλα σώματα του Σύμπαντος πέρα από τη Γη.
Εξήγησέ μας με τι ακριβώς ασχολείσαι.
Η έρευνα μου επικεντρώνεται κυρίως στους παγωμένους δορυφόρους του εξωτερικού ηλιακού μας συστήματος και κυρίως ερευνώ την γεωλογία του μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα, καθώς και ενός μικρότερου αλλά πολύ ενδιαφέροντα, του Εγκέλαδου. Πέρα από την γενική γεωλογία που μελετώ επικεντρώνομαι περισσότερο στην κρυοηφαιστεότητα (ηφαιστειότητα σε παγωμένες συνθήκες) των δύο σωμάτων και την σύνδεση της επιφάνεις με τον εσωτερικό και την ατμόσφαιρα. Επίσης, στο πλαίσιο συνεργασίας με το Αστεροσκοπείο Παρισιού ασχολούμαστε με την έρευνα και ανάλυση εξωπλανητών, δηλαδή πλανητών που δεν βρίσκονται στο δικό μας ηλιακό σύστημα και δεν μοιραζόμαστε τον ίδιο ήλιο αλλά αποτελούν μοναδικά σώματα και θέτουν νέες βάσεις στο ζήτημα της εμφάνισης ζωής.
Ποιες νέες ανακαλύψεις έχει φέρει στο φως η έρευνα;
Ο Τιτάνας και ο Εγκέλαδος αποτελούν δύο ιδιαίτερους κόσμους που συνεχώς μας προσφέρουν στοιχεία σχετικά με την αρχέγονη ατμόσφαιρα της Γης, καθώς και τη συνολική εξέλιξη του πλανήτη. Επιπλέον, και οι δύο παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον σε σχέση με την πιθανότητα ύπαρξη ζωής σε ένα άλλο ουράνιο σώμα πέραν της Γη. Ο Τιτάνας είναι το μοναδικό σώμα στο Πλανητικό μας Σύστημα και στο γνωστό Σύμπαν εκτός από τη Γη που παρουσιάζει πυκνή ατμόσφαιρα και σταθερές λίμνες.
Έτσι, η Γη και ο Τιτάνας μοιράζονται μοναδικά τα εξής χαρακτηριστικά: την αζωτούχα ατμόσφαιρα, την παρουσία άνθρακα σε οργανικές ενώσεις και πολλές ομοιότητες στη Γεωλογία όπως δίκτυα ποταμών, βουνά, θίνες και μεγάλες λίμνες. Η ειδοποιός διαφορά αυτών των δύο σωμάτων είναι οτι στον Τιτάνα δεν υπάρχει νερό και κύκλος νερού όπως στη Γη, αλλά μεθάνιο και ο κύκλος αυτού. Ο κύκλος του μεθανίου ελέγχει την υδρολογία του δορυφόρου, δημιουργεί βροχή και καθορίζει το σχηματισμό λιμνών, ποταμών, λεκανών αλλά και όλης της επιφάνειας. Σε αυτό το κομμάτι επικεντρώνεται η έρευνα μου, καθώς ψάχνουμε να βρούμε πως το μεθάνιο που έχει χρόνο ζωής 10-30 εκατ. χρόνια έχει καταφέρει να ανεφοδιάζει μέχρι και σήμερα την ατμόσφαιρα του Τιτάνα.
Η εξήγηση μπορεί να βρίσκεται κρυμμένη στο εσωτερικό του δορυφόρου με τη μορφή μιας «δεξαμενής» μεθανίου όπου με τη διαδικασία της κρυοηφαιστειότητας να εκτοξεύει ποσότητες μεθανίου στην ατμόσφαιρα και λόγω της δυναμικής της ενέργειας αυτής να δημιουργεί ηφαιστειακές δομές στην επιφάνεια.
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της ερευνάς μου δείχνουν αλλαγές εμφάνισης με το χρόνο κάποιων σημαντικών περιοχών του Τιτάνα, κάτι που φαίνεται να είναι συμβατό με την παραπάνω θεώρηση για την προέλευση του μεθανίου. Από τα παραπάνω, φαίνεται ότι η μελέτη ενός τέτοιου εκπληκτικού συστήματος αποτελεί πρόκληση για κάθε πλανητικό επιστήμονα.
Επίσης, στην πολύ ενεργή ανώτερη ατμόσφαιρα του Τιτάνα, τα μόρια του μεθανίου φωτοδιασπώνται και δημιουργούν ένα είδος ομίχλης που δίνει στον Τιτάνα ένα πορτοκαλί χρώμα και προκαλεί το γνωστό σε εμάς στη Γη φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε οτι ο Τιτάνας μας δίνει την εικόνα της Γης όπως ήταν λίγο μετά το σχηματισμό της και για αυτό το λόγο αποτελεί ένα εργαστήριο πλανητικών διαστάσεων για τους ερευνητές δίνοντας μοναδικές ευκαιρίες για πειράματα και αναλύσεις. Επομένως, η εξερεύνηση ενός τέτοιου κόσμου θα βοηθήσει να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη μορφή της πρώιμης Γης και θα δώσει πολλά στοιχεία για την εμφάνιση της ζωής στη Γη. Οι συνθήκες που επικρατούν αυτήν τη στιγμή στον δορυφόρο Τιτάνα είναι παρόμοιες με τις συνθήκες από τις οποίες προέκυψε ζωή στη Γη.
