ΦΙΞ: Η μπύρα των Ελλήνων

Καλοκαιρινές ζεστές βραδιές στην Ελλάδα όπου και να είσαι είτε στο καλύτερο παραλιακόμαγαζί, είτε στην παραλία, ή ακόμη στη βεράντα του σπιτιού σου, μια κρύα μπύρα τραβιέται… Αναμφισβήτητα η μπύρα έχει μπει στη φιλοσοφία του Έλληνα παρότι οι ρίζες της δεν είναι ελληνικές.

Αυτός που την έφερε και έκανε σκοπό της ζωής του, της καθιέρωσης της, δεν ήταν άλλος από τον Γιάννη Φιξ. Όσο ίδιος αλλά και η οικογένεια του κατόρθωσαν να
εισχωρήσουν» την μπύρα στην ελληνική οικογένεια και στην καθημερινότητα της. Ωστόσο η μπύρα ΦΙΞ για λόγους ακόμη και πολιτικής σκοπιμότητας σταμάτησε να παράγεται, αφήνοντας εκκρεμή πολλά ερωτήματα.

Σήμερα εδώ και λίγους μήνες ο Γιάννη Χήτος και οι αδελφολι Γιώργος και Ηλίας Γκρέκης έφεραν ξανά στα τραπέζια μας την πρώτη ελληνική μπύρα, η οποία έλειπε για σχεδόν 20 χρόνια. Η ΦΙΞ είναι ξανά στα σπίτια μας. Το ΠΙΝΑΚΙΟ φιλοξενεί ένα αφιέρωμα στη ΦΙΞ την πρώτη ελληνική μπύρα. Τα κείμενα που μας έστειλαν δεν τα αλλοιώσαμε στο παραμικρό γιατί κρύβουν ιστορικές αλήθειες, που ήταν στο σκοτάδι εδώ και δεκάδες χρόνια. Ποιος έφτιαξε και γιατί τι ΦΙΞ, που ήταν τα πρώτα της εργαστήρια, πότε και πως σερβιρίστηκε παγωμένη όταν στην Ελλάδα δεν υπήρχαν ψυγεία, για το1965 που η τότε Κυβέρνηση έσπασε το μονοπώλειο της ως την εποχή του Χήτου και των αδελφών Γκρεκησήμερα.

Να σημειώσω ότι το κείμενο δεν είναι διαφημιστικό, αλλά κυρίως ιστορικό που σκιαγραφεί μια πτυχή της ελληνικής κοινωνίας και η λογική της αναζήτησης του θέματος, είναι η προβολή των ελληνικών προϊόντων.

Από το Μόναχο… στο Κολωνάκι

Η μοίρα των ανθρώπων τις περισσότερες φορές τους παίζει παράξενα παιχνίδια και τους αλλάζει ολότελα τη ζωή. Άλλα έχεις στο νου σου να κάνεις και άλλα γίνονται παρ’ όλες τις προσπάθειες. Το 1850, ο Γιάννης Φιξ από το Μόναχο, ήρθε να συναντήσει τον πατέρα του, που ήταν μηχανικός μεταλλείων, στο λιγνιτωρυχείο της Κύμης. Έφτασε στον Πειραιά με μια γενοβέζικη σκούνα, ύστερα από μερικές ημέρες ταλαιπωρίας στη θάλασσα, που τον έκαναν να μετανιώσει για την απόφαση του τουριστικού του ταξιδιού. Η πρώτη εντύπωση από το λιμάνι των Αθηνών, ήταν μια σειρά γαϊδουράκια που περίμεναν υπομονετικά για να ανεβάσουν τους ταξιδιώτες στην Αθήνα. Την εποχή εκείνη, τα λεωφορεία, ακόμη και τα ποδήλατα, ήταν άγνωστα στον τόπο μας. Ο νεαρός Γιάννης εγκαταστάθηκε σε ένα σαμάρι με τις αποσκευές του και ξεκίνησε για το πατρικό του σπίτι, που βρισκόταν στο Π. Ηράκλειο. Κόντευε μεσημέρι όταν πλησίαζε στη Μαγκουφάνα, όταν ξαφνικά εκεί κοντά ακούστηκαν δυο πιστολιές. Ο νεαρός Γιάννης ξαφνιάζεται, όμως ο αγωγιάτης ήταν συνηθισμένος σε αυτά και τον καθησύχασε. Ωστόσο, στη στροφή του δρόμου βρίσκεται ξαπλωμένος ένας άνθρωπος.

