Ένας υπερφίαλος εξουσιομανής κι ένας τραπεζοϋπάλληλος παρέδωσαν την χώρα στους οικονομικούς τρομοκράτες και τους τοκογλύφους, με την βοήθεια φυσικά των δύο μεγάλων κομμάτων ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, τα οποία σε λίγο καιρό από τώρα και όταν τα επιβαλλόμενα μέτρα θα χτυπήσουν στα συνεχώς μειούμενα εισοδήματα των Ελλήνων πολιτών, θα νιώσουν ευθέως την απειλή μη εισόδου τους στην επόμενη Βουλή.
Ο στενός κλοιός γύρω από την Ελλάδα, για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας στο πλαίσιο της υλοποίησης των μέτρων που προβλέπει το Μνημόνιο ΙΙ, επιβεβαιώνεται και από τη δημόσια παραδοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου ότι η χώρα θα οδηγηθεί ουσιαστικά σε Συνταγματική Αναθεώρηση, λόγω της νέας δανειακής σύμβασης.
Στις δηλώσεις που έκανε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Eurogroup, δίπλα στον Λουκά Παπαδήμο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε ότι, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για το πακέτο των 130 δισεκατομμυρίων ευρώ, και το «κούρεμα» του χρέους, η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε τη μόνιμη παρουσία της τρόικας στην Ελλάδα, και τη δημιουργία Ειδικού Λογαριασμού, όπου θα υπάρχουν τα χρήματα, και θα διοχετεύονται για την αποπληρωμή των χρεών. ...
Όπως δήλωσε μάλιστα θα πρέπει να κατοχυρωθεί στο ελληνικό Σύνταγμα το συντομότερο δυνατό, η δέσμευση της Ελλάδας για τη διασφάλιση της προτεραιότητας στην αποπληρωμή του χρέους.
Μόνο που, αυτή η Βουλή ΔΕΝ είναι αναθεωρητική, οπότε οποιαδήποτε παρέμβαση επί του Συντάγματος είναι εξ ορισμού παράνομη. Και το δίλημμα του Βενιζέλου και της τριανδρίας Παπαδήμου - Παπανδρέου, Σαμαρά, είναι δεδομένο και σαφέστατο: Θα συνεχίσουν στην εφαρμογή των αντισυνταγματικών μέτρων και παρεμβάσεων γνωρίζοντας πως παρανομούν ή θα παρανομήσουν για να επιβάλουν τα όσα αυτοί συμφώνησαν χωρίς να έχουν την έγκριση του Ελληνικού λαού;
Όπως και να έχει, στο βάθος του τούνελ υπάρχουν λαϊκά δικαστήρια και προβλέπονται σιδηροδέσμιες επιστροφές από κάποιους που θα προλάβουν να διαφύγουν στο εξωτερικό. Έχουν καταλύσει το πολίτευμα, προχωρούν σε νομοθετικές πράξεις που παραβιάζουν το Ελληνικό, το Ευρωπαϊκό και το Διεθνές Δίκαιο, συνεχίζουν να καταστρέφουν την οικονομία της χώρας που οι ίδιοι έφεραν στον γκρεμό με τις κενές πολιτικές τους, αλλά το κυριότερο, διαλύουν τον κοινωνικό ιστό, παραχωρούν την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία, ενώ εκθέτουν σε σοβαρότατους κινδύνους την γεωγραφική ακεραιότητα της χώρας...
Και όλα αυτά για να μας... σώσουν, χωρίς να έχουν απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα: Γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά, αφού το χρέος της χώρας το 2020 θα είναι σε εκείνα ακριβώς τα επίπεδα που εξανάγκασαν στον ερχομό του ΔΝΤ, στην παράδοση της χώρας σε γκαουλάιτερς και την ισοπέδωση της οικονομίας και της κοινωνίας; Μήπως η στόχευση ήταν ακριβώς όλα αυτά, προκειμένου οι "εταίροι" να βάλουν χέρι στον πολύ καλά κρυμμένο μέχρι πέρυσι ενεργειακό πλούτο της Ελλάδας;
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αθήνα, 21 Φεβρουαρίου 2012
Π. ΚΑΨΗΣ: Κυρίες και κύριοι καλημέρα σας. Μετά από μια δύσκολη βραδιά ολοκληρώθηκε η συμφωνία.
Ο κ. Πρωθυπουργός έχει το λόγο.
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Καλημέρα. Μετά από μια πολύωρη συνεδρίαση του EUROGROUP και μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις για την τελική συμφωνία για το PSI, ελήφθηκαν σήμερα αποφάσεις καθοριστικής σημασίας για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Το Eurogroup ενέκρινε ομόφωνα το οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδος και επίσης συμφωνήθηκαν οι βασικοί όροι, τα κύρια στοιχεία του PSI, δηλαδή της προσφοράς που θα γίνει για την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.
Συμφωνήθηκε επίσης ότι τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα προωθήσουν όλες τις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου το EFSF να χρηματοδοτήσει, πρώτον τη δική του συμβολή στο PSI, τη συμβολή του επίσημου τομέα στο PSI καθώς και την ανακεφαλαίωση των ελληνικών Τραπεζών.
Με τις σημερινές συμφωνίες γίνεται ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας με 130 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τρία έτη, καθώς και για τη μείωση του δημόσιου χρέους κατά περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η τελική συμφωνία για το PSI καθώς και η συμβολή των θεσμικών εταίρων μας, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του δημόσιου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, στο 120,5% έως το 2020.
Δε θα ήταν υπερβολή αν έλεγα ότι η σημερινή ημέρα είναι ιστορικής σημασίας για την ελληνική οικονομία. Με τις σημερινές αποφάσεις, μας δίνεται η δυνατότητα να κινηθούμε σε συνθήκες σταθερότητος, να περιοριστεί η αβεβαιότητα η οποία έχει επηρεάσει ανασταλτικά την οικονομική δραστηριότητα και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο, και να διευκολυνθεί η διαδικασία προσαρμογής της οικονομίας και παράλληλα να διαμορφωθούν καλύτερες συνθήκες για την ανάκαμψή της και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Βεβαίως, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα, πρώτα στο άμεσο μέλλον προκειμένου να ολοκληρωθούν οι προαπαιτούμενες ενέργειες για τη σύναψη της δανειακής σύμβασης, που αναμένεται στις αρχές του Μαρτίου και βεβαίως να υλοποιηθούν όλες οι δράσεις, όλες οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο νέο οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδος.
Αλλά, όπως είχα την ευκαιρία να υπογραμμίσω και πρόσφατα ειδικότερα κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε στη Βουλή, το νέο πρόγραμμα έχει χαρακτηριστικά τα οποία θα συντελέσουν με καθοριστικό τρόπο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητος της ελληνικής οικονομίας και της διαμόρφωσης συνθηκών που θα στηρίξουν την ανάκαμψή της και την ανάπτυξή της με σταθερούς και υψηλούς ρυθμούς.
Θα σταματήσω εδώ. Θα ήθελα να δώσω το λόγο στον Υπουργό Οικονομικών και Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, κ. Βενιζέλο να συμπληρώσει. Αν είναι δυνατό, ν’ αναφέρεις και για τις άμεσες ενέργειες που πρέπει να γίνουν τις επόμενες μέρες, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι προαπαιτούμενες ενέργειες που είναι αναγκαίο να ολοκληρωθούν έως το τέλος του μηνός, για να ξεκινήσει το επόμενο μεγάλο βήμα που είναι η υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Καλημέρα κι από μένα. Οκτώ ολόκληρους μήνες που βρίσκομαι στη δύσκολη θέση του Υπουργού Οικονομικών, δίνουμε έναν αγώνα με τον Πρωθυπουργό, τους συναδέλφους μου στην κυβέρνηση, τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο, προκειμένου να φτάσουμε στο σημερινό αποτέλεσμα.