Ο Εγκέλαδος αποτελεί το δεύτερο μεγάλο κέντρο ενδιαφέροντος των αστροφυσικών, όσον αφορά τα φεγγάρια του Κρόνου. Έχει ακτίνα μόλις 252 χλμ. αλλά παρόλο το μικρό του μέγεθος ο παγωμένος Εγκέλαδος είναι εκπληκτικά ενεργός. Το διαστημόπλοιο Cassini, ανακάλυψε ότι η ελαφρώς ελλειπτική τροχιά του, επειδή περιφέρεται γύρω από τον μεγάλης μάζας Κρόνο, δημιουργεί σημαντικότατες μεταβαλλόμενες παλιρροιακές δυνάμεις που τον θερμαίνουν και λιώνουν τον πάγο νερού κάτω από την επιφάνεια του.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, η μηδαμινή βαρύτητα να μην εμποδίζει ποσότητες νερού να εκτοξεύονται από το εσωτερικό με μεγάλες ταχύτητες και να σχηματίζουν ένα φαινόμενο παρόμοιο των geysers (θερμοπίδακες) στην Ισλανδία. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί ένα είδος κρυοηφαιστειότητας, ένα φαινόμενο που εμφανίζεται και σε άλλους ιδιαίτερους δορυφόρους, όπως η Ιώ και ο Τρίτωνας.
Το υλικό από τους κρυο-πίδακες (θερμοκρασίες -200°C), που εκτοξεύεται με κοσμική ταχύτητα, φεύγει από τον Εγκέλαδο και σχηματίζει τον δακτύλιο Ε, που είναι ο εξωτερικός και ένας πολύ ενεργός δακτύλιος του Κρόνου, αφού συνεχώς τροφοδοτείται από τον Εγκέλαδο.
Είναι φανερό ότι όποιος μελετά τους δορυφόρους του Κρόνου κάθε μέρα, έχει να ανακαλύψει και κάτι καινούργιο. Γι’ αυτό το λόγο τους μελετάμε και προτείνουμε μια νέα διαστημική αποστολή που θα τους μελετήσει ενδελεχώς. Τα δύο αυτά σώματα μας φέρνουν πολύ κοντά σε καινούργιες ανακαλύψεις,οι οποίες αφορούν τη δημιουργία και την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος και την εμφάνιση της ζωής.
Είμαι σίγουρος ότι όποιος ακούει ότι συνεργάζεσαι με τη NASA σε ρωτάει για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Ποια είναι η πεποίθησή σου;
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι στο Σύμπαν υπάρχει ζωή και σε άλλα μέρη πέρα από τη Γη και εάν αυτό δεν περιλαμβάνει το δικό μας ηλιακό σύστημα τότε σε άλλα ηλιακά συστήματα, σε άλλους γαλαξίες. Η δημιουργία και διατήρηση ζωής χρειάζεται συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν.
Για να μπορέσουμε κάποιες στιγμή να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα και με αποδείξεις για αυτό το θέμα υπάρχει επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία νέων διαστημικών αποστολών και την ανάκτηση νέων δεδομένων σε σώματα που έχουμε ήδη επισκεφτεί και δείχνουν να πληρούν τις προϋποθέσεις, όπως ο Τιτάνας του Κρόνου και η Ευρώπη του Δία, αλλά και αποστολές αφιερωμένες στη μελέτη νέων στόχων, όπως οι εξωπλανήτες.
Επίσης η πρόσφατη προσεδάφιση της διαστημοσυσκευής Philae της αποστολής Rosetta στον κομήτη 67Ρ/Churyumov-Gerasimenko και η πρώτη ανάλυση των δεδομένων δείχνει την παρουσία νερού και οργανικών χημικών στοιχείων. Αν και απαιτείται εκτενής ανάλυση και επεξεργασία αυτών των δεδομένων γνωρίζουμε οτι οι ανθρακικές οργανικές ενώσεις είναι η βάση της ζωής στη Γη και έαν αυτή η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα δώσει σημαντικά στοιχεία και θα απαντήσει σε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τα χημικά συστατικά που «έχτισαν» τον πλανήτη Γη νωρίς στην ιστορία του.
Πρόσφατα ο διεθνής ηλεκτρονικός Τύπος κατακλύστηκε από δημοσιεύματα σχετικά με την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Μάλιστα, ένα βίντεο, το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας, παρουσιάζει τον Αμερικανό ερευνητή μηχανικό Boyd Βushman να κάνει λόγο για θεάσεις ΑΤΙΑ πάνω από τον ουρανό των ΗΠΑ, καταρρίψεις ιπτάμενων δίσκων από τον αμερικανικό στρατό, πολίτες που εργάζονται σε απόρρητα σχέδια - και πεθαίνουν σε δοκιμές εξωγήινης τεχνολογίας - ακόμα και η ανατομία των εξωγήινων, με την επίδειξη φωτογραφιών. Θα θέλαμε το σχόλιό σου.
Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν υψηλής τεχνολογίας τηλεσκόπια που στοχεύουν στο διάστημα, και συνεχείς παρατηρήσεις δορυφόρων/διαστημοσυσκευών. Αυτά τα όργανα τα χειρίζονται ειδικοί επιστήμονες και τεχνολόγοι και στη συνέχεια εμείς αναλύουμε τα δεδομένα. Από αυτά που γνωρίζω, ποτέ δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τους πλανήτες; Ήταν ένα όνειρο που είχες από μικρή;
Λόγω της καταγωγής μου από τη Μήλο και περνώντας εκεί αρκετό καιρό από τα παιδικά μου χρόνια, άρχισα από πολύ μικρή να αποκτώ ενδιαφέρον για τον φυσικό κόσμο και τον τρόπο με τον οποίο η Γη δημιουργείται, μεταμορφώνεται και εξελίσσεται. Έτσι, από μικρή εντόπισα την αγάπη μου για την επιστήμη της Γεωλογίας. Εύχομαι να μπορώ να βρίσκομαι σε ένα υγιές και δημιουργικό εργασιακό περιβάλλον και να αναπτύσσω συνεχώς την έρευνα μου. Καταλυτικό ρόλο στην ολοκλήρωση του προσωπικού μου «πλάνου» έπαιξε η ταινία «Contact», βασισμένη σε σενάριο του Carl Sagan, που είδα όταν ήμουν 13 ετών και βγαίνοντας από την αίθουσα δεν είχα πλέον καμία αμφιβολία για το τι με γεμίζει και θέλω να συμπληρώνει τις μέρες μου.