Ο Γιάννης Φιξ αναγνωρίζει νεκρό τον πατέρα του, ο φόνος του οποίου ήταν έργο κάποιου από τους ληστές της περιοχής. Ο νεαρός στην αρχή τρομοκρατήθηκε. Αναπολεί για μια στιγμή το Μόναχο, σκέφτηκε τη μικρή πατρική περιουσία και αποφασίζει να μείνει εδώ που πέθανε ο πατέρας του. Σκέφτηκε να κάνει διάφορες επιχειρήσεις. Ο τόπος έχει λίγα χρόνια απελευθερωθεί από τους Τούρκους και ο Όθωνας μόλις έχει εκλεγεί βασιλιάς της Ελλάδας. Οι αρκετοί Βαυαροί αξιωματικοί, που είχαν έρθει στο καινούριο βασίλειο, του έδωσαν την ιδέα. Κανένας Έλληνας εκείνης της εποχής, δεν ήξερε να φτιάχνει μπύρα. Τα χρόνια της τουρκοκρατίας, τους είχαν κάνει να την ξεχάσουν. Πήρε την απόφασή του, έστησε το μικρό του εργαστήρι στο κοντινό προάστιο του Κολωνακίου και άρχισε να φτιάχνει μπύρα. Είχε ανάγκη από βοηθούς, όμως δεν είχε χρήματα. Η λύση ήταν να παντρευτεί, για να έχει και γυναίκα και βοηθό. Σε λίγα χρόνια ήρθαν και τα παιδιά και το πρώτο ήταν αγόρι, ένας ακόμα βοηθός. Τα χρόνια περνάνε γρήγορα και ο Γιάννης Φίξ είναι πια γέρος. Ευτυχώς τα παιδιά είναι καλοί δουλευτές και ο μεγάλος, ο Κάρολος, κρατά το μαγαζί όταν πέθανε ο πατέρας του. Η πελατεία όλο και μεγαλώνει. Ο χώρος δε φτάνει πια και ο Κάρολος Φιξ αποφασίζει να μεταφέρει το σπίτι του και το μαγαζί του στην εξοχική τότε λεωφόρο Συγγρού. Η πελατεία του τον ακολουθεί, γιατί η μπύρα του είναι εξαιρετική. Η μικρή χειροκίνητη βιοτεχνία από μέρα σε μέρα μεγαλώνει και σε λίγα χρόνια γίνεται ατμοκίνητο εργοστάσιο. Η παραγωγή της μπύρας έχει ανάγκη χαμηλής θερμοκρασίας και το μόνο μέσο της εποχής, είναι το χιόνι που φέρνουν οι αγωγιάτες με ζώα από την Πάρνηθα.

Και η ΦΙΞ «πάγωσε»

Ο Κάρολος Φιξ πληροφορείται ότι στην Ευρώπη αρχίζει η παραγωγή τεχνητού ψύχους. Δε χάνει καιρό, μαζεύει τις οικονομίες του, και εφοδιάζει το μικρό του εργοστάσιο με ψυκτικά μηχανήματα. Έτσι, έφερε στην Ελλάδα και τον τεχνητό πάγο. Ο Κάρολος Φιξ πέθανε το 1922, αφήνοντας το εργοστάσιό του στους δύο γιους του, το Γιάννη και τον Αντώνη, που από μικρούς τους είχε στρώσει στη δουλειά. Τα δύο αδέλφια δούλεψαν φιλότιμα και μεγάλωσαν την επιχείρηση. Συγχώνευσαν τις μικρές ζυθοβιομηχανίες και ίδρυσαν βυνοποιείο για την παρασκευή της βύνης, ώστε η μπύρα να γίνεται από ελληνικό κριθάρι, και τεράστιους ψυκτικούς χώρους για τη διατήρηση του πλεονάσματος της γεωργικής παραγωγής. Ο πόλεμος και η κατοχή υποχρέωσαν τη ζυθοβιομηχανία Φιξ να ανακόψει το ρυθμό της προόδου της.

Μια σειρά από καταστροφές μηχανημάτων και κτιριακών εγκαταστάσεων, ήταν μεγάλα πλήγματα. Όταν όμως ο πόλεμος πέρασε, αναδιοργανώθηκε πάνω σε νέες βάσεις. Εφοδίασε τα εργοστάσιά της με τα πιο τέλεια αυτόματα μηχανήματα παραγωγής και εμφιαλώσεως και πρόσθεσε στην παραγωγή καινούρια προϊόντα, όπως οι χυμοί και τα αναψυκτικά, αξιοποιώντας τα αδιάθετα περισσεύματα της γεωργικής παραγωγής. Εισήγαγε την καλλιέργεια του λυκίσκου, του φυτού που δίνει το άρωμα και τη γεύση στη μπύρα, στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας, δημιουργώντας μια καινούρια πηγή αγροτικού εισοδήματος.

Τα εργοστάσια «Κάρολος Φιξ» δίνουν δουλειά σε χιλιάδες εργατικά και αγροτικά χέρια, ενώ αποτελούν γερά ακρογωνιαία λιθάρια στο οικοδόμημα της βιομηχανικής περιόδου.