Πίσω από τη σημερινή απόφαση, δεν κρύβεται μόνο η προσπάθεια και η δουλειά της κυβέρνησης, της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, κρύβονται οι θυσίες, οι προσπάθειες και οι αγωνίες ολόκληρου του ελληνικού λαού.
Όταν λέω ολόκληρου του ελληνικού λαού το εννοώ. Αναφέρομαι και σε αυτούς που πιστεύουν στο πρόγραμμα ή που θεωρούν ότι η λύση αυτή είναι μοναδική, αναπόφευκτη, αναφέρομαι όμως και σ’ αυτούς που διαφωνούν, σ’ αυτούς που πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια άλλη λύση, γιατί αγωνιζόμαστε για όλο τον ελληνικό λαό, για τη σωτηρία της πατρίδας.
Αρκεί να σκεφτεί ο καθένας απ’ όσους μας ακούν και μας βλέπουν τι θα συνέβαινε εάν σήμερα, για την ακρίβεια χθες όλη την ημέρα και σήμερα, μέχρι τώρα το πρωί, δεν φτάναμε σε αυτό το αποτέλεσμα, αλλά είχαμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Πού θα βρισκόταν η Ελλάδα, πού θα ήμασταν από πλευράς οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και προοπτικής.
Ευτυχώς φτάσαμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα που δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε αυτονόητο. Μέχρι την τελευταία στιγμή διαπραγματευθήκαμε σε πολλά επίπεδα. Τις προηγούμενες 15 ώρες διεξήχθη μια πυκνή πολλαπλή διαπραγμάτευση. Μια διαπραγμάτευση στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, στο εσωτερικό του Eurogroup, μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και τους θεσμικούς εταίρους, την Τρόικα, για να ολοκληρωθεί το νέο πρόγραμμα και μια διαπραγμάτευση πολύ έντονη με τους εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα, των πιστωτών μας, προκειμένου να βελτιωθούν, προς όφελος της Ελλάδας πάντα, βασικές παράμετροι του PSI, του τρόπου συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο σχήμα της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Φτάσαμε έτσι σε ένα αποτέλεσμα καλύτερο από αυτό που είχαμε σχεδιάσει όταν ξεκινούσαμε να έρθουμε από την Ελλάδα εδώ. Γιατί η διαγραφή του δημοσίου χρέους που πετυχαίνεται σήμερα, το βάρος που βγαίνει πάνω από την πλάτη του ελληνικού λαού, είναι κατά ένα ποσοστό 3,5% μεγαλύτερο από αυτό που είχαμε αρχικά υπολογίσει.
Το βάρος που αφαιρείται ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια, ξεπερνά τις 50 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και είναι η πρώτη φορά στην ιστορία μας που μια κυβέρνηση αφαιρεί βάρος από τον ελληνικό λαό, από τις επόμενες γενιές, μειώνοντας το δημόσιο χρέος.
Αυτή είναι η τομή που συμβαίνει σήμερα, γιατί τώρα μπορούμε πραγματικά να στραφούμε στους βασικούς μας στόχους, που είναι η δημοσιονομική προσαρμογή σε σχέση με το έλλειμμα, η επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος έστω από το 2013.
Τώρα μπορούμε να σταματήσουμε να προσθέτουμε χρέος στο χρέος και να αρχίσουμε να αφαιρούμε χρέος από το χρέος, προκειμένου να φτάσουμε σε ένα στόχο που επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο τρόπο σήμερα, δηλαδή σε ένα χρέος 120% του ΑΕΠ το 2020, κάτι που θα μας επιτρέψει σταδιακά να μπούμε σε μία φυσιολογική τροχιά και να επανέλθουμε στη δημοσιονομική μας κυριαρχία και αξιοπρέπεια.
Όσοι πιστεύουν στην υπερηφάνεια του ελληνικού λαού, όσοι αγωνίζονται για την τιμή του έθνους, πρέπει να ξέρουν ότι αυτό έχει πολύ πρακτικό και συγκεκριμένο περιεχόμενο και αυτό πετυχαίνουμε με τη σημερινή συμφωνία εφόσον την τηρήσουμε και εφόσον κάνουμε και όλα τα άλλα που συνδέονται με τη συμφωνία αυτή. Γιατί αυτό που πάντα τίθεται υπό αμφισβήτηση είναι αν θέλουμε και αν μπορούμε. Και πρέπει να δώσουμε όχι μια τυπική, αλλά μια ουσιαστική απάντηση, πως θέλουμε και μπορούμε να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος, να γίνει η χώρα μας, η πατρίδα μας ανταγωνιστική, πραγματικά ισότιμη, όχι τυπικά ισότιμη μέσα στην Ευρώπη, να ξανακερδίσει αυτό που έχασε και να πάει ακόμη πιο μπροστά, εκεί που αξίζει, κι αυτό μπορούμε να το πετύχουμε εφαρμόζοντας όχι ένα μνημόνιο ή ένα πρόγραμμα, αλλά ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και προοπτικής.
Γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία η εφαρμογή του προγράμματος. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η κινητοποίηση όλων των εθνικών, κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ακόμη και των δυνάμεων που δεν πιστεύουν στο πρόγραμμα ή αντιτίθενται σ’ αυτό χωρίς να έχουν να προτείνουν μια άλλη ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική. Γιατί αν σκεφτούμε λιγάκι θα καταλάβουμε ότι αυτή είναι η μόνη εθνική στρατηγική που έχει προταθεί και που μπορεί να μας οδηγήσει με ασφάλεια στο μέλλον.
Αυτό λοιπόν που αλλάζει σήμερα είναι το επίπεδο ασφάλειας και σταθερότητας και βεβαιότητας, γιατί αυτό είναι που μας ταλαιπωρεί, μας ταλανίζει και μας καθηλώνει. Αυτό μεγεθύνει την ύφεση, η αβεβαιότητα, η έλλειψη ρευστότητας, μια ψυχολογία η οποία νομίζω ότι λειτουργεί αντιπαραγωγικά και αντιοικονομικά, ενώ εάν ανακτήσουμε λίγο από τον ενθουσιασμό και τη θέλησή μας μπορούμε να κερδίσουμε ένα μέρος τουλάχιστον από αυτό που έχουμε χάσει.
Όπως είπε ο Πρωθυπουργός, έχουμε μπροστά μας ελάχιστες ημέρες, μέχρι το τέλος του μηνός, μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου, μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής και σ’ αυτές τις λίγες ημέρες πρέπει να κάνουμε πάμπολλα πράγματα, γιατί πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει όλες τις προαπαιτούμενες ενέργειες.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου του περασμένου Σαββάτου, προχθές, κατατέθηκε σήμερα ως κατεπείγον ένα νομοσχέδιο που ρυθμίζει κατά βάση θέματα των Υπουργείων Υγείας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με σημαντικό αν θέλετε τμήμα του στραμμένο προς τις προαπαιτούμενες ενέργειες στο χώρο της υγείας και στο χώρο του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα το αντικείμενο είναι η αναδιάρθρωση των επικουρικών ασφαλιστικών ταμείων.
Αύριο το Υπουργικό Συμβούλιο θα συζητήσει και θα εγκρίνει το βασικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί ως κατεπείγον για την κεντρική δέσμη των προαπαιτούμενων ενεργειών όπως έχουν συμφωνηθεί με την Τρόικα και όπως περιμένουν οι εταίροι μας να τις δουν πριν τις 29 του μηνός.
Το νομοσχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει ζητήματα σχετικά με τα δημοσιονομικά μέτρα, τη δημοσιονομική και φορολογική διοίκηση, μέτρα σχετικά με τις συντάξεις, την τροποποίηση του προϋπολογισμού του 2012 ώστε να βαδίζουμε επί τη βάσει ενός πραγματικά ισχύοντος προϋπολογισμού.