Κάπως έτσι και θέλοντας να συνδυάσω με κάποιο τρόπο την Γεωλογία με την Αστροφυσική προέκυψε η Πλανητική Γεωλογία. Να αναφέρω ότι το μάθημα της Πλανητικής Γεωλογίας το διδάχτηκα επίσημα πρώτη φορά στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών από την εξαιρετική καθηγήτρια Δρ. Κάρεν Σέυμουρ, αλλά δυστυχώς το δικό μου έτος ήταν το τελευταίο που είχε την τύχη να το διδαχτεί.
Βρίσκεσαι ήδη στον κορυφαίο οργανισμό. Πώς φαντάζεσαι την πορεία της καριέρας σου στο μέλλον;
Εύχομαι να μπορώ να βρίσκομαι σε ένα υγιές και δημιουργικό εργασιακό περιβάλλον και να αναπτύσσω συνεχώς την έρευνα μου.
Το μέλλον σου βρίσκεται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Θα ήθελα το μέλλον μου να βρίσκεται σε μια χώρα που η έρευνα και η παιδεία έχουν νόημα, υπόσταση και ουσία και στόχο την εξέλιξη του ατόμου, της κοινωνίας και τον σεβασμό στον φυσικό κόσμο.
Επίσης, θα ήθελα να βρίσκομαι και να εργάζομαι σε μια χώρα όπου η κουλτούρα, η καθημερινότητα και οι ρυθμοί της ταιριάζουν στο ύφος της ζωής που θέλω να έχω. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που σίγουρα μου προσφέρει το δεύτερο και θα ήθελα κάποια στιγμή να προσφέρει σε όλους και το πρώτο.
Πολλοί συνομήλικοί σου στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή είναι άνεργοι και απογοητευμένοι από τις συνθήκες ζωής και την προοπτική για το μέλλον τους. Ποιο μήνυμα θα ήθελες να τους στείλεις;
Ζούμε σε μια εποχή όπου τα σύνορα της Ευρώπης είναι ως επί το πλείστον ανοιχτά και η αγορά εργασίας ελεύθερη. Σε πολλές περιπτώσεις, με συντονισμένη προσπάθεια και στόχο, η αγορά ενός αεροπορικού εισιτηρίου είναι εφικτή και οι ευκαιρίες στο εξωτερικό πολλές.
Η συμβουλή μου στους συνομήλικους μου αλλά και μη, που ενώ έχουν προσπαθήσει δεν έχουν βρει αυτό που θέλουν στην Ελλάδα, είναι να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μην μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει.
Με τη ματιά του Αστρονόμου μπορώ να πω ότι η Γη είναι πανέμορφη από άκρη σε άκρη και η ευτυχία μια έννοια που δεν έχει χωρικά σύνορα.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου προορισμός στην Ελλάδα; Αυτός που θες να επισκέπτεσαι κάθε φορά που επιστρέφεις στην Ελλάδα; Πέρα από τη Μήλο, όμως, το αγαπημένο μου μέρος είναι η Αθήνα, η πόλη που μεγάλωσα ο Κορυδαλλός, αλλά πιο συγκεκριμένα και ιδιαίτερα το κέντρο. Το αγαπημένο μου μέρος στην Ελλάδα και ίσως σε όλο το σύμπαν -με έναν μικρό συναγωνισμό με τον Τιτάνα- είναι το νησί από το οποίο κατάγομαι, η Μήλος. Εκεί έχω ζήσει μεγάλος μέρος της ζωής μου και μετράω φανταστικά καλοκαίρια και διακοπές με φίλους από όλο τον κόσμο.
Πέρα από τη Μήλο, όμως, το αγαπημένο μου μέρος είναι η Αθήνα, η πόλη που μεγάλωσα ο Κορυδαλλός, αλλά πιο συγκεκριμένα και ιδιαίτερα το κέντρο. Μου αρέσει ο ρυθμός, ο ρομαντισμός και η κουλτούρα του κέντρου και αυτό αναζητώ μόλις γυρίσω από το εξωτερικό. Από το μικρότερο κρασάδικο στα Εξάρχεια και στα Πετράλωνα, μέχρι μια συναυλία στην Τεχνόπολη στο Γκάζι και μια βόλτα στον Κεραμεικό.
Υπάρχει κάποιο άτομο που θα ήθελες να ευχαριστήσεις για την συνεισφορά του (επιστημονική ή προσωπική) στην πορεία σου;
Ναι, το άτομο που με βοήθησε να κάνω τις ερευνητικές μου επιθυμίες πραγματικότητα και να περιπλανηθώ σε ένα κόσμο που αρχικά φαινόταν αρκετά μακρινός και αποτελεί μέντορα μου, είναι η Δρ. Αθηνά Κουστένη, Διευθύντρια Ερευνών του Αστεροσκοπείου Παρισιού, η οποία με πολύ ενδιαφέρον και ουσιαστική προσπάθεια με κατεύθυνε ερευνητικά και επαγγελματικά.
Όπως εκείνη, και άλλοι πραγματικοί δάσκαλοι βρέθηκαν στην πορεία από τα σχολικά χρόνια και φρόντισαν να μου μεταδώσουν μια ιδέα και έναν ενθουσιασμό, όπως η κα. Βεκρή και η κα. Κανελλοπούλου από το σχολείο μου και η Δρ. Κάρεν Σέυμουρ από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Τέλος, θεωρώ ότι έλαβα τη μεγαλύτερη συνεισφορά αρκετά νωρίς από τους γονείς μου, οι οποίοι μου γνώρισαν πράγματα και μου σύστησαν εμπειρίες και μετά με άφησαν μόνη μου να διαπραγματευτώ τη ζωή και την πορεία μου.
zougla.gr
Πέρα από την Ελλάδα της κρίσης, της μιζέριας και της ανέχειας, υπάρχει η Ελλάδα που επιμένει, αντιστέκεται και προοδεύει. Μια χώρα υψηλού ανθρώπινου δυναμικού, ικανού να κατακτήσει την κορυφή του πλανήτη.
