Τα τρία είδη της συγχώρεσης

Ξέρουμε πως να συγχωρούμε;

Όλοι έχουμε στιγμές όπου πληγώνουμε κάποιο δικό μας άτομο ή όταν αυτό πληγώνει εμάς. Αυτό είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα φαινόμενα στη ζωή. Εξαιτίας της άρρωστης ανάγκης μας για κακία, μίσος και εκδίκηση, έχουν συμβεί πολλά δυσάρεστα γεγονότα που μας έκαναν πολλές φορές να χάνουμε τον δρόμο για ειρήνη και ευτυχία. Το αντίδοτο για αυτή την αρρώστια είναι η δύναμη της συγχώρεσης. Όπως έχει πει και ο Άγγλος ποιητής Αλεξάντερ Πόουπ, "το να σφάλεις είναι ανθρώπινο, αλλά το να συγχωρείς θεϊκό".
Ωστόσο, το να συγχωρείς κάποιον χωρίς να υπονομεύεις κάποιες αρχές ή αξίες που μπορεί να έχεις, δεν είναι πάντα εύκολο. Η συγχώρεση μπορεί να είναι απλά μία λέξη, αλλά η έννοια της λέξης αυτής πολλές φορές μπορεί να φανεί περίπλοκη, λόγω των συνηθειών και των αντιλήψεών μας. Γι' αυτό θα αναλύσουμε τα τρία είδη με τα οποία μπορούμε να συγχωρούμε και θα δούμε σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται το καθένα.

Απαλλαγή

Η απαλλαγή είναι το κοντινότερο πράγμα σε αυτό που οι περισσότεροι ονομάζουμε "συγχώρεση". Η απαλλαγή έχει να κάνει με το σβήσιμο όλων των σφαλμάτων και την αποκατάσταση της αθωότητας στην κατάσταση στην οποία βρισκόταν πριν οι επιβλαβείς ενέργειες λάβουν χώρα. Εφαρμόζεται σε τρεις περιπτώσεις:

α) Όταν κάτι κακό που έγινε ή ειπώθηκε ήταν ξεκάθαρα ένα ατύχημα, για το οποίο δεν μπορούν να αποδοθούν ευθύνες σε κανέναν.

β) Όταν ο φταίχτης είναι ένα παιδί ή κάποιος που για οποιοδήποτε λόγο δεν καταλαβαίνει το κακό που προκάλεσε, και κάποιος για τον οποίο έχουμε μια συμπάθεια.

γ) Όταν το άτομο που μας προκάλεσε το κακό, μας ζητάει ειλικρινά συγνώμη, αναλαμβάνει την ευθύνη χωρίς δικαιολογίες και μας διαβεβαιώνει πως δεν πρόκειται να επαναλάβει την πράξη εν γνώσει του στο μέλλον.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να δώσουμε σε όποιον μας αδίκησε την απόλυτη συγχώρεση της απαλλαγής. Το αποτέλεσμα θα είναι να νιώθουν και οι δύο πλευρές καλύτερα, καθώς σε περίπτωση που δεν το κάνουμε, θα έχουμε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, ενώ μπορεί και να υποδηλωθεί πως υπάρχει κάτι πιο στραβό με εμάς παρά με αυτόν που μας στεναχώρησε.

Μακροθυμία

Η μακροθυμία εφαρμόζεται όταν ο φταίχτης απολογείται εν μέρει ή αναμιγνύει την έκφραση της λύπης του με την δικαιολογία πως εμείς τον αναγκάσαμε να συμπεριφερθεί άσχημα. Ενώ ο φταίχτης μπορεί να ζητάει την συγχώρεσή μας, δεν είναι ακριβώς αυτό που περιμέναμε ή μπορεί να μη μας φαίνεται και πολύ ειλικρινής η συγνώμη του. Αν και πρέπει να εξετάζουμε κάθε φορά για το αν κατά κάποιον τρόπο προκαλέσαμε εμείς οι ίδιοι την δυσάρεστη κατάσταση, μπορούμε να δείξουμε ανεκτικότητα όταν το άτομο με το οποίο παρουσιάστηκε το πρόβλημα είναι κάποιος με τον οποίο έχουμε καλή σχέση και θέλουμε να την διατηρήσουμε. Γι' αυτό σταματάμε να ασχολούμαστε με το θέμα, διαλύουμε τις κακίες και τις φαντασίες περί εκδικητικής ανταπόδοσης, αλλά διατηρούμε ένα βαθμό επαγρύπνησης. Με λίγα λόγια, "συγχωρούμε, αλλά δεν ξεχνάμε", "εμπιστευόμαστε, αλλά δεν επαναπαυόμαστε". Με αυτόν τον τρόπο, διατηρούμε κοντά τους ανθρώπους που, ενώ εννοείται πως δεν είναι τέλειοι, τους θεωρούμε σημαντικούς για εμάς. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις, όταν περάσει αρκετό χρονικό διάστημα καλής συμπεριφοράς, η μακροθυμία μπορεί να μετατραπεί σε απαλλαγή και ολοκληρωτική συγχώρεση.

Τι γίνεται όμως, στην περίπτωση που ο φταίχτης δεν αναγνωρίζει το λάθος του ή απολογείται με τον πιο ανειλικρινή τρόπο, χωρίς να επανορθώσει για οτιδήποτε; Αυτές οι περιπτώσεις συγχώρεσης είναι και οι πιο δύσκολες, αλλά υπάρχει λύση και για αυτές, και ονομάζεται απελευθέρωση.

Η απελευθέρωση δεν απαλλάσσει τον φταίχτη, ούτε απαιτεί μακροθυμία. Δεν απαιτεί καν να διατηρήσετε τη σχέση σας με αυτό το άτομο. Αυτό που ζητάει η απελευθέρωση είναι αντί να συνεχίζουμε τη ζωή μας βασισμένοι σε πράγματα που μας έχουν πληγώσει, απελευθερώνουμε τα άσχημα συναισθήματα και την ενασχόλησή μας με τα αρνητικά πράγματα, και τα αφήνουμε να φύγουν. Η απελευθέρωση μας επιτρέπει να διώξουμε το φορτίο που μας βαραίνει και μας απομακρύνει από την ευτυχία. Αν δεν δώσουμε τόπο στην οργή και τον πόνο, θα αφήσουμε τις παλιές πληγές και προδοσίες να κατοικούν για πάντα μέσα μας χωρίς να πληρώνουν νοίκι ή ΕΝΦΙΑ, υπενθυμίζοντάς μας συνέχεια τις άσχημες στιγμές, οι οποίες θα παίζουν επανειλημμένα μέσα στο μυαλό μας. Η απελευθέρωση μας απελευθερώνει από την τυραννία των τραυματικών γεγονότων που μας στιγμάτισαν, ακόμα και όταν η απαλλαγή ή η μακροθυμία μας φαίνονται αρκετά δύσκολα για να επιτευχθούν.

Το να συγχωρείς μπορεί να είναι θεϊκό, αλλά όταν κατανοείς την σημασία της συγχώρεσης, καταλαβαίνεις ότι η δύναμη που χρειάζεται για να το κάνεις, βρίσκεται μέσα σου.

"και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών"

Mr. Fantastic

el.gr