H ακτινοβολία του Ήλιου «τρελαίνει» τον χειμώνα

Λονδίνο

Η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου είναι πολύ πιθανό να συνδέεται με την ένταση του χειμώνα στη Γη. Έρευνα Βρετανών επιστημόνων που χρησιμοποίησαν τον δορυφόρο SORCE της NASA δείχνει ότι οι μεταβολές στις εκπομπές υπεριώδους ακτινοβολίας από τον Ήλιο επηρεάζουν το κλίμα στον πλανήτη μας και ειδικά τον χειμώνα ο οποίος σε ορισμένες περιοχές εμφανίζεται πολύ βαρύς ενώ σε άλλες όχι.

Ασθενής ακτινοβολία, «τρελός» χειμώνας

Ομάδα ερευνητών της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Μ.Βρετανίας χρησιμοποίησε τον δορυφόρο SORCE που εδώ και οκτώ χρόνια μελετά τον Ήλιο. Ένα από τα όργανα του δορυφόρου, το SIM (Spectral Irradiance Monitor) δίνει στους επιστήμονες λεπτομερή εικόνα για τις εκπομπές υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στην αντιστροφή των μαγνητικών πόλων του μητρικού μας άστρου.

Πρόκειται για τον λεγόμενο «ηλιακό κύκλο» η χρονική διάρκεια του οποίου είναι 11 έτη - στο χρονικό αυτό διάστημα η ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα του Ήλιου αυξομειώνεται από το ελάχιστο στο μέγιστο.

Τα τελευταία χρόνια που η ηλιακή δραστηριότητα βρισκόταν σε ύφεση παρατηρήθηκε το φαινόμενο να υπάρχει σημαντική διακύμανση στην ένταση του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο. Την ίδια στιγμή που κάποιες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης και ορισμένα τμήματα των ΗΠΑ βίωναν πολύ ισχυρούς χειμώνες, στις χώρες της Μεσογείου αλλά και σε περιοχές όπως ο Καναδάς και η Γροιλανδία ο χειμώνας ήταν ασυνήθιστα ήπιος. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό οφείλεται στις διακυμάνσεις των εκπομπών της υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου οι οποίες έχουν μεγαλύτερο εύρος από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Το φαινόμενο

Η υπεριώδης ακτινοβολία απορροφάται στη στρατόσφαιρα από το στρώμα του όζοντος. Κατά την περίοδο που η ηλιακή δραστηριότητα (άρα και οι εκπομπές υπεριώδους ακτινοβολίας) είναι σε ύφεση η στρατόσφαιρα έχοντας χαμηλότερη απορρόφηση υπεριώδους ακτινοβολία είναι πιο ψυχρή.

Σύμφωνα με τους ερευνητές το φαινόμενο δεν σταματά στη στρατόσφαιρα αλλά «προχωρά» και πιο χαμηλά επηρεάζοντας την ατμόσφαιρα. Συγκεκριμένα μεταβάλλει την ταχύτητα των ανέμων και ειδικά εκείνων που κινούνται γύρω από τον βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι περιορίζεται η κίνηση του αέρα από τα δυτικά προς τα ανατολικά με αποτέλεσμα να μεταφέρονται ψυχρότερα ρεύματα αέρα σε κάποιες περιοχές και λιγότερο ψυχρά σε κάποιες άλλες.

«Οι διακυμάνσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό το φαινόμενο. Όπως όλα δείχνουν, η υπεριώδης ακτινοβολία μεταβάλλει την κυκλοφορία του αέρα και τον μετακινεί με διαφορετικό τρόπο από μια περιοχή σε κάποια άλλη με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές να έχουν τελικά περισσότερο κρύο και κάποιες άλλες περισσότερη ζέστη τον χειμώνα. Μοιάζει με παζλ, αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι το φαινόμενο έχει τοπικό χαρακτήρα και δεν επηρεάζει τις θερμοκρασίες σε παγκόσμιο επίπεδο και δεν σχετίζεται με τη συνολική αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη» δήλωσε στο BBC ο Άνταμ Σκάιφ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Geoscience.

ΠΗΓΗ