Θα περιλαμβάνει επίσης άλλες ενέργειες διαρθρωτικού χαρακτήρα οι οποίες είναι πάρα πολύ σημαντικές για να πετύχουμε το στόχο της ανάκτησης της αξιοπιστίας. Επίσης το Υπουργικό Συμβούλιο θα εγκρίνει και η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει τη νομοθεσία που διέπει το PSI, το οποίο ξεκινάει ήδη από αύριο το πρωί μετά τη σημερινή συμφωνία στο Eurogroup και με το IIF.
Άρα αυτό που περιμέναμε επί μήνες μετά την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου τώρα γίνεται πραγματικότητα. Από αύριο το πρωί ξεκινάει αυτή η διαδικασία, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί ουσιαστικά κατά το μεγαλύτερο μέρος της τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου και πλήρως και κατά το τυπικό της περιεχόμενο την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου.
Είμαστε από κάθε άποψη έτοιμοι χάρη στη δουλειά που έχει κάνει το επιτελείο μας και χάρη στους Συμβούλους μας, τους διεθνείς Συμβούλους οι οποίοι μας βοήθησαν πάρα πολύ στο να φτάσουμε σε αυτό το ποθητό αποτέλεσμα.
Και θέλω να μνημονεύσω οπωσδήποτε εδώ το όνομα του Καθηγητή Γιώργου Ζανιά του αντιπροσώπου μου στο Euro Working Group, το όνομα του Γενικού Διευθυντή του ΟΔΔΗΧ του κ. Πέτρου Χριστοδούλου που χειρίζεται τα θέματα του PSI, καθώς και το όνομα του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών του κ. Πλασκοβίτη που έχει την ευθύνη για τον συντονισμό των προαπαιτούμενων ενεργειών.
Ευχαριστώ πολύ.
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις, εντός των ορίων λόγω της ώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα θέλατε να μας δώσετε μερικές διευκρινίσεις ποια ήταν η τελική συμφωνία γι’ αυτό τον αποκαλούμενο μπλοκαρισμένο λογαριασμό ή δεν ξέρω ποια φρασεολογία έχει περάσει τελικά;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Δε νομίζω ότι η φρασεολογία αυτή είναι η σωστή, έχει συμφωνηθεί να υπάρχει ένας μηχανισμός, μέσα από τον οποίον θα τροφοδοτούνται κατά προτεραιότητα τα κεφάλαια τα οποία θα παρέχονται από το EFSF στην Ελλάδα και τα οποία θα αποσκοπούν εν μέρει να καλύπτουν την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Αυτό που τελικά συμφωνήθηκε είναι κάτι πολύ απλούστερο και λιγότερο δεσμευτικό από ότι είχε αρχικά προταθεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να μου πείτε, σύμφωνα με τη γνώμη σας, εάν για παράδειγμα ή παρ’ ελπίδα εξακολουθήσουμε να εφαρμόζουμε το δεύτερο πρόγραμμα με όση απροθυμία εφαρμόσαμε το πρώτο, τι θα συμβεί στο εξής;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Είναι υποθετική αυτή η ερώτηση, έτσι την ερμηνεύω, διότι ο σκοπός αυτής της Κυβέρνησης και πιστεύω και όποιας Κυβέρνησης προκύψει μετά από τις εκλογές, θα είναι να εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό με αποτελεσματικότητα και εγκαίρως, γιατί αυτό είναι και προς το συμφέρον της χώρας και είναι η ανειλημμένη μας υποχρέωση.
Στο παρελθόν έγιναν πράγματι μεγάλες προσπάθειες και επιτεύχθηκαν αποτελέσματα τα οποία υποεκτιμούνται ως προς τη σημασία τους. Ωστόσο είναι γεγονός ότι για διάφορους λόγους υπήρχαν ορισμένες καθυστερήσεις στην εφαρμογή ειδικότερα των μεταρρυθμίσεων, αλλά στο πλαίσιο του νέου προγράμματος και μάλιστα και με βάση μία απόφαση η οποία ελήφθη σήμερα στο Eurogroup, προβλέπεται να ενισχυθεί η τεχνική βοήθεια που δίδεται στην Ελλάδα, προκειμένου να προωθηθούν ταχύτερα θεσμικές μεταρρυθμίσεις και ειδικότερα να λειτουργήσει με αποτελεσματικότερο τρόπο η Δημόσια Διοίκηση.
Επομένως, πιστεύω ότι η δέσμευση της Κυβέρνησης και της χώρας να υλοποιήσει το πρόγραμμα αυτό, σε συνδυασμό με τη στήριξη που θα έχει από τους θεσμικούς εταίρους, θα συμβάλλουν ώστε να μη συμβεί αυτό το φαινόμενο που το θέσατε ότι μπορεί να γίνει.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια και δεν έχουμε την πολυτέλεια για καθυστερήσεις και επειδή εάν το πρόγραμμα εφαρμοστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά θα επιτύχουμε ταχύτερα τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα κι επιπλέον προφανώς εάν αυτό δεν γίνει θα αντιμετωπίσουμε ξανά το ενδεχόμενο χρηματοδοτικού αδιεξόδου, που δεν επιτρέπεται στο μέλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε πέρα από τα σημεία που προβλέπει το πρόγραμμά μας για την ανάπτυξη και που αναφερθήκατε ο ίδιος, θα ήθελα να σας ρωτήσω με αυτή την πρωτοβουλία του Ιταλού Πρωθυπουργού ο οποίος έκανε μια δήλωση σήμερα στο Μιλάνο και είπε για μια κοινή επιστολή επτά Ηγετών προς τις Βρυξέλες, με στόχο μία αλλαγή της τάσης, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη λέξη, ώστε να συνδυάζουμε και εξυγίανση και ανάπτυξη, αλλά και να έρθει και η ευρωπαϊκή βοήθεια, όχι μόνο δηλαδή ότι κάνουμε από ελληνικής πλευράς. Αυτό συζητήθηκε σήμερα και, αν κατά την άποψή σας, μπορεί να προχωρήσει;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Αυτό δε συζητήθηκε σήμερα, είχε συζητηθεί εκτενώς στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής και πρόκειται να ξανασυζητηθεί λεπτομερέστερα στην επόμενη.
Αφορά αφενός τη γενικότερη προσπάθεια, που όλοι έχουμε συμφωνήσει ότι πρέπει να γίνει, ώστε οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς και οι πολιτικές που αποσκοπούν στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητος, να συνοδευθούν από μέτρα συγκεκριμένα και αποτελεσματικά, τα οποία θα συμβάλλουν στην προώθηση της ανάπτυξης και στην ενίσχυση της απασχόλησης.
Διαμορφώνεται επομένως ένα γενικότερο πλαίσιο πολιτικής, το οποίο θα αποσκοπεί στη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητος, αλλά ειδικότερα για χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες πρέπει να κάνουν μεγάλες προσπάθειες για τη δημοσιονομική εξυγίανση και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, εκτιμώ ότι θα υιοθετηθούν και ειδικότερες ρυθμίσεις που θα συμβάλλουν στην καλύτερη χρηματοδότηση της οικονομίας προς την κατεύθυνση στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης.
Ορισμένα από αυτά τα μέτρα εκτιμώ ότι θα εξειδικευθούν περισσότερο στις επόμενες δύο εβδομάδες.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Αν μου επιτρέπετε να πω κάτι επί του θέματος αυτού, κατ΄ αρχάς θα ήθελα να αποκαλύψω μια πτυχή της κατ΄ ιδίαν συνομιλίας που είχαμε με τον Πρωθυπουργό και τον κ. Σόιμπλε, ο οποίος για μια ακόμη φορά επανέφερε θα έλεγα με δική του πρωτοβουλία το ζήτημα της βοήθειας προς την ελληνική πραγματική οικονομία, την ανάγκη να υπάρξουν μεγάλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό το λέμε, το ακούμε, έχει μια ρητορική διάσταση και πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να αποκτήσει μια πραγματική διάσταση και ορισμένες αποφάσεις που έχουμε πάρει και πρόσφατα στο Υπουργικό Συμβούλιο βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή. Αναφέρομαι στην τελευταία συζήτηση για το Πρόγραμμα Ήλιος, για παράδειγμα.