«Να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μη μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει»Εκπρόσωπος αυτής της... δεύτερης Ελλάδας είναι η Πλανητικός Γεωλόγος Ανεζίνα Σολωμονίδου. Στην περίπτωσή της, βέβαια, οι δυνατότητες, τα όνειρα και οι προοπτικές ξεπερνούν τα σύνορα αυτά και απλώνονται στο άπειρο του σύμπαντος.
Η νεαρή επιστήμονας, στα 31 της μόλις χρόνια, βρίσκεται εκεί που για άλλους μοιάζει άπιαστο όνειρο, καθώς τους τελευταίους μήνες εργάζεται στο Jet Propulsion Laboratory της NASA.
Γεννημένη στον Κορυδαλλό, ξεκίνησε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Πατρών, προτού βρεθεί στο University College London, όπου απέκτησε το μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσής της, ενώ στη συνέχεια εκπόνησε διδακτορική διατριβή σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο του Παρισιού.
Από το Los Angeles της California όπου -πλέον- ζει, καλεί όλους όσοι έχουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητές τους «να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μη μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει».
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι «η Γη είναι πανέμορφη από άκρη σε άκρη και η ευτυχία μια έννοια που δεν έχει χωρικά σύνορα».
Διαβάστε την αποκλειστική της συνέντευξη στo zougla.gr:
Μίλησέ μας για τις σπουδές σου.
Αποφοίτησα από το 5ο Λύκειο Κορυδαλλού (πρώην Πολυκλαδικό) και την ίδια χρονιά ξεκίνησα τις σπουδές μου στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Εκεί, εκτός απ΄την γενική εκπαίδευση στη Γεωλογία επικεντρώθηκα στην επιστήμη της Ηφαιστειολογίας.
Αποφοιτώντας, συνέχισα τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο University College London (UCL) στο Λονδίνο, στον τομέα της Πλανητικής Γεωλογίας και έτσι απέκτησα την πρώτη επαφή με την έρευνα των παγωμένων δορυφόρων του εξωτερικού ηλιακού μας συστήματος.
Στη συνέχεια, ξεκίνησα τη διδακτορική μου διατριβή στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού σε ένα πλαίσιο συνεπίβλεψης με το Πανεπιστήμιο Αθηνών με πεδίο έρευνας την Γεωλογία δύο ιδιαίτερων δορυφόρων του Κρόνου, τον Τιτάνα και τον Εγκέλαδο, καθώς και τη συσχέτιση των δύο αυτών σωμάτων με το Γήινο περιβάλλον.
Έτσι, ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου αποκτώντας τον τίτλο της Διδάκτωρ Αστρονομίας και Αστροφυσικής από τον Γαλλικό φορέα και της Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος από τον Ελληνικό.
Και πώς τελικά βρέθηκες στη NASA;
Στο ερευνητικό κέντρο της NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) βρέθηκα μέσα από μία ερευνητική πρόταση και μία συνεργασία. Συγκεκριμένα, μέσα από το 4ετές διδακτορικό πρόγραμμα του Αστεροσκοπείου στο Παρίσι και την στήριξη της καθηγήτριας μου Δρ. Αθηνάς Κουστένη είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ σε πολλά παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια. Εκεί, δίνεται η ευκαιρία σε νέους ερευνητές να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να εξελίξουν την έρευνα τους βρισκόμενοι στον πυρήνα των ερευνητικών διεργασιών αλλά και να δημιουργήσουν συνεργασίες με εργαστήρια σε όλο τον κόσμο.
Σε μια τέτοια συνθήκη, συνεργάστηκα με την ομάδα της τωρινής μου μέντωρα Dr. Rosaly Lopes, ερευνήτρια της NASA/JPL, η οποία με προσκάλεσε να παρουσιάσω τα αποτελέσματα της έρευνας μου για τον Τιτάνα το 2012 στην Καλιφόρνια, όπου εκεί, χωρίς να το φαντάζομαι τότε, γνώρισα και τον σημερινό χώρο εργασίας μου.
Τελειώνοντας το διδακτορικό μου, κατέθεσα μια ερευνητική πρόταση στο πρόγραμμα NASA Postdoctoral Program (NPP), η οποία και έγινε δεκτή. Ξεκίνησα να εργάζομαι εδώ το Φεβρουάριο του 2014.
Θέλω να μου περιγράψεις τη στιγμή που έμαθες ότι θα συνεργαστείς με τη NASA. Το έμαθες μέσω e-mail; Ποια ήταν η πρώτη σου αντίδραση;
Ναι, η ανακοίνωση γίνεται μέσω email. Βρισκόμουν στην Αθήνα και λόγω της διαφοράς ώρας έλαβα το email πολύ αργά τη νύχτα. Μετά το πρώτο σοκ που κράτησε απροσδιόριστη ώρα, αυτό που έκανα ήταν να διαβάσω το email αρκετές φορές για να σιγουρευτώ ότι έχω καταλάβει σωστά. Ευτυχώς αμέσως έλαβα ένα 2ο email από την Dr. Rosaly Lopes, η οποία μου έστελνε συγχαρητήρια και αυτό επιβεβαίωσε σε εμένα την αρχική ανακοίνωση. Αμέσως απέρριψα μία άλλη πρόταση που είχα από έναν Ευρωπαϊκό οργανισμό, εφόσον η NASA ήταν η πρώτη μου επιλογή. Σαν αντίδραση θυμάμαι στην αρχή να δυσκολεύομαι να το ανακοινώσω και να το πιστέψω. Μετά βέβαια το γιόρταζα για αρκετές μέρες.
Περίγραψέ μας μία συνηθισμένη ημέρα στη NASA.
