Στο έλεος του Ερντογάν και της NAVTEX η Κύπρος

Του Κώστα Βενιζέλου

ΚΟΜΒΙΚΟ σημείο για τις επόμενες κινήσεις στο Κυπριακό είναι η 6η Απριλίου, ημερομηνία λήξης της NAVTEX που έχει εκδώσει η Τουρκία για παράνομες έρευνες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης( ΑΟΖ). Θα διαφανεί κατά πόσο η Άγκυρα θα ανανεώσει την οδηγία προς ναυτιλλόμενους ή όχι και αναλόγως να αποφασίσει και για την παρουσία του ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός». Το σκάφος ως γνωστό παραμένει σε αγκυροβόλιο έξω από το λιμάνι της κατεχόμενης Αμμοχώστου, χωρίς να διεξάγει έρευνες εδώ και σαράντα περίπου ημέρες.

Ξένες διπλωματικές πηγές σημείωναν στο «Φ» ότι η μη ανανέωση της NAVTEX θα εξαρτηθεί πρωτίστως από το βαθμό που θα ικανοποιηθούν οι προσδοκίες της Άγκυρας, ότι αυτό μπορεί να σημαίνει. Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως σε αυτή την περίπτωση θα σημαίνει πως η Τουρκία θα έχει διασφαλίσει κάποιες από τις προϋποθέσεις που θέτει σήμερα και δημοσίως. Τι θα σημαίνει αυτό; Η μη ανανέωση της οδηγίας προς ναυτιλλόμενους θα ανοίξει το δρόμο για την επανέναρξη των συνομιλιών, που δεν αναμένεται να γίνει πριν από τις λεγόμενες εκλογές στα κατεχόμενα, που χρονικά τοποθετούνται στις 19 Απριλίου. Ενδεχομένως, όμως, να επαναρχίσουν πριν από τις τουρκικές εκλογές της 7ης Ιουνίου. Τούτο θα γίνει εάν με την εξέλιξη αυτή η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί πως θα κερδίσει μια επικοινωνιακή νίκη ή ακόμη και πραγματική.

Το σενάριο για μη ανανέωση σε αυτή τη φάση της NAVTEX συνδέεται και με τις τελευταίες δημόσιες τοποθετήσεις από τουρκικής πλευράς που έχουν ως στόχο να δοθεί η εικόνα ότι επίκεινται εξελίξεις στο Κυπριακό και μάλιστα σύντομα. Οι πρόσφατες δηλώσεις από την Ουάσινγκτον του υπουργού Ε.Ε. της Τουρκίας, Βολκάν Μποζκίρ ενισχύουν την προσέγγιση αυτή και δείχνουν την πρόθεση της Άγκυρας να παίξει με τις εντυπώσεις, που θέλει να τις μετατρέψει στη συνέχεια σε πολιτικό όφελος για την ίδια . Για την τουρκική πλευρά αυτό που επιδιώκεται να διασφαλισθεί ότι θα συζητηθούν στις διαπραγματεύσεις κάποια εκ των θεμάτων που εγείρει. Πρωτίστως εκείνο της σύστασης κοινής επιτροπής για τη διαχείριση των υδρογονανθράκων ενώ ένα στοιχείο προς ξεκαθάρισμα είναι κατά πόσο στη διάρκεια των συνομιλιών, όταν και όποτε αρχίσουν αυτές, θα διεξάγονται έρευνες. Το τελευταίο θεωρείται κόκκινη γραμμή για τη Λευκωσία, που επικαλείται τα συμβόλαια με τις εταιρείες.