Δεύτερο, τίποτα δεν βοηθάει την ανάπτυξη περισσότερο από την αλλαγή των επιπέδων ρευστότητας στην οικονομία. Η εφαρμογή του νέου προγράμματος, το PSI, η μείωση του χρέους, η αναδιάρθρωση και η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η επιστροφή των καταθέσεων που έφυγαν από τις ελληνικές τράπεζες όχι μόνο για να πάνε στο εξωτερικό αλλά για να μείνουν φυλαγμένες στα σπίτια, θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις στην οικονομία, την απασχόληση.
Κι αν θέλετε σήμερα από δω από τις Βρυξέλες είναι μια ευκαιρία να κάνουμε αυτή την έκκληση ή αν θέλετε την πρόσκληση, γιατί πρόκειται για εθνικό προσκλητήριο, τώρα που έχουμε το νέο πρόγραμμα, τώρα που έχουμε το PSI, σήμερα που η Ευρωζώνη και το IMF και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέλνουν ένα καθαρό μήνυμα ομόφωνο πως «η Ελλάδα είναι και θα είναι πάντα μέλος της Ζώνης του Ευρώ», πρέπει να αρχίσει το κίνημα επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες.
Και αναφέρομαι σε χρήματα σε κεφάλαια που υπάρχουν στο εξωτερικό ή και στην Ελλάδα, δεν έχουν διατεθεί για να καλυφθούν ανάγκες οικογενειακές ή επιχειρηματικές, παραμένουν ανενεργά, δεν αποφέρουν κανένα κέρδος σε αυτούς που τα έχουν και κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στους δαιδάλους της παραοικονομίας και του ξεπλύματος του μαύρου χρήματος.
Ενώ αυτά τα κεφάλαια τα οποία είναι ούτως ή άλλως καταγεγραμμένα γιατί ήταν στις τράπεζες κι έφυγαν απ΄ αυτές, εάν γυρίσουν που πρέπει να γυρίσουν θα βοηθήσουν και αυτούς που τα έχουν και αυτούς που περιμένουν να χρηματοδοτηθούν από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι σκοπεύετε να κάνετε, θέλω να σας ρωτήσω, αν η συμμετοχή στο PSI δεν είναι αυτή που έχει υπολογιστεί, ας πούμε για τις ρήτρες συλλογικής δράσης εάν η συμμετοχή είναι ανεπαρκής, θα τις ενεργοποιήσετε, θα κάνετε κάτι άλλο, θα έρθετε σε συνεννόηση με τους εταίρους;
Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Θα το δούμε αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και πριν από λίγο ακούσαμε τον Επίτροπο Ρεν να μιλάει για ένα νέο δίκαιο φορολογικό σύστημα κι αυτό είναι ίσως κάτι το οποίο νομίζω περιμένουν οι πάντες. Πότε θα το δούμε αυτό στην πράξη; Τώρα με αυτή την κυβέρνηση ή από την επόμενη;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Ως προς το πρώτο ερώτημα, θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα. Θα περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, μετά την ανακοίνωση που θα γίνει και θα ενεργήσουμε ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα προκύψει.
Όσον αφορά το φορολογικό σύστημα, νομίζω γνωρίζετε ήδη ότι η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος αποτελεί προτεραιότητα της πολιτικής, επιπλέον εμπεριέχεται στο νέο οικονομικό πρόγραμμα και η δουλειά έχει ξεκινήσει ήδη και πρόκειται να επιταχυνθεί ώστε να ολοκληρωθεί νομίζω έχουμε δεσμευτεί ότι και στο Μάρτιο θα υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα, τα οποία θα προσπαθήσουν να συνθέσουν την προεργασία που ήδη έχει γίνει στο Υπουργείο Οικονομικών, αλλά παράλληλα και τις προτάσεις που έχουν γίνει από διεθνείς οργανισμούς, καθώς και από πολιτικά κόμματα. Ο στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα φορολογικό σύστημα το οποίο να είναι απλό και αποτελεσματικό και μεταξύ άλλων επιδιώξεων να συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, στη στήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας, ειδικότερα στην προώθηση των επενδύσεων, καθώς και στην πιο ισότιμη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Πιστεύω ότι ένα φορολογικό σύστημα το οποίο θα προκύψει με τη συνεργασία των πολιτικών κομμάτων και θα εμπεριέχει τις αναλύσεις και συμβουλές των διεθνών οργανισμών, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό και κύριος στόχος είναι όχι μόνο να έχει τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά τα οποία θα συντελέσουν ώστε να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι, αλλά να έχει και μια μονιμότητα και να μη μεταβάλλεται συχνά, κάτι το οποίο θα συντελέσει από μόνο του στην ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας.
Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Να προσθέσω σε αυτό ότι έχουμε την υποχρέωση τώρα με το νέο πρόγραμμα να επιλέξουμε έναν Γενικό Γραμματέα Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων ευρείας υποδοχής, ει δυνατόν μόνιμο στη θέση του. Έναν άνθρωπο που να μπορεί να υπηρετήσει επί πολύ χρόνο και να εφαρμόσει μια πολιτική ευρύτερης αποδοχής.
Και όπως ακριβώς είπε ο Πρωθυπουργός υπάρχει μεγάλη σύμπτωση απόψεων μεταξύ των κομμάτων στην ανάγκη για μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση για ένα νέο εθνικό φορολογικό σύστημα. Έχουμε πολύ σημαντικά κείμενα από την τεχνική βοήθεια των θεσμικών μας εταίρων και έχουμε και πολύ σημαντικά προγεφυρώματα, δηλαδή διατάξεις και ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί και ισχύουν. Άρα είμαστε σε καλό δρόμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια τελευταία ερώτηση. Οι σημερινές αποφάσεις σας διατηρούν μέσα στο χρονοδιάγραμμα για τις εκλογές;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Οι σημερινές αποφάσεις σαφώς είναι εντός του χρονοδιαγράμματος για την έγκαιρη ολοκλήρωση της δανειακής σύμβασης έως τα μέσα Μαρτίου, όταν επικυρωθεί η δανειακή σύμβαση από τη Βουλή η οποία προφανώς θα πρέπει να λειτουργεί γι’ αυτό το σκοπό, μετά απ’ αυτό θα έρθει η στιγμή για την απόφαση που αφορά την προκήρυξη των εθνικών εκλογών.
QUESTION: Could you tell me how relieved are you with the package, how happy you are with the package, and how are you going to ensure the trust of the member states?
L. PAPADIMOS: Well, as I said earlier on, the outcome of today’s deliberations was a very positive one. We worked first of all very hard in order to adopt the new economic programme that was agreed with the Troika and that was formally approved today.
And the agreement on the PSI, which has been the subject of extensive negotiations over the past two months, this agreement was finalised.
So we are very happy with the outcome, but with regard to the programme and the PSI that pave the way for the next steps that will make possible the official financial support to Greece.
Your second question?
QUESTION: How are you going to keep the trust of the member states?
