Περί Προπαγάνδας «Ο καλύτερος τρόπος να ελέγχεις τους ανθρώπους είναι να τους φοβίσεις».

«Ο καλύτερος τρόπος να ελέγχεις τους ανθρώπους είναι να τους φοβίσεις».
Νόαμ Τσόμσκι

«Εξήντα χιλιάδες επαναλήψεις κάνουν την αλήθεια».
Άλντους Χάξλει

«Στο παρελθόν οι άνθρωποι αλληλοεξοντώνονταν,
στον πολιτισμένο κόσμο αλληλοεξαπατώνται».
Σοπενχάουερ

Το 2002 στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, το κλίμα ήταν τεταμένο. Διάχυτη ήταν η ανησυχία για τις επιλογές της αμερικανικής κυβέρνησης σχετικά με την μονομερή ανάληψη δράσης εναντίον του Ιράκ. Ο καπνός από τη καταστροφή των Δίδυμων Πύργων μύριζε ακόμηστα έγγραφα και λόγια των αμερικανών διπλωματών και πολιτικών. Η απόφαση είχε ληφθεί. Ο τότε Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κόλιν Πάουελ, ήταν έτοιμος να δώσει τη συνέντευξη με την οποία θα ανακοίνωνε στον κόσμο την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να εισβάλουν στο Ιράκ.

Τα ΜΜΕ είχαν ήδη λάβει τις θέσεις τους και περίμεναν να προσέλθει ο αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών. Το βήμα του αργό,σταθερό και το πρόσωπο του καθρέφτιζε τη σιγουριά και αυτοπεποίθηση καθώς έφθανε στο βήμα. Κάποιος του ψιθύρισε κάτι στο αυτί. Ο Υπουργός κοντοστάθηκε.

Ο προβληματισμός έκδηλος στο πρόσωπο του μετατράπηκε γρήγορα σε αμφιβολία η οποία έδωσε τη σειρά της στην αναποφασιστικότητα. Οι δημοσιογράφοι αντιλήφθηκαν επακριβώς του τι συνέβαινε. Πίσω ακριβώς από το βήμα στο οποίο θα έκανε την ανακοίνωση του ο Υπουργός Εξωτερικών βρισκόταν στις πραγματικές της διαστάσεις η Γκερνίκα του Πάμπλο Πικάσο.

Το έργο σύμβολο ενάντια στο πόλεμο, την ανθρώπινη κτηνωδία. Πως θα μπορούσε άραγε να εκφωνήσει το λόγο του για πόλεμο ενώ πίσω του οι μορφές των παιδιών της Γκερνίκα θα στοίχειωναν το χώρο και οι κραυγές των γυναικών θα διαπερνούσαν μέσω της εικόνας τις ψυχές όλου του κόσμου; Δεν το έκανε. Φανερά τρακαρισμένος, αμήχανος περίμενε στωικά για μια λύση.

Ξαφνικά διπλωμάτες των Ηνωμένων Εθνών κάλυψαν το πίνακα μ’ ένα πανί. Φίμωσαν το παρελθόν και ο Υπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε τον πόλεμο. Τα διεθνή ΜΜΕ δεν εκφώνησαν ούτε σχολίασαν το συμβάν.

Αυτή είναι η Δύναμη της Τέχνης
Αυτή είναι η Δύναμη της Προπαγάνδας

Ο θαυμαστός καινούριος κόσμος «Στο παρελθόν οι άνθρωποι αλληλοεξοντώνονταν, στον πολιτισμένο κόσμο αλληλοεξαπατώνται». Τα λόγια του Σοπενχάουερ σκιαγραφούν εν μέρει τη σημερινή μας πραγματικότητα. Οι τεχνικές χειραγώγησηςκαι προπαγάνδας κατευθύνουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.

Θ’ αποφύγουμε οποιουδήποτε είδους συνωμοσιολογία και θα ταξιδέψουμεμαζί σε ένα κόσμο που φαντάζει πραγματικός αλλα δεν είναι. Σε ένα νοητό κόσμο που κατευθύνει τη πραγματικότητα μας περισσότερο απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Σε ένα κόσμο όπου οι λέξεις πλάθονται σα πηλός, οι εκφράσεις του ανθρώπινου προσώπου γεννούν αποτελέσματα και οι χειρονομίες χαρίζουν δάκρυα στα μάτια ή γέλια στα χείλη.