Η αρχή του τέλους της αυτοκρατορίας Φιξ

Λίγα χρόνια αργότερα θα έρθει η αρχή του τέλους της αυτοκρατορίας Φιξ όταν το όνομα της οικογένειας ενεπλάκη με τις πολιτικές αντιπαραθέσεις της εποχής. Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς πολιτικός της Ένωσης Κέντρου και μετέπειτα μέλος της κυβέρνησης της αποστασίας παντρεύεται τη χήρα του Ιωάννη Φίξ και ταυτίζει το όνομά του με την φίρμα της διάσημης μπίρας. Το 1965 η κυβέρνηση Παπανδρέου δίνει τη σύμφωνη γνώμη της για την είσοδο της ολλανδικής Amstel στην ελληνική αγορά και η εταιρεία Φιξ χάνει το μονοπώλιο «εισβάλλοντας» στην αγορά των αεριούχων ποτών. Λίγους μήνες αργότερα η επωνυμία Φιξ ταυτίζεται με τους αποστάτες λόγω της συμμετοχής του Γαρουφαλιά στην κυβέρνηση της αποστασίας και αρχίζει το τέλος μιας λαμπρής ιστορίας.

Οριστικό κλείσιμο το 1982

Ο έντονος ανταγωνισμός των επόμενων ετών από τις νέες μπίρες που κυκλοφορούσαν στην αγορά και η άσχημη φήμη που είχε αποκτήσει από τα χρόνια της αποστασίας οδήγησαν στην κατάρρευση της εταιρείας Φιξ το 1982 οπότε και πέρασε το εμπορικό σήμα στην Εθνική Τράπεζα λόγω χρεών.

Τον Ιούνιο του 1995 πωλήθηκαν τα εμπορικά σήματα στην εταιρεία Δ. Κουρτάκης Α.Ε. έναντι του ποσού των 120 εκατ. δρχ και πλέον 1,5% επί του τζίρου από την κυκλοφορία της μπύρας, δημιουργώντας ελπίδες για την αναγέννηση της διάσημης φίρμας. Τότε αποφάσισαν να λανσάρουν την επωνυμία Φίξ στις αγορές του εξωτερικού ο Ελληνοκαναδός Αντρέας Πέτρου με την «μπίρα Fix, την εθνική μπύρα Ελλάδος» στον Καναδά και ο Άρης Ζήσης που κατέθεσε το σήμα «Fix 1864 Special» στις αρμόδιες αμερικανικές αρχές. Ακολούθησαν πολυετείς δικαστικές διαμάχες για την κατοχή της επωνυμίας ενώ το 1997 ο Κάρολος Ι. Φιξ κυκλοφόρησε την μπίρα «Karolos I. Fix» που συσκευάστηκε στην Ολλανδία με αποκλειστική διακίνηση μέσω των σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος. Η μπίρα ΦΙΞ τελικά κυκλοφόρησε από τον Βασίλη Κουρτάκη και την εταιρεία «Ολυμπιακή Ζυθοποιία» χωρίς μεγάλη επιτυχία.

«Η νέα σελίδα της Ιστορίας»

Την 1^η Ιανουαρίου του 2010, η εταιρεία Ελληνικές Μικροζυθοποιίες Α.Ε. προχώρησε σε αλλαγή της εταιρικής της επωνυμίας σε Ολυμπιακή Ζυθοποιία Α.Ε., σε συνέχεια της εξαγοράς – το Φεβρουάριο του 2009 – και μετέπειτα απορρόφησης της «παλαιάς» Ολυμπιακής Ζυθοποιίας Α.Ε., πρώην συμφερόντων του κ. Β. Κουρτάκη.

Στο τιμόνι της νέας πλέον Ολυμπιακής Ζυθοποιίας βρίσκονται τρεις Έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι εκτός από την εμπειρία και τη γνώση τους για την αγορά, χαρακτηρίζονται και απ’ το μεράκι τους για αυτό που κάνουν. Και δεν είναι άλλοι από τους κ. Γιάννη Χήτο και αδελφούς Γιώργο και Ηλία Γκρέκη.

Οι τρεις τους, το Μάρτιο του 2010, ολοκλήρωσαν τη μεγάλη επένδυση εκσυγχρονισμού του εργοστασίου της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, στη Ριτσώνα, Ευβοίας, ύψους 16 εκατ. ευρώ περίπου. Με την ολοκλήρωση της επένδυσης αυτής, που είχε ως αποτέλεσμα ένα υπερσύγχρονο ζυθοποιείο, το σύνολο των κεφαλαίων που χρησιμοποιήθηκαν, από την ίδρυσή της, ξεπέρασε τα 30 εκατ. ευρώ.