L. PAPADIMOS: Of course by doing what we have to do, which is to implement the programme in a timely and an effective manner. I mean this government is committed to do so, and as I said earlier on in responding to another question, I am convinced that the government, after the election, will also be committed to implement the programme fully and in a timely fashion, because this is in the interests of the Greek people.
stoxasmos-politikh.blogspot.com
Ο στενός κλοιός γύρω από την Ελλάδα, για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας στο πλαίσιο της υλοποίησης των μέτρων που προβλέπει το Μνημόνιο ΙΙ, επιβεβαιώνεται και από τη δημόσια παραδοχή του Ευάγγελου Βενιζέλου ότι η χώρα θα οδηγηθεί ουσιαστικά σε Συνταγματική Αναθεώρηση, λόγω της νέας δανειακής σύμβασης.
Στις δηλώσεις που έκανε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Eurogroup, δίπλα στον Λουκά Παπαδήμο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε ότι, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για το πακέτο των 130 δισεκατομμυρίων ευρώ, και το «κούρεμα» του χρέους, η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε τη μόνιμη παρουσία της τρόικας στην Ελλάδα, και τη δημιουργία Ειδικού Λογαριασμού, όπου θα υπάρχουν τα χρήματα, και θα διοχετεύονται για την αποπληρωμή των χρεών. ...
Όπως δήλωσε μάλιστα θα πρέπει να κατοχυρωθεί στο ελληνικό Σύνταγμα το συντομότερο δυνατό, η δέσμευση της Ελλάδας για τη διασφάλιση της προτεραιότητας στην αποπληρωμή του χρέους.
Μόνο που, αυτή η Βουλή ΔΕΝ είναι αναθεωρητική, οπότε οποιαδήποτε παρέμβαση επί του Συντάγματος είναι εξ ορισμού παράνομη. Και το δίλημμα του Βενιζέλου και της τριανδρίας Παπαδήμου - Παπανδρέου, Σαμαρά, είναι δεδομένο και σαφέστατο: Θα συνεχίσουν στην εφαρμογή των αντισυνταγματικών μέτρων και παρεμβάσεων γνωρίζοντας πως παρανομούν ή θα παρανομήσουν για να επιβάλουν τα όσα αυτοί συμφώνησαν χωρίς να έχουν την έγκριση του Ελληνικού λαού;
Όπως και να έχει, στο βάθος του τούνελ υπάρχουν λαϊκά δικαστήρια και προβλέπονται σιδηροδέσμιες επιστροφές από κάποιους που θα προλάβουν να διαφύγουν στο εξωτερικό. Έχουν καταλύσει το πολίτευμα, προχωρούν σε νομοθετικές πράξεις που παραβιάζουν το Ελληνικό, το Ευρωπαϊκό και το Διεθνές Δίκαιο, συνεχίζουν να καταστρέφουν την οικονομία της χώρας που οι ίδιοι έφεραν στον γκρεμό με τις κενές πολιτικές τους, αλλά το κυριότερο, διαλύουν τον κοινωνικό ιστό, παραχωρούν την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία, ενώ εκθέτουν σε σοβαρότατους κινδύνους την γεωγραφική ακεραιότητα της χώρας...
Και όλα αυτά για να μας... σώσουν, χωρίς να έχουν απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα: Γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά, αφού το χρέος της χώρας το 2020 θα είναι σε εκείνα ακριβώς τα επίπεδα που εξανάγκασαν στον ερχομό του ΔΝΤ, στην παράδοση της χώρας σε γκαουλάιτερς και την ισοπέδωση της οικονομίας και της κοινωνίας; Μήπως η στόχευση ήταν ακριβώς όλα αυτά, προκειμένου οι "εταίροι" να βάλουν χέρι στον πολύ καλά κρυμμένο μέχρι πέρυσι ενεργειακό πλούτο της Ελλάδας;
Συνέντευξη τύπου του Πρωθυπουργού, Λουκά Παπαδήμου και του Υπουργού Οικονομικών μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Eurogroup
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αθήνα, 21 Φεβρουαρίου 2012
Π. ΚΑΨΗΣ: Κυρίες και κύριοι καλημέρα σας. Μετά από μια δύσκολη βραδιά ολοκληρώθηκε η συμφωνία.
Ο κ. Πρωθυπουργός έχει το λόγο.
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Καλημέρα. Μετά από μια πολύωρη συνεδρίαση του EUROGROUP και μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις για την τελική συμφωνία για το PSI, ελήφθηκαν σήμερα αποφάσεις καθοριστικής σημασίας για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Το Eurogroup ενέκρινε ομόφωνα το οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδος και επίσης συμφωνήθηκαν οι βασικοί όροι, τα κύρια στοιχεία του PSI, δηλαδή της προσφοράς που θα γίνει για την ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.
Συμφωνήθηκε επίσης ότι τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης θα προωθήσουν όλες τις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου το EFSF να χρηματοδοτήσει, πρώτον τη δική του συμβολή στο PSI, τη συμβολή του επίσημου τομέα στο PSI καθώς και την ανακεφαλαίωση των ελληνικών Τραπεζών.
Με τις σημερινές συμφωνίες γίνεται ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας με 130 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τρία έτη, καθώς και για τη μείωση του δημόσιου χρέους κατά περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η τελική συμφωνία για το PSI καθώς και η συμβολή των θεσμικών εταίρων μας, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του δημόσιου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, στο 120,5% έως το 2020.
Δε θα ήταν υπερβολή αν έλεγα ότι η σημερινή ημέρα είναι ιστορικής σημασίας για την ελληνική οικονομία. Με τις σημερινές αποφάσεις, μας δίνεται η δυνατότητα να κινηθούμε σε συνθήκες σταθερότητος, να περιοριστεί η αβεβαιότητα η οποία έχει επηρεάσει ανασταλτικά την οικονομική δραστηριότητα και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στην προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο, και να διευκολυνθεί η διαδικασία προσαρμογής της οικονομίας και παράλληλα να διαμορφωθούν καλύτερες συνθήκες για την ανάκαμψή της και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Βεβαίως, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα, πρώτα στο άμεσο μέλλον προκειμένου να ολοκληρωθούν οι προαπαιτούμενες ενέργειες για τη σύναψη της δανειακής σύμβασης, που αναμένεται στις αρχές του Μαρτίου και βεβαίως να υλοποιηθούν όλες οι δράσεις, όλες οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο νέο οικονομικό πρόγραμμα της Ελλάδος.
Αλλά, όπως είχα την ευκαιρία να υπογραμμίσω και πρόσφατα ειδικότερα κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε στη Βουλή, το νέο πρόγραμμα έχει χαρακτηριστικά τα οποία θα συντελέσουν με καθοριστικό τρόπο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητος της ελληνικής οικονομίας και της διαμόρφωσης συνθηκών που θα στηρίξουν την ανάκαμψή της και την ανάπτυξή της με σταθερούς και υψηλούς ρυθμούς.
Θα σταματήσω εδώ. Θα ήθελα να δώσω το λόγο στον Υπουργό Οικονομικών και Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, κ. Βενιζέλο να συμπληρώσει. Αν είναι δυνατό, ν’ αναφέρεις και για τις άμεσες ενέργειες που πρέπει να γίνουν τις επόμενες μέρες, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι προαπαιτούμενες ενέργειες που είναι αναγκαίο να ολοκληρωθούν έως το τέλος του μηνός, για να ξεκινήσει το επόμενο μεγάλο βήμα που είναι η υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Καλημέρα κι από μένα. Οκτώ ολόκληρους μήνες που βρίσκομαι στη δύσκολη θέση του Υπουργού Οικονομικών, δίνουμε έναν αγώνα με τον Πρωθυπουργό, τους συναδέλφους μου στην κυβέρνηση, τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο, προκειμένου να φτάσουμε στο σημερινό αποτέλεσμα.
Πίσω από τη σημερινή απόφαση, δεν κρύβεται μόνο η προσπάθεια και η δουλειά της κυβέρνησης, της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, κρύβονται οι θυσίες, οι προσπάθειες και οι αγωνίες ολόκληρου του ελληνικού λαού.