Είναι δύσκολη η προσέγγιση και παρουσίαση ενός τέτοιου είδους θέματος καθότι εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε λαβύρινθους ιδεών και ο Μινώταυρος της προπαγάνδας παραμονεύει. Ωστόσο, ας αρχίσουμε με την εξής γενική παραδοχή: Οι πολίτες στις σύγχρονες τουλάχιστον κοινωνίες πρέπει να ενημερώνονται σωστά. Πρέπει όλοι να έχουν πρόσβαση στη ‘κοινωνία της πληροφορίας’, όλοι να έχουν το δικαίωμα έκφρασης και πάνω απ’ όλα επιλογής. Έχω την αίσθηση πως ουδείς πολιτικός θα διαφωνήσει επ’ αυτού.

Καθώς λοιπόν, ισχύουν όλα τα παραπάνωστη σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, μπείτε στη θέση ενός πολιτικού. Είστε υποψήφιος και βρίσκεται σε αναζήτηση ψηφοφόρων. Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που θέλετε είναι να γίνετε αναγνωρίσιμος, να μάθουν οι πολίτες τις ιδέες και τα πιστεύω σας, να σας εμπιστευτούν, να πιστέψουν σε εσάς και ακολούθως να σας ψηφίσουν.

Αρχίζει λοιπόν η αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου της πολιτικής: Η πειθώ. Χρειάζεται να πείσετε, είτε αξίζετε, είτε όχι. Κάπου εδώ λοιπόν αρχίζει η ιστορία μας. Κάπου εδώ ο ‘χαρακτήρας της φύσης’ του πολίτη και η παιδεία του δέχονται πανίσχυρα πλήγματα και οι ‘πόρτες της αντίληψης’ (Ουίλιαμ Μπλέικ) αναπλάθονται. Καλώς ήρθατε στη Δημοκρατία του σήμερα.

Ήδη ο Νόαμ Τσόμσκι στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 είχε χαρακτηρίσει τις σημερινές Δυτικές κοινωνίες ώς ‘χειραγωγημένες δημοκρατίες’, θέτοντας το κρίσιμο πρόβλημα της προσπάθειας επηρεασμού της κοινής γνώμης με τεχνικές ελέγχου και προπαγάνδας. Ο όρος προπαγάνδα (propagare που σημαίνει διαδίδω στα λατινικά) αντανακλά τη πολιτική, και όχι μόνο, χρήση των ΜΜΕ με σκοπό τον επηρεασμό της κοινής γνώμης προς τις επιταγές των κυβερνώντων.

Άμεσος στόχος είναι η θετική ανάδειξη των πολιτικών επιλογών και η διαμόρφωση κλίματος συναίνεσης και κοινωνικής αποδοχής των εκάστοτε αλλαγών. Οι πρώτες κινήσεις μαζικού επηρεασμού της κοινής γνώμης εμφανίστηκαν με τα πατριωτικά συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης. Μετέπειτα, κατά τη διάρκεια του Ά Παγκοσμίου Πολέμου το βρετανικό Υπουργείο Προπαγάνδας χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως κινητήριος μοχλός των εξελίξεων και ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος έβαλε τα θεμέλια για τη χρήση της προπαγάνδας σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.

Ο πολίτης μετατράπηκε εν μια νυκτί σε ‘στόχο’ προς χειραγώγηση. Ο Χίτλερ δήλωνε: ‘Χάρη στην προπαγάνδα πήραμε την εξουσία. Αυτή μας επέτρεψε να τη διατηρήσουμε. Και αυτή θα μας δώσει τη δυνατότητα να κατακτήσουμε το κόσμο. Η προπαγάνδα είναι το τρομακτικότερο όπλο στα χέρια αυτού που ξέρει να τη χρησιμοποιεί’.

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του Δρ Γιόσεφ Γκαίμπελς, (Υπουργού Προπαγάνδας της χιτλερικής Γερμανίας): ‘Αν θέλουμε μια ιδέα να διεισδύσει στις μάζες, πρέπει να την επαναλαμβάνουμε συνεχώς και πάντα. Η προπαγάνδα δεν γνωρίζει περιορισμούς στην ικανότητα προσαρμογής της’.

