43 χρόνια από την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας

Στις 20 Αυγούστου του 1968, 500.000 στρατιώτες του κομουνιστικού Συμφώνου της Βαρσοβίας κατέπνιξαν στο αίμα την Άνοιξη της Πράγας και την απόπειρα του καθεστώτος του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, να επαναφέρει βασικές ελευθερίες που στερούνταν οι Τσέχοι πολίτες, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις. Ακολούθησε η ανελευθερία. Χαρακτηριστική ήταν η τελευταία ελεύθερη μετάδοση του ραδιοφώνου της Πράγας: «Σας παρακαλούμε, θυμηθείτε την Τσεχοσλοβακία όταν δεν θα είμαστε στις ειδήσεις»...

Στις 4 Ιανουαρίου του 1968 και εν μέσω κρίσης, ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ ανέλαβε γραμματέας του ΚΚ. Εν μέσω κρίσης, κινητοποιήσεων και αιτημάτων για «φιλελευθεροποίηση» της οικονομίας, αλλά και με τους Σοβιετικούς και τους ανθρώπους τους στην τσεχική πρωτεύουσα να καραδοκούν, υπονομεύοντας κάθε παραχώρηση στους «αντεπαναστάτες» και στους «αντιδραστικούς», ήρε τη λογοκρισία στον Τύπο και στις τέχνες, επέβαλε τη μυστικότητα στις ψηφοφορίες για την ΚΕ του ΚΚ (!) και εξήγγειλε πρόγραμμα δράσης για την αναδιάρθρωση της οικονομίας, ώστε να βοηθηθεί η παραγωγή καταναλωτικών αγαθών.

Όμως, είχε ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Οι πολίτες, ζητούσαν πλέον περισσότερα. Το βράδυ της 20ης Αυγούστου ξεκίνησε η επιχείρηση «Δούναβης». Στρατιώτες από την ΕΣΣΔ, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία και την Πολωνία, εισέβαλαν στη χώρα και κατέλαβαν κομβικά σημεία, θέτοντάς την υπό τον έλεγχό τους. «Ο αιφνιδιασμός υπήρξε πλήρης. Ο τσεχοσλοβακικός στρατός εις ουδέν σημείον αντέστη. Τριάκοντα τρεις πολίται εφονεύθησαν και τριακόσιοι πεντήκοντα ετραυματίσθησαν. Πρόκειται όμως ουχί περί στρατιωτών, αλλά περί νέων ως επί το πλείστον, οίτινες προέβαλον παθητικήν αντίστασιν, εν τη ελπίδι όπως παρεμποδίσουν την προέλασιν των σοβιετικών μηχανοκινήτων». Αυτά έγραψε ο μετέπειτα πρέσβης μας στην Πράγα Α.Κ. Αργυρόπουλος. Την εξουσία ανέλαβε μετά την παρέμβαση των Σοβιετικών, ο άνθρωπός τους Γκουστάβ Χούζακ. 100 Τσεχοσλοβάκοι και 50 Σοβιετικοί στρατιώτες, έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια της καταστολής της Άνοιξης της Πράγας.

Από την πλευρά του, ο Μπρέζνιεφ δήλωσε: «Οι κομμουνιστικές χώρες θα επενέβαιναν οπουδήποτε εχθρικές προς τον σοσιαλισμό δυνάμεις προσπαθούσαν να αναστρέψουν την εξέλιξη μιας σοσιαλιστικής χώρας». Οι Σοβιετικοί και οι δορυφόροι τους, οι οποίοι φοβούνταν την ανεξέλεγκτη επέκταση των «ταραχών» και σε παρακείμενες χώρες του Παραπετάσματος, ανακουφίστηκαν...

Για όσους από εμάς ξεφυλλίσαμε κάποτε και διαβάσαμε το βιβλίο «Μια Πράγα στον καθένα» του Αλέξη Πάρνη (Εστία, Αθήνα 1982), η αιματηρή επέμβαση των Σοβιετικών στην Πράγα θα αποτελεί πάντα μια θύμηση του πόσο αδίστακτος και αιμοβόρος είναι ο ιδεολογικός εχθρός. Θα αποτελεί μια θύμηση του ότι, είτε στην αστική της είτε στη «ριζοσπαστική» της εκδοχή, δεν διστάζει ποτέ να χρησιμοποιήσει βία. Και το γράφουμε αυτό, λίγες μόλις ημέρες πριν την τέλεση του ετήσιου μνημοσύνη στο Γράμμο-Βίτσι.

elkosmos