Όταν λέω ολόκληρου του ελληνικού λαού το εννοώ. Αναφέρομαι και σε αυτούς που πιστεύουν στο πρόγραμμα ή που θεωρούν ότι η λύση αυτή είναι μοναδική, αναπόφευκτη, αναφέρομαι όμως και σ’ αυτούς που διαφωνούν, σ’ αυτούς που πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια άλλη λύση, γιατί αγωνιζόμαστε για όλο τον ελληνικό λαό, για τη σωτηρία της πατρίδας.
Αρκεί να σκεφτεί ο καθένας απ’ όσους μας ακούν και μας βλέπουν τι θα συνέβαινε εάν σήμερα, για την ακρίβεια χθες όλη την ημέρα και σήμερα, μέχρι τώρα το πρωί, δεν φτάναμε σε αυτό το αποτέλεσμα, αλλά είχαμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Πού θα βρισκόταν η Ελλάδα, πού θα ήμασταν από πλευράς οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και προοπτικής.
Ευτυχώς φτάσαμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα που δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε αυτονόητο. Μέχρι την τελευταία στιγμή διαπραγματευθήκαμε σε πολλά επίπεδα. Τις προηγούμενες 15 ώρες διεξήχθη μια πυκνή πολλαπλή διαπραγμάτευση. Μια διαπραγμάτευση στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, στο εσωτερικό του Eurogroup, μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και τους θεσμικούς εταίρους, την Τρόικα, για να ολοκληρωθεί το νέο πρόγραμμα και μια διαπραγμάτευση πολύ έντονη με τους εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα, των πιστωτών μας, προκειμένου να βελτιωθούν, προς όφελος της Ελλάδας πάντα, βασικές παράμετροι του PSI, του τρόπου συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο σχήμα της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Φτάσαμε έτσι σε ένα αποτέλεσμα καλύτερο από αυτό που είχαμε σχεδιάσει όταν ξεκινούσαμε να έρθουμε από την Ελλάδα εδώ. Γιατί η διαγραφή του δημοσίου χρέους που πετυχαίνεται σήμερα, το βάρος που βγαίνει πάνω από την πλάτη του ελληνικού λαού, είναι κατά ένα ποσοστό 3,5% μεγαλύτερο από αυτό που είχαμε αρχικά υπολογίσει.
Το βάρος που αφαιρείται ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια, ξεπερνά τις 50 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και είναι η πρώτη φορά στην ιστορία μας που μια κυβέρνηση αφαιρεί βάρος από τον ελληνικό λαό, από τις επόμενες γενιές, μειώνοντας το δημόσιο χρέος.
Αυτή είναι η τομή που συμβαίνει σήμερα, γιατί τώρα μπορούμε πραγματικά να στραφούμε στους βασικούς μας στόχους, που είναι η δημοσιονομική προσαρμογή σε σχέση με το έλλειμμα, η επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος έστω από το 2013.
Τώρα μπορούμε να σταματήσουμε να προσθέτουμε χρέος στο χρέος και να αρχίσουμε να αφαιρούμε χρέος από το χρέος, προκειμένου να φτάσουμε σε ένα στόχο που επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο τρόπο σήμερα, δηλαδή σε ένα χρέος 120% του ΑΕΠ το 2020, κάτι που θα μας επιτρέψει σταδιακά να μπούμε σε μία φυσιολογική τροχιά και να επανέλθουμε στη δημοσιονομική μας κυριαρχία και αξιοπρέπεια.
Όσοι πιστεύουν στην υπερηφάνεια του ελληνικού λαού, όσοι αγωνίζονται για την τιμή του έθνους, πρέπει να ξέρουν ότι αυτό έχει πολύ πρακτικό και συγκεκριμένο περιεχόμενο και αυτό πετυχαίνουμε με τη σημερινή συμφωνία εφόσον την τηρήσουμε και εφόσον κάνουμε και όλα τα άλλα που συνδέονται με τη συμφωνία αυτή. Γιατί αυτό που πάντα τίθεται υπό αμφισβήτηση είναι αν θέλουμε και αν μπορούμε. Και πρέπει να δώσουμε όχι μια τυπική, αλλά μια ουσιαστική απάντηση, πως θέλουμε και μπορούμε να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος, να γίνει η χώρα μας, η πατρίδα μας ανταγωνιστική, πραγματικά ισότιμη, όχι τυπικά ισότιμη μέσα στην Ευρώπη, να ξανακερδίσει αυτό που έχασε και να πάει ακόμη πιο μπροστά, εκεί που αξίζει, κι αυτό μπορούμε να το πετύχουμε εφαρμόζοντας όχι ένα μνημόνιο ή ένα πρόγραμμα, αλλά ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και προοπτικής.
Γι’ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία η εφαρμογή του προγράμματος. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η κινητοποίηση όλων των εθνικών, κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ακόμη και των δυνάμεων που δεν πιστεύουν στο πρόγραμμα ή αντιτίθενται σ’ αυτό χωρίς να έχουν να προτείνουν μια άλλη ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική. Γιατί αν σκεφτούμε λιγάκι θα καταλάβουμε ότι αυτή είναι η μόνη εθνική στρατηγική που έχει προταθεί και που μπορεί να μας οδηγήσει με ασφάλεια στο μέλλον.
Αυτό λοιπόν που αλλάζει σήμερα είναι το επίπεδο ασφάλειας και σταθερότητας και βεβαιότητας, γιατί αυτό είναι που μας ταλαιπωρεί, μας ταλανίζει και μας καθηλώνει. Αυτό μεγεθύνει την ύφεση, η αβεβαιότητα, η έλλειψη ρευστότητας, μια ψυχολογία η οποία νομίζω ότι λειτουργεί αντιπαραγωγικά και αντιοικονομικά, ενώ εάν ανακτήσουμε λίγο από τον ενθουσιασμό και τη θέλησή μας μπορούμε να κερδίσουμε ένα μέρος τουλάχιστον από αυτό που έχουμε χάσει.
Όπως είπε ο Πρωθυπουργός, έχουμε μπροστά μας ελάχιστες ημέρες, μέχρι το τέλος του μηνός, μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου, μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής και σ’ αυτές τις λίγες ημέρες πρέπει να κάνουμε πάμπολλα πράγματα, γιατί πρέπει να έχουμε ολοκληρώσει όλες τις προαπαιτούμενες ενέργειες.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου του περασμένου Σαββάτου, προχθές, κατατέθηκε σήμερα ως κατεπείγον ένα νομοσχέδιο που ρυθμίζει κατά βάση θέματα των Υπουργείων Υγείας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με σημαντικό αν θέλετε τμήμα του στραμμένο προς τις προαπαιτούμενες ενέργειες στο χώρο της υγείας και στο χώρο του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα το αντικείμενο είναι η αναδιάρθρωση των επικουρικών ασφαλιστικών ταμείων.
Αύριο το Υπουργικό Συμβούλιο θα συζητήσει και θα εγκρίνει το βασικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί ως κατεπείγον για την κεντρική δέσμη των προαπαιτούμενων ενεργειών όπως έχουν συμφωνηθεί με την Τρόικα και όπως περιμένουν οι εταίροι μας να τις δουν πριν τις 29 του μηνός.
Το νομοσχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει ζητήματα σχετικά με τα δημοσιονομικά μέτρα, τη δημοσιονομική και φορολογική διοίκηση, μέτρα σχετικά με τις συντάξεις, την τροποποίηση του προϋπολογισμού του 2012 ώστε να βαδίζουμε επί τη βάσει ενός πραγματικά ισχύοντος προϋπολογισμού.