Μετέπειτα οι τεχνικές προπαγάνδας γνώρισαν πρωτοφανή άνθηση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν το φόβο της ‘κόκκινης απειλής’ στρώνοντας το χαλί για τα χρόνια του μακαρθισμού και τις μετέπειτα στρατιωτικές επιλογές της. Το μότο της προπαγάνδας είχε ήδη δημιουργηθεί: Η συναίνεση της κοινής γνώμης δεν κερδίζεται, απλά κατασκευάζεται. Η διαχείριση των ‘φόβων των μαζών’, της ανασφάλειας και των επιθυμιών των πολιτών αποτελούν το στόχο για προσεκτική ενστάλαξη ‘σωστών αξιών’ στο σύνολο της κοινωνίας.

Ο Χίτλερ κάνοντας εκτενή χρήση προπαγανδιστικών μηχανισμών και τεχνικών χρησιμοποιώντας το ραδιόφωνο, απέτυχε στην εκστρατεία του. Ο λόγος αποτυχίας για πολλούς ήταν ένας: Δεν είχε στα χέρια του τη τηλεόραση. Η εμφάνιση της τηλεόρασης, των ΜΜΕ και των εταιριών μάρκετινγκ που γρήγορα στελέχωσαν εταιρίες image making (σύμβουλοι συμπεριφοράς και δημοσίων σχέσεων που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί) δημιούργησαν ένα νέο Σύμπαν. Μια νέα πραγματικότητα που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για τη κατεύθυνση της συμπεριφοράς και τη διαμόρφωση κλίματος συναίνεσης για όλους μας. (Η τέχνη, η προπαγάνδα και οι συνέπειες)

[ Η κομμουνιστική Προπαγάνδα, είναι εχθρική προς τό άτομο. Τό πολεμά μέ σύστημα και προσπαθεί μέ όλους τούς δυνατούς τρόπους νά τό έξαφανίση μέσα σέ μιά ψυχολογικώς ομοιογενή Μάζα. ‘Αγωνίζεται να εξαφανίση τις διαφορές και τις αποχρώσεις μεταξύ των ατόμων και αν δώσει στο πλήθος μια μόνιμη σταθερή ομοιογένεια.

Οι κομμουνισταί επιχειρούν να μετατρέψουν την Μάζα από προσωρινό, σε μόνιμο φαινόμενο. Γι αυτό η προπαγάνδα τους προσπαθεί να επιτύχει την ατροφία του κριτικού πνεύματος, αντικαθιστώντας το από την τυφλή και φανατική πίστι. Ο Αριστοτέλης έλεγε ό,τι  “μίμησις σύμφυτος τοίς ανθρώποις έκ παίδων”

Η κομμουνιστική Ψυχοπολιτική μελέτησε εντατικά αυτήν την έμφυτη τάσι του ανθρώπου την “τάσιν ομοιώσεως”, για να δώσει στην Προπαγάνδα την τεχνική την δημιουργίας Ομοιογενών μαζών».

Η κομμουνιστική προπαγάνδα είναι μια Αγκιτάτσια διεξαγόμενη μονίμως, καθολικώς και αντιατομιστικώς.

Το Άτομο στον Κομμουνισμό: Στον κομμουνισμό, το Κράτος παραλαμβάνει τον άνθρωπο άπό τήν ώρα πού θα γεννηθή και προσπαθεί νά τόν εχη στά χέρια του ώς τήν ώρα πού θά πεθάνη. Τό έργο αρχίζει μέ τόν βρεφικό σταθμό, όπου ή ερ­γαζομένη μητέρα είναι ούσιαστικά ύποχρεωμένη άπό τόν τρόπο ζωής και εργασίας νά άφίση τό βρέφος της. Μετά τόν βρεφικό σταθμό, έρχεται ό παιδικός κήπος και τό νηπιαγωγείο.

