Έξω από το ευρω-μαντρί

Του Απόστολου Αποστολόπουλου. Οι ανησυχίες για τους πιθανούς κινδύνους (για την ΕΕ και την ευρωζώνη) από μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ εμφανίστηκαν δημοσίως στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ τις τελευταίες μέρες. Αφού ο κ. Σαμαράς είχε πει «ναι σε όλα» όσα του ζητούσε η κ. Μέρκελ. Όταν, δηλαδή, η απειλή της εκδίωξης είχε κάνει τη δουλειά της, η ελληνική κυβέρνηση είχε παραδώσει γη και ύδωρ. Το μόνο που μένει είναι να μεταπειστεί η κοινή γνώμη της Γερμανίας και των συμμάχων της και προς αυτήν απευθύνονται «οι απειλές» ότι η ευρωζώνη (και η δική τους καλοπέραση) θα κινδύνευε αν η Ελλάδα έφευγε από το μαντρί.

Ούτε η Αριστερή ούτε η αυτοπροβαλλόμενη ως εθνικιστική αντιπολίτευση κάνουν χρήση του «γεωπολιτικού επιχειρήματος». Αντιλαμβάνονται, προφανώς, ότι η έξοδος από το ευρώ είναι μόλις ένα μισό, ατελές, βήμα αν δεν επακολουθήσει και το δεύτερο, η έξοδος από την ΕΕ. Διότι η Ελλάδα εκτός ευρώ αλλά εντός ΕΕ δεν απαλλάσσεται ούτε από την οικονομική ούτε, κυρίως, από την πολιτική επικυριαρχία του Βερολίνου και των Βρυξελλών. Χώρες στο «εκτός- εντός» καθεστώς (πχ Βουλγαρία, Ρουμανία κλπ) δεν μπορούν να ξεκολλήσουν από τη φτώχεια (ούτε από την εξάρτηση) παρά τον πολυδιαφημισμένο «έλεγχο του νομίσματος» που υποτίθεται φέρνει την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτική αυτονομία. Οι χώρες αυτές δεν έχουν ούτε τη μια ούτε την άλλη. Αυτόβουλα, την απόφαση εξόδου από το ευρώ μπορούν να πάρουν μόνο αντισυστημικές πολιτικές δυνάμεις και τότε η έξοδος από την ΕΕ είναι αναγκαία συνέπεια, δεν είναι επιλογή έστω και αν παρουσιαστεί ως τέτοια. Το ερώτημα στο σημείο αυτό είναι, λοιπόν, αν η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ μπορεί, από μόνη της, να προκαλέσει, στις σημερινές συνθήκες, τόσο αφόρητη ζημιά στην ευρωζώνη και ειδικότερα στο Βερολίνο, ώστε η απειλή της εξόδου να αποφέρει οφέλη στη χώρα μας. Δεν έχω δει ούτε λέξη, μελετημένη, γι’ αυτό. Υπεκφυγές, εθνικιστικές κορώνες ή διακηρύξεις θρησκευτικής («μαρξιστικής») υφής, κυκλοφορούν άφθονες.

Με άλλα λόγια χωρίς εντελώς καθαρό μυαλό για το «μετά» δεν μπορεί να γίνει λόγος για έξοδο από το ευρώ. Οι ορατές (και σοβαρότατες) ελλείψεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής των κομμάτων της αντιπολίτευσης (και βεβαίως των οπαδών τους) εξηγούν ασφαλώς, εν πολλοίς, τη μη ενασχόλησή τους με τις γεωπολιτικές επιπτώσεις μιας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Κάποιοι επικαλούνται το 1821, όταν οι Έλληνες επαναστάτησαν χωρίς να ρωτήσουν κανέναν, πράγματι. Αλλά η κατάληξη ήταν να ιδρυθεί ένα προτεκτοράτο και η Ελλάδα, έκτοτε, δεν κατάφερε να αποκτήσει πλήρη πολιτική ανεξαρτησία, να λειτουργήσει χωρίς επικυρίαρχο. Με άμεση επίπτωση την ιδεολογική καχεξία που διακατέχει συνολικά και αδιακρίτως τόσο τις πολιτικές όσο και τις κοινωνικές δυνάμεις της χώρας.

Όψιμες αναλύσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επισημαίνουν ότι η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ θα δημιουργήσει γεωπολιτικό κενό και υπογραμμίζουν τον κίνδυνο να το καλύψει η Μόσχα. Πριν να φθάσουμε στο «ξανθό γένος», πιο κοντά στην πραγματικότητα θα ήταν εκείνος που θα έβλεπε ένα Αμερικανο-γερμανικό «πόλεμο» (αναίμακτο γι’ αυτούς αλλά όχι αναγκαστικά και για μας) όπου οι ΗΠΑ θα αγωνίζονταν να εξοστρακίσουν τους νεόφερτους (και διόλου αγαπητούς) Γερμανούς. Είναι γελασμένος όποιος νομίζει ότι αυτός ο ανταγωνισμός θα περιοριστεί σε μια οικονομικής φύσεως γιγαντομαχία. Αντιθέτως θα επιδεινώσει το σύνολο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής με στόχο το διχασμό και τη μεγαλύτερη δυνατή αστάθεια, ώστε ο νικητής να εμφανιστεί ως σωτήρας, επί των ερειπίων. Μας έχει ξανασυμβεί. Τότε εθνικόφρονες εναντίον κομμουνιστών, τώρα πχ διώκτες εναντίον υπερασπιστών των αλλοδαπών. Δεν είναι καν απαραίτητη μια ουσιώδης τουρκική απειλή, εδώ ή στην Κύπρο, αν και φυσικά θα ήταν ανόητο να αγνοηθεί.

Το ζήτημα του ευρώ, εντός ή εκτός, έχει την ισχυρή οικονομική όψη του αλλά μοιάζει με το τραίνο που περνώντας κρύβει το άλλο που έρχεται αντίθετα. Η γεωπολιτική όψη δεν είναι τώρα απολύτως φανερή αλλά είναι εξ ίσου αν όχι περισσότερο επικίνδυνη. To μόνο βέβαιο είναι ότι όταν η Ελλάδα απειλείται να μετατραπεί, στο σύνολο ή κρίσιμες περιοχές της, σε «ειδική οικονομική ζώνη» (μπάτε σκύλοι αλλέστε, δηλαδή) η «μάχη» για το εντός-εκτός ευρώ γίνεται μάλλον σκιαμαχία, αν ταυτοχρόνως δεν προτείνονται μέτρα ώστε να αποτραπεί, εντός ή εκτός,  η λεηλασία της χώρας.

infognomon

freepen.gr