Πως από... πιθηκοειδή γίναμε άνθρωποι – Τα 14 σημεία «κλειδιά» στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους

Σε σχέση με την «υπερήλικη» Γη, θα μπορούσε κανείς να πει πως οι άνθρωποι βρισκόμαστε ακόμα σε... βρεφικό εξελικτικό στάδιο. Υπάρχουμε και κατοικούμε πάνω στον πλανήτη μόλις για μερικά εκατομμύρια χρόνια, την ώρα που το έδαφος που πατάμε συστάθηκε πριν από 4.5 δισεκατομμύρια έτη.

Ο δε... σύγχρονος άνθρωπος είναι ουσιαστικά «νεογέννητος». Μέχρι όμως να φτάσουμε στο σημείο να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως «Homo sapiens», υπήρξαν σημαντικότατα στάδια στην διαδικασία της εξέλιξης μας. Ο τρόπος με τον οποίο... μεταμορφωθήκαμε από τριχωτά πιθηκοειδή σε ανθρωπόμορφα όντα, είναι πραγματικά εντυπωσιακός.

Τα 14 σημεία «κλειδιά» που συνετέλεσαν στην δημιουργία και την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους:

1. Οι πρώτες ομάδες των πρωτευόντων, 60-30 εκατομμύρια χρόνια πριν

Λίγο μετά τον αφανισμό των δεινοσαύρων από την Γη, τα πρώτα πρωτεύοντα έκαναν την εμφάνιση τους στον πλανήτη. Ανάμεσα τους βρίσκονταν οι πίθηκοι, αλλά και ένα πρώτο είδος ανθρώπου που ξεκίνησε να ζει σε ομάδες. Αυτές οι πρώτες μορφές κοινωνίας, μέσω των ιεραρχιών και των διαπροσωπικών σχέσεων, συνετέλεσαν στην πρώτη νοητική εξέλιξη τους είδους. Με την πάροδο πολλών εκατομμυρίων ετών, άρχισαν να δημιουργούνται «πρωτόγονα» συναισθήματα φιλίας αλλά και έχθρας.

2. Ο κοινός πρόγονος και το γονίδιο για την ροή του αίματος, 15-10 εκατομμύρια χρόνια πριν

Η θεωρία ισχυρίζεται πως άνθρωποι, χιμπατζήδες και γορίλες κατάγονται από τον ίδιο, άγνωστο, πιθηκοειδή πρόγονο. Αυτός ο πρόγονος είχε το γονίδιο RNF213, το οποίο άρχισε να εξελίσσεται εξαιρετικά γρήγορα, επηρεάζοντας την ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο. Στους ανθρώπους, αυτό προκάλεσε μια μετάλλαξη που «στένεψε» σημαντικά την καρωτιδική τους αρτηρία, συμβάλλοντας σημαντικά στην αιμάτωση του εγκεφάλου.

3. Ο διαχωρισμός από τους χιμπατζήδες - Οι πρώτες γονιδιακές διαφορές, 13-7 εκατομμύρια χρόνια πριν

Πριν από εκατομμύρια χρόνια, οι εξωτερικές διαφορές ανθρώπου και χιμπατζή δεν ήταν ιδιαίτερες. Ωστόσο, οι οργανισμοί τους είχαν αρχίσει να διαφοροποιούνται από αρκετά παλιά. Μετά από διάφορες γονιδιακές διασπάσεις και μεταλλάξεις, ειδικά στην περιοχή HAR1, οι άνθρωποι άρχισαν να... αλλάζουν. Αν και δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις, το HAR1 μάλλον εμπλέκεται στην ανάπτυξη του εγκεφαλικού φλοιού.

4. Η γλυκόζη, η λιγότερη δύναμη και ο... περισσότερος εγκέφαλος, από 7 εκατομμύρια χρόνια πριν μέχρι και σήμερα

Μετά από τις πρώτες εμφανείς διαφορές από τα πιθηκοειδή, δύο ανθρώπινα γονίδια μεταλλάχτηκαν. Ο λόγος για τα SLC2A1 και SLC2A4, τα οποία παράγουν πρωτεΐνες που μεταφέρουν γλυκόζη εντός και εκτός των κυττάρων. Η γλυκόζη άρχισε σταδιακά να μεταφέρεται από τους μυς στον εγκέφαλο του ανθρώπου, μειώνοντας την μυϊκή του δύναμη και μεγαλώνοντας το μέγεθος του εγκεφάλου.

5. Οταν τα ανθρώπινα χέρια άρχισαν να γίνονται επιδέξια, από 7 εκατομμύρια χρόνια πριν μέχρι και σήμερα

Ενα... κομμάτι του DNA με το όνομα HACNS1, άρχισε να μεταβάλλεται γρήγορα από την στιγμή που οι πρόγονοι μας ξεκίνησαν να διαφοροποιούνται γονιδιακά από τα διάφορα πιθηκοειδή. Η εξέλιξη των συγκεκριμένων γενετικών πληροφοριών, οδήγησε στην ανάπτυξη πιο επιδέξιων άκρων. Οι περισσότερες κινήσεις των χεριών, οδήγησαν στην δημιουργία εργαλείων αλλά και στην εμφάνιση των πρώτων... συμβόλων στους τοίχους.

