Οι ξένες Δυνάμεις και η απελευθέρωση της Μακεδονίας

Όλα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν πριν από 100 χρόνια, για να φτάσουμε στην απελευθέρωση μεγάλου μέρους της Μακεδονίας, εντάσσονται σε ένα γενικότερο θέμα που φέρει τον τίτλο "Ανατολικό Ζήτημα". Ένα ζήτημα που παραμένει άλυτο και είναι πολύ ευρύτερο από τον εύστοχο τίτλο διηγήματος του Γιώργου Ιωάννου «Ο μακεδονικός αγώνας συνεχίζεται…». Δυστυχώς δεν είναι μόνον μακεδονικό, αλλά βορειοελλαδικό γενικότερα, συμπεριλαμβανομένης Θράκης, αλλά και Ηπείρου.

Είναι εντυπωσιακό το γεγονός, ότι το ζήτημα αυτό έχει ρίζες στην αρχαιότητα, πολύ πριν από την κάθοδο των Σλάβων και τον ερχομό των Σελτζούκων. Με πρωταγωνιστές, πάλι τους Έλληνες από τη μια πλευρά, αλλά τους Πέρσες από την άλλη. Έγραψε επ’ αυτού ο Ηρόδοτος: «Το πρόβλημα που θα παραμείνει άλυτο είναι μία απεριορίστου χρόνου μονομαχία των Ελλήνων και Ασιατών».

Κάτι παρόμοιο υπαινίχθηκε και ο Αριστοτέλης, όταν ενοχλήθηκε από την είδηση της υιοθέτησης για πολιτικούς λόγους από τον Αλέξανδρο κάποιων ασιατικών συνηθειών και μίλησε για «αντιπαράθεση ελληνικού προς ασιατικό πολιτισμό». Στη σύγχρονη δε εποχή ο ιστορικός Driaut («Ιστορία Ανατ. Ζητήματος») καθόρισε το Ανατολικό Ζήτημα ως την «Αποχώρηση του ισλαμισμού εντεύθεν και εκείθεν του Βοσπόρου και Ελλησπόντου». Κι έκανε λόγο για «ιστορία προόδου των γειτονικών εθνών εις βάρος των μουσουλμανικών λαών».

Το κύριο χαρακτηριστικό του Ζητήματος στην προηγούμενη 100ετία είναι η εμπλοκή των ξένων Δυνάμεων, που κάθε μια για δικούς της λόγους έριχνε το βάρος της πότε από εδώ πότε από εκεί. Τα γεγονότα του 1912 εκκινούν από τη στιγμή που η Αγγλία αντιτάχθηκε στη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας, την οποία επέβαλε η Ρωσία με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Και με τη Συνθήκη του Βερολίνου του 1878 αφαιρέθηκαν από την Βουλγαρία η Μακεδονία (άνωθεν του Αλιάκμονος) και η Θράκη.

Η ίδια η Αγγλία για να αποσπάσει την Βουλγαρία από την ρωσική επιρροή, την βοηθά να καταλάβει την Φιλιππούπολη. Η ίδια πάλι Αγγλία δεν φέρνει αντίρρηση να επανενσωματώσουμε την Μακεδονία και Θράκη στον ελλαδικό κορμό, αλλά η βρετανική πονηρία δίνει έδαφος στη Μακεδονία που σε ορισμένα σημεία (Πόρτο Λάγος) δεν μπορεί να προστατευθεί εύκολα, αν οι βόρειες χώρες αποκτήσουν μεγάλη ισχύ. Άρα, πρέπει να προστρέξει η Ελλάδα στη βρετανική βοήθεια.

Η Γαλλία, με τη σειρά της, υποστήριζε τον πανσλαβισμό της Ρωσίας γιατί πίστευε ότι έτσι θα αποδυναμωθεί η Γερμανία. Η δε Βουλγαρία πάντα έκλεινε το μάτι στους Γερμανούς, με τους οποίους συμμάχησε και στους δυο παγκόσμιους πολέμους. Κι αυτό είναι φυσικό, διότι πρόκειται περί κεντρικών δυνάμεων. Ενώ η Ελλάδα -εκούσα, άκουσα- είναι υποχρεωμένη να συμμαχεί με θαλάσσιες δυνάμεις.

Γνωστοί Βούλγαροι επιστήμονες περιτρέχουν τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και προπαγανδίζουν τις βουλγαρικές θέσεις, εμφανίζοντας τη χώρα τους ως την ηγέτιδα δύναμη κατά του Ισλάμ. Άλλωστε, είχε τον ισχυρότερο στρατό στα Βαλκάνια, ο δε ευρωπαϊκός Τύπος την αποκαλούσε "Μικρά Πρωσία".

Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και ο Καρλ Μαρξ, που είναι ανταποκριτής στην εφημερίδα "Tribune" της Νέας Υόρκης, το θέρος του 1853 καταγγέλλει την Ρωσία για την επεκτατική πολιτική της σε βάρος της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά και τα αγγλικά κόμματα που υποστηρίζουν την Ρωσία σ’ αυτήν την πολιτική). Ο Μαρξ στα άρθρα του κατηγορεί το ΥΠΕΞ της Βρετανίας, επειδή τα εδάφη που καταλαμβάνει η Ρωσία στα βόρεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η δε Γερμανία, φαίνεται μεν να παραμένει αδιάφορη, αλλά στην πραγματικότητα παρείχε βοήθεια στους Οθωμανούς, προκειμένου να έχει και εύκολη πρόσβαση στη Βαγδάτη, μια και όλοι είχαν αρχίσει να εποφθαλμιούν τα πετρέλαια, αφού η βιομηχανική επανάσταση είχε εδραιωθεί.

Αυτό ήταν το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινήθηκε η Ελλάδα. Με τα λιγότερα μέσα και τον μικρότερο σε αριθμό στρατό, αλλά με ψυχή και ιδιαίτερα με ηγέτες που ενέπνεαν τους Έλληνες. Ηγέτες, που είχαν μεν τεράστιες πολιτικές αντιθέσεις, αλλά στους Βαλκανικούς πολέμους είχαν παραμερίσει τις διαφορές μπροστά στο εθνικό συμφέρον.

Κάτι που έχουμε  καιρό να δούμε στα σημερινά χρόνια. (Voria.gr)

prisonplanet.gr