Στά ιδρύματα αυτά τό παιδί δεν είναι πιά τό επίκεντρο τής προσοχής τής οικογενείας, άλλά τό νούμερο 5 ή 12, πού δικαιούται τό 1 /40 ή τό 1 /50 τής προσοχής πού δίδει ή βρεφοκόμος στήν ομάδα. Ετσι, άπό τά πρώτα του βήματα ό άνθρωπος ύποβάλλεται στή συνεχή επίδρασι του Κ. Κ. πού τόν μαθαί­νει νά ζή σάν μέλος μιας Μάζας, σάν εξάρτημα ενός τεραστίου μηχανισμού, σάν μόριο ενός παμμεγίστου οργανισμού. Τό έργο τής μαζοποιήσεως συνεχίζεται μετά τό σχολείο, μέ τις οργανώσεις τής νεολαίας, μέ τις πολλές και διάφορες ειδικές οργανώσεις και φυσικά μέ τό Κ. Κ.
[ © Γεώργιος Κ. Γεωργαλάς “Η Προπαγάνδα” Αθήνα 1967 ]

Υπό αυτές τις συνθήκες το να γνωρίζουμε τις τεχνικές, στο θέμα της ‘προπαγάνδας και τεχνικών χειραγώγησης’ κρίνεται αναγκαία.

Προπαγάνδα και Μαζάνθρωπος : «Ο συνειδητός και ευφυής χειρισμός των οργανωμένων συνηθειών και των απόψεων σχετικά με τις μάζες είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη δημοκρατική κοινωνία. Εκείνοι που χειρίζονται αυτόν τον απαρατήρητο μηχανισμό της κοινωνίας αποτελούν μια αόρατη κυβέρνηση που αποτελεί την πραγματική δύναμη που κυβερνά ολόκληρη τη χώρα.»

«Κυβερνόμαστε, τα μυαλά μας είναι φορμαρισμένα, οι προτιμήσεις είναι ήδη διαμορφωμένες, οι ιδέες μας είναι προτεινόμενες, κατά ένα μεγάλο μέρος από τα άτομα δεν έχουμε ακούσει ποτέ για αυτά. Αυτό είναι ένα λογικό αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο η δημοκρατική κοινωνία μας οργανώνεται. Οι τεράστιοι αριθμοί των ανθρώπινων όντων πρέπει να συνεργαστούν κατά αυτόν τον τρόπο εάν πρόκειται να ζήσουν μαζί ως ομαλά λειτουργούσα κοινωνία. Οι αόρατοι κυβερνήτες μας είναι, σε πολλές περιπτώσεις, απληροφόρητοι της ταυτότητας των συντροφικών μελών τους στο εσωτερικό γραφείο.»

«Η οργάνωση της δημοκρατίας είναι τέτοια, ώστε τα μυαλά των πολιτών να μπαίνουν σε καλούπια»

«Η καλή διακυβέρνηση μπορεί να πουληθεί προς μια κοινωνία, ακριβώς όπως και κάθε άλλο αγαθό»

«Ο μέσος πολίτης είναι ο πιο ευαίσθητος αισθητήρας που υπάρχει επί της γης. Ο ίδιος του ο νους είναι το μεγαλύτερο φράγμα ανάμεσα σ’ αυτόν και την πραγματικότητα. Μέσα στο μυαλό του υπάρχουν στεγανά διαμερίσματα, αδιαπέραστα από τη λογική. Η τάση του για απόλυτες απόψεις είναι το εμπόδιο που τον κάνει να μην λειτουργεί με βάση τη σκέψη και την εμπειρία του, αλλά μόνο με μαζικές αντιδράσεις» από τα βιβλία του Edward Louis Bernays «Προπαγάνδα», «Κατασκευάζοντας τη Συναίνεση», «Αποκρυσταλλώνοντας την Κοινή Γνώμη»

Η αποτελεσματικότητα της προπαγάνδας έγκειται στο ότι απευθύνεται πολύ δυνατά, στο συναίσθημα. Μη φανταστείς δηλαδή πως ένας προπαγανδιστής χρειάζεται να έχει ατσάλινα επιχειρήματα και να σηκώνει το χέρι σε διδακτική στάση καθώς εξαπολύει ένα λογύδριο που δεν μπορείς να το “πιάσεις” από πουθενά διότι είναι αρτιότατο από άποψη λογικής – φιλοσοφίας. Αν απαιτεί ένα πράγμα η προπαγάνδα, αυτό είναι καλή γνώση ψυχολογίας και μόνον.

Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία παροτρύνει το μαθητή να ρίξει φως στο άδυτο, να φέρει όλα αυτά που έχουν συσσωρευτεί εκεί στην επιφάνεια και να τα αντιμετωπίσει για να υπάρξει αρμονία. Είναι πολύ εύκολο να πούμε«απεταξάμιν την προπαγάνδα» εάν, μένουμε ήρεμοι όταν μας βομβαρδίζουν με ειδήσεις, ψάχνουμε μόνοι μας αυτό που μας ενδιαφέρει και το σημαντικότερο δεν αποσπάμε την προσοχή μας από τα υπαρκτά προβλήματα, τις πραγματικές μας ανάγκες ως ανθρώπινο είδος και τις πρωταρχικές αξίες της ζωής μας. Στο χέρι μας είναι να μπορέσουμε να ζήσουμε ελεύθερα μακριά από το «Μάτριξ» που έχουν δημιουργήσει οι προπαγανδιστές.

Απόσπασμα συνέντευξης του Τσόμσκυ, στο ζήτημα των μηχανισμών προπαγάνδας από τα ΜΜΕ σε ερώτηση δημοσιογράφου: Τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για να διαρρήξουν αυτό το περίπλοκο και καλλωπιστικό πλαίσιο της προπαγάνδας και να φτάσουν πραγματικά στην αλήθεια;

Τσόμσκυ: Αυτό που έχει να κάνει κανείς είναι να υιοθετήσει απέναντι στους θεσμούς του, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, των περιοδικών, των σχολείων και των κολλεγίων, την ίδια ορθολογική κριτική στάση που παίρνει απέναντι στους θεσμούς οποιασδήποτε άλλης εξουσίας. Η Θέληση να χρησιμοποιήσει κάποιος τη δική του έμφυτη νοημοσύνη και την κοινή αντίληψη για να αναλύσει, να εξετάσει λεπτομερώς και να συγκρίνει τα δεδομένα με τον τρόπο που αυτά παρουσιάζονται, πραγματικά αρκεί.

Αν τα σχολεία κάνουν τη δουλειά τους, την οποία βεβαίως δεν κάνουν, αλλά θα μπορούσαν, εφοδιάζουν τους ανθρώπους με τα μέσα της πνευματικής αυτοάμυνας. Θα αφιερώνονταν με μεγάλη ενεργητικότητα και εργατικότητα ακριβώς σ’ εκείνα τα πράγματα για τα οποία μιλάμε, έτσι ώστε οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε μια δημοκρατική κοινωνία να έχουν τα μέσα μιας πνευματικής αυτοάμυνας απέναντι στο σύστημα.

Αυτό σημαίνει ότι κατά κάποιον τρόπο οι άνθρωποι δεν έχουν αναλάβει αυτό το καθήκον από μόνοι τους. Δεν πιστεύω πως πραγματικά είναι κάτι το πολύ δύσκολο. Πιστεύω πως μόλις κάποιος αντιληφθεί όσα συμβαίνουν και θέλει να κάνει το πρώτο βήμα για την υιοθέτηση μιας στάσης, που είναι απλώς εκείνη της κριτικής ευφυΐας απέναντι σε οτιδήποτε διαβάζει στην πρωινή εφημερίδα, στην αυριανή ή σε οτιδήποτε και ανακαλύψει τις ιδιοποιήσεις που υποκρύπτονται, τις αναλύσεις, ξαναλογαριάσει τα δεδομένα με την έννοια αν ανταποκρίνονται ή όχι στην πραγματικότητα, και δεν τα βλέπει σαν απλές αντανακλάσεις του παραμορφωτικού πρόσματος του συστήματος της προπαγάνδας. Αμέσως μόλις κάποιος κάνει κάτι τέτοιο, ο κόσμος μάλλον ξεκαθαρίζει. Τότε μπορεί να γίνει ελεύθερο άτομο, όχι απλώς ο σκλάβος κάποιου συστήματος κατήχησης και ελέγχου.

Ο ρόλος των ΜΜΕ στην προπαγάνδα: Τα ΜΜΕ, είναι κατ’ αρχήν μεγάλες εταιρείες. Αποτελούν μέρος του μικρού δικτύου ατόμων και συμφερόντων, επιτυχημένων ιδιοκτητών της ιδιωτικής οικονομίας και κυβερνητικών στελεχών. Αν δεις τους ανθρώπους που βρίσκονται στις υψηλές θέσεις προγραμματισμού του κρατικού μηχανισμού κάτω από οποιανδήποτε κυβέρνηση, θα διαπιστώσεις ότι προέρχονται από τις αίθουσες συμβουλίων των επιχειρήσεων, των τραπεζών επενδύσεων, μισής ντουζίνας δικηγορικών εταιρειών οι οποίες υπηρετούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα κ.ο.κ.