6. Περισσότερος χώρος για τον εγκέφαλο και πιο «αδύναμα» σαγόνια, 5.3-1.4 εκατομμύρια χρόνια πριν

Οσο περνούσε ο καιρός, τα σαγόνια του ανθρώπινου είδους άρχιζαν να γίνονται όλο και πιο αδύναμα. Οι όλο και μικρότεροι γνάθοι, έκαναν τους ανθρώπους να μην μπορούν να δαγκώσουν όπως και οι πρόγονοι τους. Αυτή η μετάλλαξη όμως, που προήλθε από το γονίδιο MYH16, ελευθέρωσε αρκετό χώρο για τον ανθρώπινο εγκέφαλο που μεγάλωνε διαρκώς.

7. Το μενού αρχίζει να εμπλουτίζεται, 3.5-1.8 εκατομμύρια χρόνια πριν

Στα πρώτα στάδια τους, άνθρωπος και πίθηκος τρέφονταν αποκλειστικά με καρπούς. Η εξέλιξη του ανθρώπου όμως, σε συνδυασμό με την δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων, οδήγησε στον... εμπλουτισμό του μενού. Οι άνθρωποι άρχισαν να τρέφονται με περισσότερα είδη καρπών και φρούτων. Παράλληλα, έτρωγαν πλέον πολύ περισσότερο κρέας, εφοδιάζοντας τους οργανισμούς τους με αρκετές παραπάνω θερμίδες.

8. Οι άνθρωποι γίνονται όλο και λιγότερο... τριχωτοί, 3-4 εκατομμύρια χρόνια πριν

Παραδόξως, αυτή ήταν από τις πιο ασυνήθιστες μεταλλάξεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Μια μόλυνση οδήγησε στην πτώση των περισσότερων τριχών του σώματος, κάνοντας τους προγόνους μας ιδιαίτερα ευαίσθητους στον ήλιο. Το δέρμα τους σκούρυνε σημαντικά και για πολλά χρόνια παρέμεινε έτσι.

9. Η εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων με «μεγάλα» μυαλά, 2.8 εκατομμύρια χρόνια πριν

Οι άνθρωποι ανήκουν στο γένος «Homo». Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπραξη των Homo fossil, εντοπίστηκαν στην Εσθονία πριν από 2.8 εκατομμύρια χρόνια. Σε σύγκριση με τους προγόνους τους, οι Homo fossil είχαν εντυπωσιακά μεγαλύτερο εγκέφαλο.

10. Η δυσκολία στην γέννηση και τα μικρά μωρά, 2.5-200.000 χιλιάδες χρόνια πριν

Οι άνθρωποι για μεγάλο χρονικό διάστημα περπατούσαν μόνο με τα πόδια τους, σε αντίθεση με κάθε άλλο πρωτεύον ον. Αυτό δημιούργησε σημαντικές δυσκολίες κατά την γέννηση, καθώς μειώθηκε σημαντικά ο χώρος που είχε το μωρό για να βγει στον έξω κόσμο. Για να αντισταθμιστεί αυτή η δυσκολία, τα μωρά άρχισαν να γίνονται πιο μικρά, αλλά και πιο ευάλωτα στις κακές συνθήκες τις εποχής.

11. Οταν ο άνθρωπος ξεκίνησε να... βάζει φωτιές, 1 εκατομμύριο χρόνια πριν(;)

Κανένας δεν γνωρίζει πότε ακριβώς ανακάλυψαν οι πρόγονοι μας το... μαγικό της φωτιάς. Η αρχαιότερη ένδειξη χρονολογείται περίπου πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια. Ωστόσο, υπάρχει η θεωρία πως οι άνθρωποι ήξεραν από πολύ παλιότερα να χειρίζονται την φωτιά, χρησιμοποιώντας την μάλιστα και στο μαγείρεμα.

12. Τα πρώτα δείγματα ομιλίας, 1.6-600.000 χιλιάδες χρόνια πριν

Σε αντίθεση με τα διάφορα είδη πιθήκων που... εκφράζονταν με δυνατές κραυγές, οι άνθρωποι άρχισαν να χρησιμοποιούν αρκετά φωνήεντα και να δημιουργούν έναν πρώτο τρόπο ομιλίας. Μην έχοντας την ικανότητα να παράξουν τις εντυπωσιακές φωνές των πιθήκων, οι άνθρωποι προσάρμοσαν τις περιορισμένες φωνητικές του ικανότητες και έφτιαξαν έναν πιο «ομαλό» τρόπο συνεννόησης.

13. Το... γονίδιο της ομιλίας, 500.000 χιλιάδες χρόνια πριν

Σήμερα οι άνθρωποι που έχουν μεταλλάξεις στο γονίδιο FOXP2, παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες τόσο στην γραμματική όσο και στην ομιλία. Αυτό μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι το FOXP2 ευθύνεται για την εκμάθηση και την χρήση της ομιλίας. Οι Νεάτερνταλ ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που «βίωσαν» την γενετική αυτή εξέλιξη.

14. Οταν οι άνθρωποι... συνήθισαν στην γεωργία, 100.000 χρόνια πριν

Το γονίδιο AMY1 που βοηθάει τον οργανισμό να χωνέψει το άμυλο, άρχισε να αναπτύσσεται μόλις πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια. Οσο οι άνθρωποι συνήθιζαν στην γεωργία και απεμπλέκονταν από το κυνήγι και την συλλογή καρπών, τόσο περισσότερα αντίγραφα του AMY1 εμφανίζονταν στον οργανισμό τους. Αυτή ήταν μια από τις σημαντικότερες αλλαγές στο μεταβολισμό του ανθρώπου.

Πηγή: iefimerida.gr