Θα περιλαμβάνει επίσης άλλες ενέργειες διαρθρωτικού χαρακτήρα οι οποίες είναι πάρα πολύ σημαντικές για να πετύχουμε το στόχο της ανάκτησης της αξιοπιστίας. Επίσης το Υπουργικό Συμβούλιο θα εγκρίνει και η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει τη νομοθεσία που διέπει το PSI, το οποίο ξεκινάει ήδη από αύριο το πρωί μετά τη σημερινή συμφωνία στο Eurogroup και με το IIF.
Άρα αυτό που περιμέναμε επί μήνες μετά την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου τώρα γίνεται πραγματικότητα. Από αύριο το πρωί ξεκινάει αυτή η διαδικασία, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί ουσιαστικά κατά το μεγαλύτερο μέρος της τη δεύτερη εβδομάδα του Μαρτίου και πλήρως και κατά το τυπικό της περιεχόμενο την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου.
Είμαστε από κάθε άποψη έτοιμοι χάρη στη δουλειά που έχει κάνει το επιτελείο μας και χάρη στους Συμβούλους μας, τους διεθνείς Συμβούλους οι οποίοι μας βοήθησαν πάρα πολύ στο να φτάσουμε σε αυτό το ποθητό αποτέλεσμα.
Και θέλω να μνημονεύσω οπωσδήποτε εδώ το όνομα του Καθηγητή Γιώργου Ζανιά του αντιπροσώπου μου στο Euro Working Group, το όνομα του Γενικού Διευθυντή του ΟΔΔΗΧ του κ. Πέτρου Χριστοδούλου που χειρίζεται τα θέματα του PSI, καθώς και το όνομα του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών του κ. Πλασκοβίτη που έχει την ευθύνη για τον συντονισμό των προαπαιτούμενων ενεργειών.
Ευχαριστώ πολύ.
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις, εντός των ορίων λόγω της ώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα θέλατε να μας δώσετε μερικές διευκρινίσεις ποια ήταν η τελική συμφωνία γι’ αυτό τον αποκαλούμενο μπλοκαρισμένο λογαριασμό ή δεν ξέρω ποια φρασεολογία έχει περάσει τελικά;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Δε νομίζω ότι η φρασεολογία αυτή είναι η σωστή, έχει συμφωνηθεί να υπάρχει ένας μηχανισμός, μέσα από τον οποίον θα τροφοδοτούνται κατά προτεραιότητα τα κεφάλαια τα οποία θα παρέχονται από το EFSF στην Ελλάδα και τα οποία θα αποσκοπούν εν μέρει να καλύπτουν την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Αυτό που τελικά συμφωνήθηκε είναι κάτι πολύ απλούστερο και λιγότερο δεσμευτικό από ότι είχε αρχικά προταθεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να μου πείτε, σύμφωνα με τη γνώμη σας, εάν για παράδειγμα ή παρ’ ελπίδα εξακολουθήσουμε να εφαρμόζουμε το δεύτερο πρόγραμμα με όση απροθυμία εφαρμόσαμε το πρώτο, τι θα συμβεί στο εξής;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Είναι υποθετική αυτή η ερώτηση, έτσι την ερμηνεύω, διότι ο σκοπός αυτής της Κυβέρνησης και πιστεύω και όποιας Κυβέρνησης προκύψει μετά από τις εκλογές, θα είναι να εφαρμόσει το πρόγραμμα αυτό με αποτελεσματικότητα και εγκαίρως, γιατί αυτό είναι και προς το συμφέρον της χώρας και είναι η ανειλημμένη μας υποχρέωση.
Στο παρελθόν έγιναν πράγματι μεγάλες προσπάθειες και επιτεύχθηκαν αποτελέσματα τα οποία υποεκτιμούνται ως προς τη σημασία τους. Ωστόσο είναι γεγονός ότι για διάφορους λόγους υπήρχαν ορισμένες καθυστερήσεις στην εφαρμογή ειδικότερα των μεταρρυθμίσεων, αλλά στο πλαίσιο του νέου προγράμματος και μάλιστα και με βάση μία απόφαση η οποία ελήφθη σήμερα στο Eurogroup, προβλέπεται να ενισχυθεί η τεχνική βοήθεια που δίδεται στην Ελλάδα, προκειμένου να προωθηθούν ταχύτερα θεσμικές μεταρρυθμίσεις και ειδικότερα να λειτουργήσει με αποτελεσματικότερο τρόπο η Δημόσια Διοίκηση.
Επομένως, πιστεύω ότι η δέσμευση της Κυβέρνησης και της χώρας να υλοποιήσει το πρόγραμμα αυτό, σε συνδυασμό με τη στήριξη που θα έχει από τους θεσμικούς εταίρους, θα συμβάλλουν ώστε να μη συμβεί αυτό το φαινόμενο που το θέσατε ότι μπορεί να γίνει.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια και δεν έχουμε την πολυτέλεια για καθυστερήσεις και επειδή εάν το πρόγραμμα εφαρμοστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά θα επιτύχουμε ταχύτερα τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα κι επιπλέον προφανώς εάν αυτό δεν γίνει θα αντιμετωπίσουμε ξανά το ενδεχόμενο χρηματοδοτικού αδιεξόδου, που δεν επιτρέπεται στο μέλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε πέρα από τα σημεία που προβλέπει το πρόγραμμά μας για την ανάπτυξη και που αναφερθήκατε ο ίδιος, θα ήθελα να σας ρωτήσω με αυτή την πρωτοβουλία του Ιταλού Πρωθυπουργού ο οποίος έκανε μια δήλωση σήμερα στο Μιλάνο και είπε για μια κοινή επιστολή επτά Ηγετών προς τις Βρυξέλες, με στόχο μία αλλαγή της τάσης, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη λέξη, ώστε να συνδυάζουμε και εξυγίανση και ανάπτυξη, αλλά και να έρθει και η ευρωπαϊκή βοήθεια, όχι μόνο δηλαδή ότι κάνουμε από ελληνικής πλευράς. Αυτό συζητήθηκε σήμερα και, αν κατά την άποψή σας, μπορεί να προχωρήσει;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Αυτό δε συζητήθηκε σήμερα, είχε συζητηθεί εκτενώς στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής και πρόκειται να ξανασυζητηθεί λεπτομερέστερα στην επόμενη.
Αφορά αφενός τη γενικότερη προσπάθεια, που όλοι έχουμε συμφωνήσει ότι πρέπει να γίνει, ώστε οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς και οι πολιτικές που αποσκοπούν στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητος, να συνοδευθούν από μέτρα συγκεκριμένα και αποτελεσματικά, τα οποία θα συμβάλλουν στην προώθηση της ανάπτυξης και στην ενίσχυση της απασχόλησης.
Διαμορφώνεται επομένως ένα γενικότερο πλαίσιο πολιτικής, το οποίο θα αποσκοπεί στη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητος, αλλά ειδικότερα για χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες πρέπει να κάνουν μεγάλες προσπάθειες για τη δημοσιονομική εξυγίανση και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, εκτιμώ ότι θα υιοθετηθούν και ειδικότερες ρυθμίσεις που θα συμβάλλουν στην καλύτερη χρηματοδότηση της οικονομίας προς την κατεύθυνση στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης.
Ορισμένα από αυτά τα μέτρα εκτιμώ ότι θα εξειδικευθούν περισσότερο στις επόμενες δύο εβδομάδες.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Αν μου επιτρέπετε να πω κάτι επί του θέματος αυτού, κατ΄ αρχάς θα ήθελα να αποκαλύψω μια πτυχή της κατ΄ ιδίαν συνομιλίας που είχαμε με τον Πρωθυπουργό και τον κ. Σόιμπλε, ο οποίος για μια ακόμη φορά επανέφερε θα έλεγα με δική του πρωτοβουλία το ζήτημα της βοήθειας προς την ελληνική πραγματική οικονομία, την ανάγκη να υπάρξουν μεγάλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό το λέμε, το ακούμε, έχει μια ρητορική διάσταση και πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να αποκτήσει μια πραγματική διάσταση και ορισμένες αποφάσεις που έχουμε πάρει και πρόσφατα στο Υπουργικό Συμβούλιο βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή. Αναφέρομαι στην τελευταία συζήτηση για το Πρόγραμμα Ήλιος, για παράδειγμα.
