Σε εταιρεία... ζόμπι δουλεύει ο ένας στους τέσσερις εργαζόμενους

Τι δείχνει έρευνα του ΟΟΣΑ για τους «ζωντανούς-νεκρούς» του επιχειρείν σε Ελλάδα και εξωτερικό

Είναι οι «ζωντανοί-νεκροί» του επιχειρείν. Εταιρείες χρόνια ζημιογόνες και καταχρεωμένες, που κανονικά θα έπρεπε να έχουν χρεοκοπήσει.

Ομως, σε αυτή την εποχή των πολύ χαμηλών επιτοκίων επιβιώνουν με ενέσεις φθηνών δανείων και αφήνονται να φυτοζωούν, καθώς τράπεζες και μέτοχοι δεν αποφασίζουν -ο καθένας για τους δικούς του λόγους- να τραβήξουν την πρίζα.

Σχεδόν ένας στους τέσσερις εργαζομένους στην Ελλάδα δουλεύει για μία από τις πολλές εταιρείες-ζόμπι του ελληνικού επιχειρείν, οι οποίες την ίδια στιγμή «καταπίνουν» το 28% των κεφαλαίων που επενδύονται στη χώρα, στερώντας από τα πιο υγιή κομμάτια της οικονομίας τη ρευστότητα που χρειάζονται για να οδηγήσουν στην ανάκαμψη. Πραγματικά, η Deutsche Bank διαπίστωσε ότι οι εταιρείες-ζόμπι «στραγγαλίζουν» τις start-ups και τις νεότερες επιχειρήσεις, καθώς στερούν πόρους που υπό διαφορετικές συνθήκες θα κατευθύνονταν προς αυτές. Το ποσοστό των νεαρών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ έχει μειωθεί στο μισό μέσα σε μία γενιά, ενώ ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει η συρρίκνωση των start-ups και σε ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως είναι η Ιταλία και η Ισπανία.

«Αυτό είναι προβληματικό, γιατί η συμβολή των νεότερων επιχειρήσεων στη δημιουργία θέσεων εργασίας είναι δυσανάλογη του μεγέθους τους», εξηγεί η Deutsche Bank. Οι εταιρείες αυτές ευθύνονται για το 17% της απασχόλησης, αλλά δημιουργούν το 42% των νέων θέσεων εργασίας και η συνολική συνεισφορά τους στην αγορά αυτή είναι θετική. «Αντίθετα, οι παλαιότερες μικρομεσαίες εταιρείες καταστρέφουν περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που δημιουργούν», επισημαίνουν οι αναλυτές.

Ερευνες έχουν δείξει ότι οι εταιρείες-ζόμπι συνδέονται, συνήθως, με τις πιο αδύναμες τράπεζες, οι οποίες προτιμούν να αναχρηματοδοτούν ή και να αναδιαρθρώνουν ακόμα και δάνεια που δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ποτέ, προκειμένου να μη χρειαστεί να τα διαγράψουν και έτσι να εγγράψουν στα βιβλία τους τη ζημία. «Εάν οι χρεοκοπίες αποτελούν μια αναγκαία διαδικασία στη δημιουργική καταστροφή του καπιταλισμού, και αυτές έχουν επιβραδυνθεί», εξηγεί η Deutsche Bank, επισημαίνοντας ότι οι χρεοκοπίες στις ΗΠΑ διαμορφώνονται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1980. «Ολα αυτά σημαίνουν ότι οι εταιρείες-ζόμπι είναι ένα μέρος της εξήγησης για τη χαμηλή παραγωγικότητα της παγκόσμιας οικονομίας σήμερα», καταλήγει ο γερμανικός επενδυτικός οίκος.

Η έρευνα του ΟΟΣΑ

Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, περίπου το 10% των επιχειρήσεων στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες είναι «ζόμπι», ενώ σε δική τους αντίστοιχη μελέτη οι αναλυτές της Bank of America Merrill Lynch διαπίστωναν έκπληκτοι ότι οι «ζωντανοί-νεκροί» στο ευρωπαϊκό επιχειρείν είναι σήμερα περισσότεροι από ό,τι ήταν πριν «σκάσει» η Lehman Brothers, όταν η «φούσκα» των δανείων βρισκόταν στο αποκορύφωμά της.

Τώρα, σε έκθεση που μόλις δημοσιοποίησε η Deutsche Bank, αποτυπώνεται η ζημιά την οποία προκαλούν στην οικονομία. Οι επιχειρήσεις αυτές απομυζούν πολύτιμους πόρους, σκοτώνουν τις start-ups και ευθύνονται τουλάχιστον σε έναν βαθμό για το παγκόσμιο πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας.

Για τις ανάγκες της έρευνάς της, η Deutsche Bank χαρακτήρισε ως εταιρείες-ζόμπι εκείνες που για τουλάχιστον δύο συνεχόμενα χρόνια έχουν λειτουργικά κέρδη χαμηλότερα των τόκων που πληρώνουν για τα δάνειά τους. Με βάση τον ορισμό αυτόν, η γερμανική τράπεζα διαπίστωσε ότι το 2% των εταιρειών του FTSE All World Index (ενός δείκτη που απαρτίζεται από 3.000 blue chips από όλο τον κόσμο) εντάσσεται σε αυτή την κατηγορία. Μάλιστα, το ποσοστό τους έχει υπερτριπλασιαστεί σε σχέση με πριν από 20 χρόνια.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, μετά το «σκάσιμο» της τεχνολογικής φούσκας, υπεύθυνος για την άνοδο των εταιρειών-ζόμπι ήταν κυρίως ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών-media-τεχνολογίας, καθώς ακόμα και μεγάλα ονόματα, όπως η Deutsche Telekom και η Vivendi, είχαν τότε προβληματικούς ισολογισμούς.

Μετά την κρίση του 2008, τα «ζόμπι» μετακόμισαν στον χρηματοοικονομικό κλάδο, με τις Bank of America και Royal Bank of Scotland να βρίσκονται στη ζώνη υψηλού κινδύνου. Μετά την κατάρρευση του πετρελαίου, το 2014, τα προβλήματα δείχνουν να έχουν μεταφερθεί στον ενεργειακό κλάδο (Petrobras, Anadarko), αλλά και στις εταιρείες κοινής ωφέλειας (E.on, Eletrobras), οι οποίες καλούνται να προσαρμόσουν το μοντέλο λειτουργίας τους στην εποχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Σήμερα, τα τρία τέταρτα των εταιρειών-ζόμπι βρίσκονται στους κλάδους της ενέργειας και των χρηματοοικονομικών, ενώ ένα άλλο 15% εντοπίζεται ανάμεσα στις εταιρείες κοινής ωφέλειας, πρώτων υλών και τηλεπικοινωνιών. Και βέβαια, τα στοιχεία της Deutsche Bank δείχνουν ότι η Ευρώπη συγκεντρώνει τα υψηλότερα ποσοστά των «ζωντανών-νεκρών».

Από την εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ που κυκλοφορεί κάθε Σάββατο στα περίπτερα όλης της χώρας

fpress.gr