Ο ρυθμός δουλειάς στο JPL είναι παρόμοιος με αυτόν μιας μεγάλης εταιρείας, ενός οργανισμού ή ενός ερευνητικού κέντρου. Η διαφορά που υπάρχει αφορά στις καθημερινές «εκπλήξεις». Μια συνηθισμένη μέρα ξεκινάει στο γραφείο με μια τεράστια κούπα καφέ και την μελέτη του ημερήσιου προγράμματος του εργαστηρίου, στο οποίο βρίσκω ομιλίες και workshops τα οποία με ενδιαφέρουν για παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Στη συνέχεια, διαβάζω και απαντάω στα emails που λαμβάνω και ξεκινάω είτε την επεξεργασία δεδομένων από το διαστημικό αεροσκάφος Cassini, είτε την ανάγνωση νέων άρθρων που αφορούν στο δικό μου πεδίο έρευνας. Ακολουθεί η ώρα του μεσημεριανού φαγητού, το οποίο σε ελληνικά επίπεδα είναι σχεδόν πρωινό… καθώς ξεκινάει στις 11:30! Ευτυχώς μετά από 9 μήνες στο Λος Άντζελες κατάφερα να προσαρμοστώ σε αυτή τη συνήθεια.
Μετά από αυτό οι περισσότεροι έχουμε meetings και ομαδικές δουλειές σχεδόν σε καθημερινό επίπεδο. Οι καθημερινές εκπλήξεις που ανάφερα πριν είναι η παρουσία ειδικών επιστημόνων όπως ο Stephen Hawking, αστροναυτών, καθώς και ηθοποιών/σκηνοθετών (όπως π.χ. ο Morgan Freeman και ο σκηνοθέτης της ταινίας Frozen της Disney), οι οποίοι επισκέπτονται το JPL και παραθέτουν ομιλίες με στόχο την ανάπτυξη και εξέλιξη του επιστημονικού προσωπικού του εργαστηρίου σε όλα τα επίπεδα.
Στο JPL ο ερευνητής δεν είναι μια μονοδιάστατη έννοια. Αντίθετα, στόχος είναι η επίτευξη της πολύπλευρης σκέψης κι η ανάπτυξη πολλών δεξιοτήτων. Τέλος, στο JPL διοργανώνονται αρκετά events για την εκλαΐκευση της επιστήμης, τον εορτασμό μίας εκτόξευσης διαστημικού αεροσκάφους και την έναρξη μιας αποστολής ή την επέτειο αυτής. Για παράδειγμα, πριν λίγο καιρό είχαμε την επέτειο των 10 χρόνων από την ημερομηνία που η διαστημική αποστολή Cassini-Huygens έφτασε στο σύστημα του Κρόνου.
Όλοι, όταν ακούμε NASA φανταζόμαστε high-tech εγκαταστάσεις, συνθήκες ύψιστης ασφάλειας… Είναι τα πράγματα έτσι;
Νομίζω πως η γενική εικόνα που υπάρχει προέρχεται από τις sci-fi ταινίες, αλλά είναι και δεν είναι έτσι τα πράγματα... Αυτό που εννοώ είναι ότι σαν χώρος είναι όπως μια οποιαδήποτε πολυεθνική εταιρεία, με πολλά κτήρια και πολυάριθμα γραφεία. Μέσα σε αυτά τα κτήρια πέρα από τα συμβατικά γραφεία, υπάρχουν τα εργαστήρια κατασκευής δορυφόρων, πυραύλων και οργάνων, τα οποία δημιουργούνται όντως σε high-tech εγκαταστάσεις, περιορισμένα από πολυάριθμα πρωτόκολλα για την προστασία αυτών των πανάκριβων συσκευών με την -κυρίως- τεράστια επιστημονική και τεχνολογική αξία.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός χώρος είναι το mission control (κέντρο ελέγχου), μέσα από το οποίο γίνονται όλες οι επικοινωνίες με τους δορυφόρους και τις αποστολές του JPL κατά την εκτόξευση (όπως έγινε πέρυσι με το Curiosity στον Άρη), όπου στέλνονται οι εντολές κατά τη διάρκεια της αποστολής και λαμβάνονται τα δεδομένα.
Εργάζονται κι άλλοι Έλληνες στη NASA;
Ένα από τα πράγματα που με ενθουσιάζουν στο JPL και γενικότερα στην Καλιφόρνια είναι η πολιτισμικότητα. Εδώ εργάζονται άτομα από όλα τα έθνη και υπάρχει μια έντονη οικουμενικότητα. Έτσι, υπάρχουν αρκετοί Έλληνες ερευνητές, οι οποίοι είναι πολλά χρόνια στο JPL με καταλυτικές θέσεις και με πολύ έντονη ερευνητική παρουσία.
Υπάρχουν και νέοι Έλληνες ερευνητές, όπως ο Παναγιώτης Βέργαδος, ο Γιώργος Τσιλιγιάννης και ο Αντώνης Bloom, οι οποίοι ασχολούνται με θέματα πλοήγησης, μηχανικής καθώς και περιβαλλοντολογικά θέματα.
Το ίδιο ισχύει και στο Πανεπιστήμιο Caltech, το οποίο αποτελεί τον «μητρικό» οργανισμό του JPL και το UCLA όπου εργάζονται πολλοί Έλληνες ερευνητές, με πεδία έρευνας τις νευροεπιστήμες και τη γενετική με εντυπωσιακά και άκρως σημαντικά αποτελέσματα.
Σε ποιο τμήμα εργάζεσαι;
Εργάζομαι στο τμήμα Πλανητικών Επιστημών. Το Τμήμα αυτό ασχολείται με την έρευνα των ατμοσφαιρών, της γεωλογίας και της χημείας διαφόρων πλανητικών σωμάτων όπως πλανητών, δορυφόρων, κομητών και αστεροειδών, όπως και πολύ σημαντικά με την αστροβιολογία τους και την πιθανότητα ύπαρξης και διατήρησης της ζωής σε άλλα σώματα του Σύμπαντος πέρα από τη Γη.
Εξήγησέ μας με τι ακριβώς ασχολείσαι.