Αυτή είναι η ίδια ομάδα ανθρώπων, τα ίδια συμφέροντα, που είναι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ. Έτσι φυσιολογικά, μοιράζονται την ίδια αντίληψη για τον κόσμο και το γενικό συμφέρον. Αυτά σε ανώτατο επίπεδο.

Τώρα ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε χαμηλά, στο επίπεδο των συντακτών ύλης ή στο επίπεδο των δημοσιογράφων. Σ’ αυτό το σημείο ανακαλύπτεις πιέσεις για να συμβιβαστείς. Ένας νέος δημοσιογράφος θα μάθει γρήγορα ότι ορισμένα πράγματα είναι προς παρουσίαση και άλλα όχι. Μπορείς να πεις τα πράγματα μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο και δεν μπορείς να τα πεις με άλλους τρόπους.

Κι αυτό το μαθαίνεις από τους συντάκτες ύλης σου, τους ανθρώπους ακριβώς πάνω από σένα, οι οποίοι το έχουν μάθει από τους αποπάνω τους. Θυμήσου οι εταιρείες είναι το ιδιωτικό ισοδύναμο αυτού που αποκαλούμε φασισμό στην πολιτική σφαίρα. Η διαδικασία λήψης των αποφάσεων σε μια εταιρεία, είναι από τα πάνω προς τα κάτω. Δίνεις διαταγές που εκτελούνται από τους κάτω κλπ, και οι διαταγές τελικά έρχονται από τους ιδιοκτήτες.

Παραπέρα, τα ΜΜΕ έχουν μια αγορά. Αυτή η αγορά είναι οι άλλες εταιρείες. Η αγορά για τα ΜΜΕ είναι οι διαφημιστές. Θυμήσου, τα ΜΜΕ δεν βγάζουν τα λεφτά τους πουλώντας σε σένα και σε μένα. Στην πραγματικότητα, κάθε αγορά εφημερίδας ή περιοδικού συνήθως τους κοστίζει χρήματα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίον δουλεύει η πολιτική οικονομία των ΜΜΕ.

Η αγορά τους είναι οι διαφημιστές, η οποία τους θέτει έναν ακόμη περιορισμό. Θέλουν να διατηρήσουν μια σχέση με το κράτος, το οποίο διατίθεται φιλικά απέναντί τους. Υπάρχει μιας μορφής διείσδυσης από πάνω και από κάτω. Ακόμη και άτομα κινούνται μ’ αυτόν τον τρόπο.

Βεβαίως αυτό συμβαίνει γιατί αντιπροσωπεύουν τα ίδια συμφέροντα. Υπάρχει μια συνεχής ροή ανάμεσα στις αίθουσες συμβουλίων των εταιρειών, τους ανώτερους κρατικούς υπαλλήλους, τα διευθυντικά στελέχη των ΜΜΕ και τους ανθρώπους που βρίσκονται στις κορυφές των ΜΜΕ, τις πανεπιστημιακές ελίτ που παίζουν το παιχνίδι σύμφωνα με τους κανόνες κλπ. Όλοι αυτοί ανήκουν στην ίδια προνομιούχα ελίτ. Κερδίζουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αντιλαμβάνονται τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο. Εάν κάποιος από αυτούς βγει από τη γραμμή, αποκλείεται. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και σε πολύ υψηλό επίπεδο.