Στο εργοστάσιο της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, που εκτείνεται σε χώρο 7.500 τ.μ., εντός οικοπέδου 25 στρεμμάτων, εμφιαλώθηκε το Μάρτιο του 2010 η πρώτη φιάλη της ιστορικότερης ελληνικής μπύρας, με αποτέλεσμα η Fix Hellas να κάνει το επίσημο επαναλανσάρισμά της στην ελληνική αγορά τον Απρίλιο του 2010.

Η μεγάλη «άΦΙξη» είναι πλέον γεγονός και η «παλιά αγαπημένη» είναι ξανά στη διάθεση των καταναλωτών σε συσκευασίες επιστρεφόμενων μπουκαλιών των 500 & 330 ml., αλουμινένιων κουτιών των 500 & 330 ml., σε βαρέλι των 30 lt., καθώς και σε «παραδοσιακό» one way μπουκάλι των 330 ml.

Ο αρχικός στόχος που είχε θέσει η Ολυμπιακή Ζυθοποιία, με την επανακυκλοφορία τηςFix Hellas, ήταν η επίτευξη μεριδίου 5%, σε βάθος πενταετίας. Ωστόσο, η ιδιαίτερα θετική ανταπόκριση του καταναλωτικού κοινού, από τους πρώτους κιόλας μήνες, οδήγησε την εταιρεία σε κατάκτηση μεριδίου της τάξεως του 3%, σε διάστημα λίγων μόνο μηνών. Χαρακτηριστικό ήταν μάλιστα το γεγονός, ότι κατά τη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού, η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη, που η παραγωγή του εργοστασίου κατάφερε να καλύψει μόλις το 20% της συνολικής ζήτησης, για τη συγκεκριμένη περίοδο.

Με την εξαιρετική αυτή επίδοση, έχοντας ξεπεράσει και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία έκλεισε ην πρώτη της χρονιά, σημειώνοντας τζίρο της τάξεως των 11,6 εκατ. ευρώ.

Έτσι, από το φθινόπωρο του 2010, η διοίκηση της εταιρείας ξεκινά με εντατικούς ρυθμούς την υλοποίηση μιας νέας επένδυσης επέκτασης των εγκαταστάσεών της, με βασικό στόχο να ανταποκριθεί πλήρως στη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση το 2011. Ήταν μια γενναία επιχειρηματική απόφαση, εν μέσω της παρατεταμένης κρίσης που διανύει η χώρα μας, καθώς η συγκεκριμένη επένδυση δεν εντάχθηκε στο πλαίσιο κάποιου αναπτυξιακού Νόμου, αλλά βασίστηκε σε ίδια κεφάλαια. Το ύψος της νέας αυτής επένδυσης - που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2010 - ανέρχεται σε 25 εκατ. ευρώ περίπου, εκ των οποίων τα 15 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για την επέκταση των εγκαταστάσεων του ζυθοποιείου, και τα 10 εκατ. ευρώ για τον πάγιο εξοπλισμό ανάπτυξης των πωλήσεών της εταιρείας, στα τελικά σημεία κατανάλωσης.

Με την ολοκλήρωση αυτής της επένδυσης, η παραγωγική δυνατότητα του εργοστασίου τετραπλασιάστηκε, συγκριτικά με τη δυνατότητα παραγωγής του το 2010, που αντιστοιχούσε σε περίπου 120.000 εκατόλιτρα. Η Ολυμπιακή Ζυθοποιία και οι μέτοχοί της, λοιπόν, χρηματοδότησαν αυτό το μεγάλο εγχείρημα, ακριβώς επειδή πιστεύουν απόλυτα στην επιτυχία της Fix Hellas στην ελληνική αγορά, στο άμεσο προσεχές διάστημα.

Τα άκρως ικανοποιητικά αποτελέσματα είχαν απήχηση και στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού της επιχείρησης, σημειώνοντας σημαντική αύξηση των θέσεων εργασίας. Συγκεκριμένα, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία ξεκίνησε τη λειτουργία της απασχολώντας 30 εργαζόμενους, ενώ σήμερα το προσωπικό της εταιρείας έχει ξεπεράσει τους 150 εργαζόμενους.

Για το 2011, τα πλάνα της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας προσανατολίζονται στην επίτευξη ενός φιλόδοξου στόχου, που είναι ο τριπλασιασμός σχεδόν του μεριδίου που είχε κατακτήσει η Fix Hellas κατά την πρώτη χρονιά κυκλοφορίας της. Η διοίκηση και τα στελέχη της εταιρείας, λοιπόν, φιλοδοξούν και θα προσπαθήσουν με όλες τους τις δυνάμεις, να πετύχουν μερίδιο αγοράς γύρω στο 10%, για το 2011. Παράλληλα, από το φθινόπωρο της τρέχουσας χρονιάς, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία θα στραφεί και σε εξαγωγές του προϊόντος της.

pinakio.blogspot.com