Δεύτερο, τίποτα δεν βοηθάει την ανάπτυξη περισσότερο από την αλλαγή των επιπέδων ρευστότητας στην οικονομία. Η εφαρμογή του νέου προγράμματος, το PSI, η μείωση του χρέους, η αναδιάρθρωση και η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η επιστροφή των καταθέσεων που έφυγαν από τις ελληνικές τράπεζες όχι μόνο για να πάνε στο εξωτερικό αλλά για να μείνουν φυλαγμένες στα σπίτια, θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις στην οικονομία, την απασχόληση.
Κι αν θέλετε σήμερα από δω από τις Βρυξέλες είναι μια ευκαιρία να κάνουμε αυτή την έκκληση ή αν θέλετε την πρόσκληση, γιατί πρόκειται για εθνικό προσκλητήριο, τώρα που έχουμε το νέο πρόγραμμα, τώρα που έχουμε το PSI, σήμερα που η Ευρωζώνη και το IMF και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στέλνουν ένα καθαρό μήνυμα ομόφωνο πως «η Ελλάδα είναι και θα είναι πάντα μέλος της Ζώνης του Ευρώ», πρέπει να αρχίσει το κίνημα επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες.
Και αναφέρομαι σε χρήματα σε κεφάλαια που υπάρχουν στο εξωτερικό ή και στην Ελλάδα, δεν έχουν διατεθεί για να καλυφθούν ανάγκες οικογενειακές ή επιχειρηματικές, παραμένουν ανενεργά, δεν αποφέρουν κανένα κέρδος σε αυτούς που τα έχουν και κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στους δαιδάλους της παραοικονομίας και του ξεπλύματος του μαύρου χρήματος.
Ενώ αυτά τα κεφάλαια τα οποία είναι ούτως ή άλλως καταγεγραμμένα γιατί ήταν στις τράπεζες κι έφυγαν απ΄ αυτές, εάν γυρίσουν που πρέπει να γυρίσουν θα βοηθήσουν και αυτούς που τα έχουν και αυτούς που περιμένουν να χρηματοδοτηθούν από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι σκοπεύετε να κάνετε, θέλω να σας ρωτήσω, αν η συμμετοχή στο PSI δεν είναι αυτή που έχει υπολογιστεί, ας πούμε για τις ρήτρες συλλογικής δράσης εάν η συμμετοχή είναι ανεπαρκής, θα τις ενεργοποιήσετε, θα κάνετε κάτι άλλο, θα έρθετε σε συνεννόηση με τους εταίρους;
Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Θα το δούμε αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και πριν από λίγο ακούσαμε τον Επίτροπο Ρεν να μιλάει για ένα νέο δίκαιο φορολογικό σύστημα κι αυτό είναι ίσως κάτι το οποίο νομίζω περιμένουν οι πάντες. Πότε θα το δούμε αυτό στην πράξη; Τώρα με αυτή την κυβέρνηση ή από την επόμενη;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Ως προς το πρώτο ερώτημα, θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα. Θα περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, μετά την ανακοίνωση που θα γίνει και θα ενεργήσουμε ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα προκύψει.
Όσον αφορά το φορολογικό σύστημα, νομίζω γνωρίζετε ήδη ότι η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος αποτελεί προτεραιότητα της πολιτικής, επιπλέον εμπεριέχεται στο νέο οικονομικό πρόγραμμα και η δουλειά έχει ξεκινήσει ήδη και πρόκειται να επιταχυνθεί ώστε να ολοκληρωθεί νομίζω έχουμε δεσμευτεί ότι και στο Μάρτιο θα υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα, τα οποία θα προσπαθήσουν να συνθέσουν την προεργασία που ήδη έχει γίνει στο Υπουργείο Οικονομικών, αλλά παράλληλα και τις προτάσεις που έχουν γίνει από διεθνείς οργανισμούς, καθώς και από πολιτικά κόμματα. Ο στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα φορολογικό σύστημα το οποίο να είναι απλό και αποτελεσματικό και μεταξύ άλλων επιδιώξεων να συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, στη στήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας, ειδικότερα στην προώθηση των επενδύσεων, καθώς και στην πιο ισότιμη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Πιστεύω ότι ένα φορολογικό σύστημα το οποίο θα προκύψει με τη συνεργασία των πολιτικών κομμάτων και θα εμπεριέχει τις αναλύσεις και συμβουλές των διεθνών οργανισμών, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό και κύριος στόχος είναι όχι μόνο να έχει τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά τα οποία θα συντελέσουν ώστε να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι, αλλά να έχει και μια μονιμότητα και να μη μεταβάλλεται συχνά, κάτι το οποίο θα συντελέσει από μόνο του στην ενίσχυση της επενδυτικής δραστηριότητας.
Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Να προσθέσω σε αυτό ότι έχουμε την υποχρέωση τώρα με το νέο πρόγραμμα να επιλέξουμε έναν Γενικό Γραμματέα Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων ευρείας υποδοχής, ει δυνατόν μόνιμο στη θέση του. Έναν άνθρωπο που να μπορεί να υπηρετήσει επί πολύ χρόνο και να εφαρμόσει μια πολιτική ευρύτερης αποδοχής.
Και όπως ακριβώς είπε ο Πρωθυπουργός υπάρχει μεγάλη σύμπτωση απόψεων μεταξύ των κομμάτων στην ανάγκη για μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση για ένα νέο εθνικό φορολογικό σύστημα. Έχουμε πολύ σημαντικά κείμενα από την τεχνική βοήθεια των θεσμικών μας εταίρων και έχουμε και πολύ σημαντικά προγεφυρώματα, δηλαδή διατάξεις και ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί και ισχύουν. Άρα είμαστε σε καλό δρόμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια τελευταία ερώτηση. Οι σημερινές αποφάσεις σας διατηρούν μέσα στο χρονοδιάγραμμα για τις εκλογές;
Λ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ: Οι σημερινές αποφάσεις σαφώς είναι εντός του χρονοδιαγράμματος για την έγκαιρη ολοκλήρωση της δανειακής σύμβασης έως τα μέσα Μαρτίου, όταν επικυρωθεί η δανειακή σύμβαση από τη Βουλή η οποία προφανώς θα πρέπει να λειτουργεί γι’ αυτό το σκοπό, μετά απ’ αυτό θα έρθει η στιγμή για την απόφαση που αφορά την προκήρυξη των εθνικών εκλογών.
QUESTION: Could you tell me how relieved are you with the package, how happy you are with the package, and how are you going to ensure the trust of the member states?
L. PAPADIMOS: Well, as I said earlier on, the outcome of today’s deliberations was a very positive one. We worked first of all very hard in order to adopt the new economic programme that was agreed with the Troika and that was formally approved today.
And the agreement on the PSI, which has been the subject of extensive negotiations over the past two months, this agreement was finalised.
So we are very happy with the outcome, but with regard to the programme and the PSI that pave the way for the next steps that will make possible the official financial support to Greece.
Your second question?
QUESTION: How are you going to keep the trust of the member states?
L. PAPADIMOS: Of course by doing what we have to do, which is to implement the programme in a timely and an effective manner. I mean this government is committed to do so, and as I said earlier on in responding to another question, I am convinced that the government, after the election, will also be committed to implement the programme fully and in a timely fashion, because this is in the interests of the Greek people.
stoxasmos-politikh.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι απόψεις των αναρτήσεων δεν ταυτίζονται υποχρεωτικά με τις δικές μας.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.