Η έρευνα μου επικεντρώνεται κυρίως στους παγωμένους δορυφόρους του εξωτερικού ηλιακού μας συστήματος και κυρίως ερευνώ την γεωλογία του μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα, καθώς και ενός μικρότερου αλλά πολύ ενδιαφέροντα, του Εγκέλαδου. Πέρα από την γενική γεωλογία που μελετώ επικεντρώνομαι περισσότερο στην κρυοηφαιστεότητα (ηφαιστειότητα σε παγωμένες συνθήκες) των δύο σωμάτων και την σύνδεση της επιφάνεις με τον εσωτερικό και την ατμόσφαιρα. Επίσης, στο πλαίσιο συνεργασίας με το Αστεροσκοπείο Παρισιού ασχολούμαστε με την έρευνα και ανάλυση εξωπλανητών, δηλαδή πλανητών που δεν βρίσκονται στο δικό μας ηλιακό σύστημα και δεν μοιραζόμαστε τον ίδιο ήλιο αλλά αποτελούν μοναδικά σώματα και θέτουν νέες βάσεις στο ζήτημα της εμφάνισης ζωής.
Ποιες νέες ανακαλύψεις έχει φέρει στο φως η έρευνα;
Ο Τιτάνας και ο Εγκέλαδος αποτελούν δύο ιδιαίτερους κόσμους που συνεχώς μας προσφέρουν στοιχεία σχετικά με την αρχέγονη ατμόσφαιρα της Γης, καθώς και τη συνολική εξέλιξη του πλανήτη. Επιπλέον, και οι δύο παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον σε σχέση με την πιθανότητα ύπαρξη ζωής σε ένα άλλο ουράνιο σώμα πέραν της Γη. Ο Τιτάνας είναι το μοναδικό σώμα στο Πλανητικό μας Σύστημα και στο γνωστό Σύμπαν εκτός από τη Γη που παρουσιάζει πυκνή ατμόσφαιρα και σταθερές λίμνες.
Έτσι, η Γη και ο Τιτάνας μοιράζονται μοναδικά τα εξής χαρακτηριστικά: την αζωτούχα ατμόσφαιρα, την παρουσία άνθρακα σε οργανικές ενώσεις και πολλές ομοιότητες στη Γεωλογία όπως δίκτυα ποταμών, βουνά, θίνες και μεγάλες λίμνες. Η ειδοποιός διαφορά αυτών των δύο σωμάτων είναι οτι στον Τιτάνα δεν υπάρχει νερό και κύκλος νερού όπως στη Γη, αλλά μεθάνιο και ο κύκλος αυτού. Ο κύκλος του μεθανίου ελέγχει την υδρολογία του δορυφόρου, δημιουργεί βροχή και καθορίζει το σχηματισμό λιμνών, ποταμών, λεκανών αλλά και όλης της επιφάνειας. Σε αυτό το κομμάτι επικεντρώνεται η έρευνα μου, καθώς ψάχνουμε να βρούμε πως το μεθάνιο που έχει χρόνο ζωής 10-30 εκατ. χρόνια έχει καταφέρει να ανεφοδιάζει μέχρι και σήμερα την ατμόσφαιρα του Τιτάνα.
Η εξήγηση μπορεί να βρίσκεται κρυμμένη στο εσωτερικό του δορυφόρου με τη μορφή μιας «δεξαμενής» μεθανίου όπου με τη διαδικασία της κρυοηφαιστειότητας να εκτοξεύει ποσότητες μεθανίου στην ατμόσφαιρα και λόγω της δυναμικής της ενέργειας αυτής να δημιουργεί ηφαιστειακές δομές στην επιφάνεια.
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της ερευνάς μου δείχνουν αλλαγές εμφάνισης με το χρόνο κάποιων σημαντικών περιοχών του Τιτάνα, κάτι που φαίνεται να είναι συμβατό με την παραπάνω θεώρηση για την προέλευση του μεθανίου. Από τα παραπάνω, φαίνεται ότι η μελέτη ενός τέτοιου εκπληκτικού συστήματος αποτελεί πρόκληση για κάθε πλανητικό επιστήμονα.
Επίσης, στην πολύ ενεργή ανώτερη ατμόσφαιρα του Τιτάνα, τα μόρια του μεθανίου φωτοδιασπώνται και δημιουργούν ένα είδος ομίχλης που δίνει στον Τιτάνα ένα πορτοκαλί χρώμα και προκαλεί το γνωστό σε εμάς στη Γη φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε οτι ο Τιτάνας μας δίνει την εικόνα της Γης όπως ήταν λίγο μετά το σχηματισμό της και για αυτό το λόγο αποτελεί ένα εργαστήριο πλανητικών διαστάσεων για τους ερευνητές δίνοντας μοναδικές ευκαιρίες για πειράματα και αναλύσεις. Επομένως, η εξερεύνηση ενός τέτοιου κόσμου θα βοηθήσει να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη μορφή της πρώιμης Γης και θα δώσει πολλά στοιχεία για την εμφάνιση της ζωής στη Γη. Οι συνθήκες που επικρατούν αυτήν τη στιγμή στον δορυφόρο Τιτάνα είναι παρόμοιες με τις συνθήκες από τις οποίες προέκυψε ζωή στη Γη.
Ο Εγκέλαδος αποτελεί το δεύτερο μεγάλο κέντρο ενδιαφέροντος των αστροφυσικών, όσον αφορά τα φεγγάρια του Κρόνου. Έχει ακτίνα μόλις 252 χλμ. αλλά παρόλο το μικρό του μέγεθος ο παγωμένος Εγκέλαδος είναι εκπληκτικά ενεργός. Το διαστημόπλοιο Cassini, ανακάλυψε ότι η ελαφρώς ελλειπτική τροχιά του, επειδή περιφέρεται γύρω από τον μεγάλης μάζας Κρόνο, δημιουργεί σημαντικότατες μεταβαλλόμενες παλιρροιακές δυνάμεις που τον θερμαίνουν και λιώνουν τον πάγο νερού κάτω από την επιφάνεια του.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, η μηδαμινή βαρύτητα να μην εμποδίζει ποσότητες νερού να εκτοξεύονται από το εσωτερικό με μεγάλες ταχύτητες και να σχηματίζουν ένα φαινόμενο παρόμοιο των geysers (θερμοπίδακες) στην Ισλανδία. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί ένα είδος κρυοηφαιστειότητας, ένα φαινόμενο που εμφανίζεται και σε άλλους ιδιαίτερους δορυφόρους, όπως η Ιώ και ο Τρίτωνας.
