Γιατί κρυώνουμε το χειμώνα;

Γιατί κρυώνουμε; Τι ακριβώς μας συμβαίνει όταν νιώθουμε να παγώνουμε; Κρυώνουν το ίδιο όλοι, άνδρες και γυναίκες; Και τέλος αληθεύει το ότι η κατανάλωση λιπαρών τροφών μας προστατεύει από το κρύο;

Το αίσθημα του κρύου είναι και κοινό και συχνά ανυπόφορο, ιδιαίτερα τους χειμωνιάτικους μήνες. Πού οφείλεται όμως το δυσάρεστο αυτό αίσθημα; Κρυώνουμε όλοι το ίδιο; Ποιο ρόλο παίζουν οι διατροφικές συνήθειες στην προστασία του οργανισμού μας από το κρύο; Αυτές είναι μερικές καθημερινές, ιατρικές απορίες, στις οποίες απάντησε ο καθηγητής αθλητικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας Γιόαχιμ Λατς.

Δεν νιώθουν όλοι οι άνθρωποι προφανώς με τον ίδιο τρόπο το κρύο και κατά συνέπεια δεν αντιδρά ο οργανισμός τους το ίδιο. Επίσης δεν κρυώνουν το ίδιο άνδρες και γυναίκες, ενήλικες και παιδιά. «Κάθε άνθρωπος διαθέτει στο δέρμα του ‘αισθητήρες’ για να αισθανθεί τη ζέστη ή το κρύο. Οι αισθητήρες δεν βρίσκονται σε όλους τους ανθρώπους στα ίδια σημεία. Γι’ αυτό άλλοι κρυώνουν πιο πολύ στο κεφάλι, άλλοι στα πόδια ή στα χέρια, άλλοι στα αυτιά». Διαφέρει επίσης και ο αριθμός των αισθητήρων από άνθρωπο σε άνθρωπο κι έτσι ο καθένας αντιλαμβάνεται εμπειρικά διαφορετικά τα θερμοκρασιακά δεδομένα.

Ο μύθος του λιπαρού, γερμανικού πρωινού

Ανεξαρτήτωνς του τόπου διαμονής, είτε πρόκειται για την παγωμένη Γροιλανδία είτε για την έρημο Σαχάρα, η μέση θερμοκρασία του ανθρώπινου οργανισμού είναι σταθερά περίπου η ίδια. «Η κανονική μέση θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος κυμαίνεται γύρω από τους 36,4 βαθμούς Κελσίου. Όταν για παθολογικούς λόγους ξεπεράσει τους 42 βαθμούς γίνεται επικίνδυνη και μπορεί να επιφέρει τον θάνατο. Το ίδιο ισχύει και όταν κατέβει κάτω από το όριο των 30 βαθμών», επισημαίνει ο Γιόαχιμ Λατς. Τόσο στην περίπτωση του πολύ υψηλού πυρετού όσο και της υποθερμίας επηρεάζεται άμεσα η θερμοκρασία ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές.

Μία άλλη σημαντική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, η οποία σχετίζεται και με την αντίδρασή του στο κρύο, είναι η λειτουργία της μνήμης. Το σώμα θυμάται πως έχει αντιδράσει παλαιότερα στο κρύο, κι έτσι με κάθε νέο ερέθισμα λειτουργεί αντίστοιχα. Αυτό εξηγεί για παράδειγμα το τρέμουλο του σαγονιού από το κρύο κάθε φορά που οι αισθητήρες δέχονται ένα τέτοιο ερέθισμα. Αμέσως δίνεται εντολή στον εγκέφαλο να κινηθούν οι μύες της περιοχής αυτής γρηγορότερα και κατά συνέπεια να κυκλοφορήσει καλύτερα και γρηγορότερα το αίμα στην περιοχή.

Με την κίνηση των μυών, γενικότερα, ενισχύεται η κυκλοφορία του αίματος. Όσο μεγαλύτερη είναι η μυϊκή μάζα ενός ατόμου τόσο περισσότερο μπορεί να διευκολυνθεί μέσω της κίνησης η ροή του αίματος. Οι γυναίκες που έχουν κατά κανόνα μικρότερη μυϊκή μάζα σε σχέση με τους άνδρες, κρυώνουν συνήθως περισσότερο. Βέβαια, μυϊκή μάζα δεν σημαίνει λίπος, ούτε περισσότερα κιλά. Γι' αυτό, όπως σημειώνει ο Γιόαχιμ Λατς, η λύση στο κρύο δεν είναι ένα πλούσιο σε λιπαρά γεύμα ούτε η ενίσχυση του χειμερινού μενού –ειδικά στη Γερμανία- με αλλαντικά. Η λύση για το κρύο είναι μία: συνεχής κίνηση και όχι λιπαρά!

Babette Βraun / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου

http://www.dw.de