Αφορισμοί Περί Προπαγάνδας

*«Το μεγαλύτερο κατόρθωμα δεν είναι να πολεμήσεις και να νικήσεις σε όλες σου τις μάχες. Το μεγαλύτερο κατόρθωμα είναι να κάμψεις την αντίσταση του εχθρού χωρίς να γίνει μάχη».
–Σουν Τζου, Η τέχνη του πολέμου

*«Τα πιο επικίνδυνα ψέματα είναι ελαφρώς παραποιημένες αλήθειες»
- Γκεοργκ Κρ. Λίχτενπμεργκ

* «Ένα ψέμα μπορεί να κάνει το γύρο του κόσμου, όσο η αλήθεια βάζει ακόμα τα παπούτσια της»
- Μαρκ Τουέιν

* «Το μέσον είναι το μήνυμα»
-Μάρσαλ ΜακΛούαν

* « Αυτοί που ελέγχουν τα media έχουν ως στόχο τον κατακερματισμό της κοινωνίας, ώστε να μετατραπεί το άτομο σε παθητικό, απομονωμένο καταναλωτή… Ευτυχώς ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου αρνείται να υποβαθμιστεί σε παθητικούς καταναλωτές.»
-Νοαμ Τσόμσκι

* «Τηλεόραση είναι να παρεμβάλλεις ανάμεσα στις διαφημιστικές μεταδόσεις ένα υλικό, αρκετά ελκυστικό, έτσι ώστε οι διαφημίσεις να έχουν τηλεθέαση. Αυτό είναι όλο.»
- Piet Hien, Journal du Dimanche

* «Η τηλεόραση είναι η λογοτεχνία των αγραμμάτων, η κουλτούρα των ακαλλιέργητων, ο πλούτος των φτωχών, η κτήση των ακτημόνων, η αποκλειστική λέσχη για τις αποκλεισμένες μάζες.»
-Λι Λόβινγκερ

* « Το προϊόν των εφημερίδων είναι οι αναγνώστες, δεν είναι το περιεχόμενο. Οι αναγνώστες είναι το προϊόν που πωλείται από τους εκδότες στους διαφημιστές.»
-Μάικλ Αλμπερτ

* «Αληθινή δύναμη δεν είναι η δύναμη πάνω στα πράγματα, αλλά πάνω στους ανθρώπους… Δύναμη είναι το να κομματιάζεις το ανθρώπινο μυαλό και να το ξανασυναρμολογείς δίνοντάς του το σχήμα που επιθυμείς».
– Τζορτζ Όργουελ, 1984

* «Στην εποχή μας μια χώρα ανήκει σε αυτόν που ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης».
– Ουμπέρτο Έκο

* «Η πένα είναι ισχυρότερη από το ξίφος».
–Φράνσις Μπέικον

* «Μια εικόνα της τηλεόρασης, σε αντιδιαστολή με τη λεπίδα της γκιλοτίνας, είναι δύο και τρείς και τέσσερις φορές πιο κοφτερή».
–Daniel Schneidermann

* «Κινηματογράφος: Τι υπέροχο εργαλείο προπαγάνδας για πώληση προϊόντος κάθε είδους».
–Ζωρζ Μελιές

*«Μόνο τα μικρά μυστικά χρειάζονται προστασία. Τα μεγάλα προστατεύονται από τη δημόσια δυσπιστία».
–Marshal McLuhan

* «Εξήντα χιλιάδες επαναλήψεις κάνουν την αλήθεια».
– Άλντους Χάξλει

* « Μπορείς να κοροϊδέψεις όλους τους ανθρώπους για κάποιο διάστημα, κάποιους ανθρώπους για πάντα, αλλά όχι τους πάντες για πάντα».
–Αβραάμ Λίνκολν

* «Η μόνη ανεξάρτητη πράξη των μαζών θα είναι να εκλέγουν τον αφέντη τους και αμέσως μετά να ξαναγυρίζουν και πάλι στην κατάσταση της εξάρτησης τους».
–Alexis de Tolqueville

* «Η γονεοποίηση της εξουσίας και η βρεφοποίηση της κοινωνίας ήταν και παραμένει ο ιστορικά αμετάλλακτος στόχος όλων των διαχειριστών της εξουσίας, ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές και πολιτικές αμφιέσεις τους».
–Κλεάνθης Γρίβας

* «Ο ψυχολογικός σκοπός της τρομοκρατίας είναι η δημιουργία ενός κλίματος της αβεβαιότητας και ανησυχίας στις μάζες, το οποίο θα αυξήσει την επιρροή μας σε αυτές και θα επιτρέψει, με την κατάλληλη χειραγώγηση τους, να μας αποδεχτούν σαν λύση».
–Από ένα τρομοκρατικό εγχειρίδιο του Guerin-Serac

terrapapers.com