Το υλικό από τους κρυο-πίδακες (θερμοκρασίες -200°C), που εκτοξεύεται με κοσμική ταχύτητα, φεύγει από τον Εγκέλαδο και σχηματίζει τον δακτύλιο Ε, που είναι ο εξωτερικός και ένας πολύ ενεργός δακτύλιος του Κρόνου, αφού συνεχώς τροφοδοτείται από τον Εγκέλαδο.
Είναι φανερό ότι όποιος μελετά τους δορυφόρους του Κρόνου κάθε μέρα, έχει να ανακαλύψει και κάτι καινούργιο. Γι’ αυτό το λόγο τους μελετάμε και προτείνουμε μια νέα διαστημική αποστολή που θα τους μελετήσει ενδελεχώς. Τα δύο αυτά σώματα μας φέρνουν πολύ κοντά σε καινούργιες ανακαλύψεις,οι οποίες αφορούν τη δημιουργία και την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος και την εμφάνιση της ζωής.
Είμαι σίγουρος ότι όποιος ακούει ότι συνεργάζεσαι με τη NASA σε ρωτάει για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Ποια είναι η πεποίθησή σου;
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι στο Σύμπαν υπάρχει ζωή και σε άλλα μέρη πέρα από τη Γη και εάν αυτό δεν περιλαμβάνει το δικό μας ηλιακό σύστημα τότε σε άλλα ηλιακά συστήματα, σε άλλους γαλαξίες. Η δημιουργία και διατήρηση ζωής χρειάζεται συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν.
Για να μπορέσουμε κάποιες στιγμή να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα και με αποδείξεις για αυτό το θέμα υπάρχει επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία νέων διαστημικών αποστολών και την ανάκτηση νέων δεδομένων σε σώματα που έχουμε ήδη επισκεφτεί και δείχνουν να πληρούν τις προϋποθέσεις, όπως ο Τιτάνας του Κρόνου και η Ευρώπη του Δία, αλλά και αποστολές αφιερωμένες στη μελέτη νέων στόχων, όπως οι εξωπλανήτες.
Επίσης η πρόσφατη προσεδάφιση της διαστημοσυσκευής Philae της αποστολής Rosetta στον κομήτη 67Ρ/Churyumov-Gerasimenko και η πρώτη ανάλυση των δεδομένων δείχνει την παρουσία νερού και οργανικών χημικών στοιχείων. Αν και απαιτείται εκτενής ανάλυση και επεξεργασία αυτών των δεδομένων γνωρίζουμε οτι οι ανθρακικές οργανικές ενώσεις είναι η βάση της ζωής στη Γη και έαν αυτή η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα δώσει σημαντικά στοιχεία και θα απαντήσει σε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τα χημικά συστατικά που «έχτισαν» τον πλανήτη Γη νωρίς στην ιστορία του.
Πρόσφατα ο διεθνής ηλεκτρονικός Τύπος κατακλύστηκε από δημοσιεύματα σχετικά με την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Μάλιστα, ένα βίντεο, το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας, παρουσιάζει τον Αμερικανό ερευνητή μηχανικό Boyd Βushman να κάνει λόγο για θεάσεις ΑΤΙΑ πάνω από τον ουρανό των ΗΠΑ, καταρρίψεις ιπτάμενων δίσκων από τον αμερικανικό στρατό, πολίτες που εργάζονται σε απόρρητα σχέδια - και πεθαίνουν σε δοκιμές εξωγήινης τεχνολογίας - ακόμα και η ανατομία των εξωγήινων, με την επίδειξη φωτογραφιών. Θα θέλαμε το σχόλιό σου.
Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν υψηλής τεχνολογίας τηλεσκόπια που στοχεύουν στο διάστημα, και συνεχείς παρατηρήσεις δορυφόρων/διαστημοσυσκευών. Αυτά τα όργανα τα χειρίζονται ειδικοί επιστήμονες και τεχνολόγοι και στη συνέχεια εμείς αναλύουμε τα δεδομένα. Από αυτά που γνωρίζω, ποτέ δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με τους πλανήτες; Ήταν ένα όνειρο που είχες από μικρή;
Λόγω της καταγωγής μου από τη Μήλο και περνώντας εκεί αρκετό καιρό από τα παιδικά μου χρόνια, άρχισα από πολύ μικρή να αποκτώ ενδιαφέρον για τον φυσικό κόσμο και τον τρόπο με τον οποίο η Γη δημιουργείται, μεταμορφώνεται και εξελίσσεται. Έτσι, από μικρή εντόπισα την αγάπη μου για την επιστήμη της Γεωλογίας. Εύχομαι να μπορώ να βρίσκομαι σε ένα υγιές και δημιουργικό εργασιακό περιβάλλον και να αναπτύσσω συνεχώς την έρευνα μου. Καταλυτικό ρόλο στην ολοκλήρωση του προσωπικού μου «πλάνου» έπαιξε η ταινία «Contact», βασισμένη σε σενάριο του Carl Sagan, που είδα όταν ήμουν 13 ετών και βγαίνοντας από την αίθουσα δεν είχα πλέον καμία αμφιβολία για το τι με γεμίζει και θέλω να συμπληρώνει τις μέρες μου.
