Σβάστικα: Ένα μισητό αλλά και παρεξηγημένο σύμβολο

Η ιστορία της σβάστικας - του αγκυλωτού σταυρού
Όταν ακούμε τη λέξη σβάστικα (αγκυλωτός σταυρός) το μυαλό μας πηγαίνει κατευθείαν στη ναζιστική Γερμανία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Η σβάστικα συνδέθηκε στην συνείδηση πολλών ανθρώπων με την καταστροφή, τον πόλεμο και τις ακραιότητες που έγιναν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. 

Θα μπορούσαμε να πούμε όμως πως η σημερινή εικόνα που έχουμε για τη σβάστικα είναι παρεξηγημένη, αφού χρησιμοποιήθηκε ως ένα θετικό σύμβολο από την αρχαιότητα, πολύ πριν από την περίοδο που έγινε σύμβολο του ναζισμού. 

Ας δούμε την ιστορία της σβάστικας, αυτού του παρεξηγημένου συμβόλου... 

Αρχαιολογικά ευρήματα τοποθετούν τις πρώτες ενδείξεις για τη χρήση της σβάστικας από τη νεολιθική Ινδία. 

Το σχήμα της σβάστικας είναι ένας σταυρός αγκυλωμένος στις άκρες του, με τις αγκύλες σε ορθή γωνία είτε αριστερόστροφα είτε δεξιόστροφα. 

Το όνομα της σβάστικας προέρχεται από τη σανσκριτική (Ινδία) λέξη “svastika” που σημαίνει τύχη ή ευεξία! Η έννοια που συμβόλιζε δηλαδή αρχικά η σβάστικα ήταν κάτι που φέρνει τύχη, καλή ζωή! 

Το σύμβολο αυτό θεωρείται ιερό ακόμα και σήμερα στις θρησκείες του Βουδισμού, του Ινδουισμού και του Τζαϊνισμού! 

Η σβάστικα από την αρχαιότητα μέχρι την σημερινή εποχή χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από διάφορους πολιτισμούς παγκοσμίως. Σε διάφορες περιοχές του κόσμου έχουν βρεθεί αρχαία αντικείμενα, όπως σκεύη, κοσμήματα, συγγράμματα κ.α. που απεικονίζουν τον αγκυλωτό σταυρό. 

Ανάμεσα στους χρήστες της ήταν λαοί όπως οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες, οι Ινδιάνοι της Αμερικής, οι Βίκινγκς, οι Κέλτες κ.α. 

Ανάλογα με το λαό η σβάστικα συμβόλιζε τη ζωή, τον ήλιο, τη δύναμη, την καλή τύχη ή και θρησκευτικές οντότητες και θεούς! Στην αρχαία Ελλάδα, για παράδειγμα, ήταν σύμβολο του θεού Δία και της ειρήνης! 

Διάφορα ήταν και τα ονόματα που της δόθηκαν: στην αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστή ως τετρασκέλιον, οι Κινέζοι την ονόμασαν wan, οι Άγγλοι fylfot, οι Γερμανοί Hakenkreuz… Οι Ινδοί πάντως την ονομάζουν ...σβάστικα (μην ξεχνάμε πως η λέξη έχει Ινδική προέλευση)! 
Γενικά, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα η σβάστικα - ο αγκυλωτός σταυρός, ήταν ένα σύμβολο με θετική έννοια και χρησιμοποιήθηκε από πολλούς λαούς. Κάποια στιγμή όμως, αυτό έμελλε να αλλάξει... 

Από τα τέλη του 19ου αιώνα η σβάστικα είχε υιοθετηθεί από εθνικιστές - ναζί στη Γερμανία και στις αρχές του 20ου αιώνα είχε μετατραπεί πλέον σε σύμβολο του γερμανικού εθνικισμού και του ναζισμού. 

Το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ υιοθέτησε τη σβάστικα επίσημα το 1920 και από το 1935 μέχρι και τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η σημαία με τη σβάστικα έγινε η αποκλειστική εθνική σημαία της Γερμανίας, των ναζί και του ναζισμού. 

Έτσι λοιπόν ένα πανάρχαιο σύμβολο ζωής και καλής τύχης μέσα σε μερικές δεκαετίες στιγματίστηκε και μετατράπηκε, κυρίως για τις Δυτικές κοινωνίες, σε σύμβολο μίσους! 

Ας έχουμε όμως υπόψη ότι ακόμα και σήμερα, κυρίως σε χώρες της Ασίας, η σβάστικα - ο αγκυλωτός σταυρός, παραμένει ένα σύμβολο καλής τύχης και θρησκευτικής σημασίας!

coolweb.gr