Κάπως έτσι και θέλοντας να συνδυάσω με κάποιο τρόπο την Γεωλογία με την Αστροφυσική προέκυψε η Πλανητική Γεωλογία. Να αναφέρω ότι το μάθημα της Πλανητικής Γεωλογίας το διδάχτηκα επίσημα πρώτη φορά στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών από την εξαιρετική καθηγήτρια Δρ. Κάρεν Σέυμουρ, αλλά δυστυχώς το δικό μου έτος ήταν το τελευταίο που είχε την τύχη να το διδαχτεί.
Βρίσκεσαι ήδη στον κορυφαίο οργανισμό. Πώς φαντάζεσαι την πορεία της καριέρας σου στο μέλλον;
Εύχομαι να μπορώ να βρίσκομαι σε ένα υγιές και δημιουργικό εργασιακό περιβάλλον και να αναπτύσσω συνεχώς την έρευνα μου.
Το μέλλον σου βρίσκεται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Θα ήθελα το μέλλον μου να βρίσκεται σε μια χώρα που η έρευνα και η παιδεία έχουν νόημα, υπόσταση και ουσία και στόχο την εξέλιξη του ατόμου, της κοινωνίας και τον σεβασμό στον φυσικό κόσμο.
Επίσης, θα ήθελα να βρίσκομαι και να εργάζομαι σε μια χώρα όπου η κουλτούρα, η καθημερινότητα και οι ρυθμοί της ταιριάζουν στο ύφος της ζωής που θέλω να έχω. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που σίγουρα μου προσφέρει το δεύτερο και θα ήθελα κάποια στιγμή να προσφέρει σε όλους και το πρώτο.
Πολλοί συνομήλικοί σου στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή είναι άνεργοι και απογοητευμένοι από τις συνθήκες ζωής και την προοπτική για το μέλλον τους. Ποιο μήνυμα θα ήθελες να τους στείλεις;
Ζούμε σε μια εποχή όπου τα σύνορα της Ευρώπης είναι ως επί το πλείστον ανοιχτά και η αγορά εργασίας ελεύθερη. Σε πολλές περιπτώσεις, με συντονισμένη προσπάθεια και στόχο, η αγορά ενός αεροπορικού εισιτηρίου είναι εφικτή και οι ευκαιρίες στο εξωτερικό πολλές.
Η συμβουλή μου στους συνομήλικους μου αλλά και μη, που ενώ έχουν προσπαθήσει δεν έχουν βρει αυτό που θέλουν στην Ελλάδα, είναι να μην συμβιβαστούν με κάτι λιγότερο ή φθηνότερο από αυτό που θέλουν για τη ζωή τους και να μην μείνουν κλεισμένοι στα σύνορα μιας χώρας, εάν εκείνη δεν προσφέρει αυτό που τους ολοκληρώνει.
Με τη ματιά του Αστρονόμου μπορώ να πω ότι η Γη είναι πανέμορφη από άκρη σε άκρη και η ευτυχία μια έννοια που δεν έχει χωρικά σύνορα.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου προορισμός στην Ελλάδα; Αυτός που θες να επισκέπτεσαι κάθε φορά που επιστρέφεις στην Ελλάδα; Πέρα από τη Μήλο, όμως, το αγαπημένο μου μέρος είναι η Αθήνα, η πόλη που μεγάλωσα ο Κορυδαλλός, αλλά πιο συγκεκριμένα και ιδιαίτερα το κέντρο. Το αγαπημένο μου μέρος στην Ελλάδα και ίσως σε όλο το σύμπαν -με έναν μικρό συναγωνισμό με τον Τιτάνα- είναι το νησί από το οποίο κατάγομαι, η Μήλος. Εκεί έχω ζήσει μεγάλος μέρος της ζωής μου και μετράω φανταστικά καλοκαίρια και διακοπές με φίλους από όλο τον κόσμο.
Πέρα από τη Μήλο, όμως, το αγαπημένο μου μέρος είναι η Αθήνα, η πόλη που μεγάλωσα ο Κορυδαλλός, αλλά πιο συγκεκριμένα και ιδιαίτερα το κέντρο. Μου αρέσει ο ρυθμός, ο ρομαντισμός και η κουλτούρα του κέντρου και αυτό αναζητώ μόλις γυρίσω από το εξωτερικό. Από το μικρότερο κρασάδικο στα Εξάρχεια και στα Πετράλωνα, μέχρι μια συναυλία στην Τεχνόπολη στο Γκάζι και μια βόλτα στον Κεραμεικό.
Υπάρχει κάποιο άτομο που θα ήθελες να ευχαριστήσεις για την συνεισφορά του (επιστημονική ή προσωπική) στην πορεία σου;
Ναι, το άτομο που με βοήθησε να κάνω τις ερευνητικές μου επιθυμίες πραγματικότητα και να περιπλανηθώ σε ένα κόσμο που αρχικά φαινόταν αρκετά μακρινός και αποτελεί μέντορα μου, είναι η Δρ. Αθηνά Κουστένη, Διευθύντρια Ερευνών του Αστεροσκοπείου Παρισιού, η οποία με πολύ ενδιαφέρον και ουσιαστική προσπάθεια με κατεύθυνε ερευνητικά και επαγγελματικά.
Όπως εκείνη, και άλλοι πραγματικοί δάσκαλοι βρέθηκαν στην πορεία από τα σχολικά χρόνια και φρόντισαν να μου μεταδώσουν μια ιδέα και έναν ενθουσιασμό, όπως η κα. Βεκρή και η κα. Κανελλοπούλου από το σχολείο μου και η Δρ. Κάρεν Σέυμουρ από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Τέλος, θεωρώ ότι έλαβα τη μεγαλύτερη συνεισφορά αρκετά νωρίς από τους γονείς μου, οι οποίοι μου γνώρισαν πράγματα και μου σύστησαν εμπειρίες και μετά με άφησαν μόνη μου να διαπραγματευτώ τη ζωή και την πορεία μου.
zougla.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απόψεις των αναρτήσεων δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά με τις δικές μας.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.