Στην περίπτωση, λοιπόν, που με βάση αυτό το σενάριο, το οποίο κατά την εκτίμηση ξένων διπλωματών στη Λευκωσία, είναι πιθανό, τότε το θέμα των υδρογονανθράκων θα βρεθεί στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων, όπως άλλωστε υπάρχει σχετική δέσμευση της Λευκωσίας, στη βάση της δήλωσης του Προέδρου Αναστασιάδη. Για τη Λευκωσία η συζήτηση θα πρέπει να αφορά το διαμοιρασμό μετά την επίτευξη συμφωνίας ενώ θεωρεί πως βάση υπάρχει παραπέμποντας στις συγκλίσεις Χριστόφια- Ταλάτ και Χριστόφια- Έρογλου. Για τους Τούρκους η θεώρηση των πραγμάτων είναι διαφορετική και είναι προφανές πως τούτο θα φανεί από την αρχή. Η διακοινοτική διαχείριση του αερίου και κατά τη διάρκεια των συζητήσεων αποτελεί στόχο για την Τουρκία.

Το δεύτερο σενάριο αφορά το ενδεχόμενο η Τουρκία να ανανεώσει την NAVTEX. Τούτο θα γίνει και για να εξυπηρετηθεί εκλογικά ο Ερντογάν αλλά και για ένα άλλο λόγο ουσίας: Να μην έχει μέχρι την 6η Απριλίου η Τουρκία εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις που εγείρει σήμερα( δημοσίως και μη). Στην περίπτωση που ανανεωθεί η οδηγία σημαίνει πως οι προοπτικές για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μετατίθενται για τον φθινόπωρο ενώ το κλίμα έντασης θα συντηρηθεί, δυσκολεύοντας τους διπλωματικούς χειρισμούς στο έπακρο.

Στη Λευκωσία θεωρούν και τα δυο σενάρια πιθανά εκτιμώντας πως ο Ερντογάν πως αστάθμητος παράγοντας και μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατρέψει και ειλημμένες αποφάσεις. Ξένοι διπλωμάτες σημειώνουν πως από τη στιγμή που οι έρευνες σταμάτησαν τότε θεωρείται πιο κοντά στην πραγματικότητα το ενδεχόμενο μη ανανέωσης της NAVTEX.

«Παίζει» και η πλατφόρμα

Παρά το γεγονός ότι στα σενάρια των διαφόρων εν δυνάμει μεσολαβητών βρίσκεται μόνο το θέμα της ανανέωσης ή μη της NAVTEX, ωστόσο είναι προφανές πως στην Άγκυρα υπάρχουν και άλλες σκέψεις. Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να αποκτήσει η χώρα του πλατφόρμα, την οποία όταν και όποτε αποφασίσει να την εγκαταστήσει εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο, το οποίο λαμβάνεται υπόψη από όλους τους παίκτες, αν και φαίνεται να υποβαθμίζεται.

Κινήσεις αποτροπής από τη Λευκωσία για απευθείας εμπόριο

ΚΙΝΗΣΕΙΣ αποτροπής στους σχεδιασμούς που γίνονται σε Λονδίνο και Βρυξέλλες για προώθηση του απευθείας εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα κατεχόμενα κάνει η Λευκωσία. Όπως πληροφορούμαστε, το θέμα αναμένεται να εγείρει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά τις επαφές του στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα. Αν και στη Λευκωσία θεωρούν πολύ δύσκολο να καταφέρουν οι «συνήθεις ύποπτοι» να προωθήσουν την εφαρμογή του σχετικού Κανονισμού καθώς υπάρχουν «ασφαλιστικές δικλείδες», ωστόσο, θεωρείται αναγκαίο να γίνουν οι δέουσες κινήσεις, κυρίως προς την κατεύθυνση των Βρυξελλών.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα έχει διαδοχικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ καθώς και τον Πρόεδρο της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σουλτς, με τους οποίους θα συζητήσει το θέμα τούτο. Με το Λονδίνο υπάρχουν επαφές, εκτιμάται ωστόσο ότι το Φόρεϊν Όφις έχει «ισχυρή άποψη» επί του θέματος. Άλλωστε οι Βρετανοί είναι εκείνοι που κινούν τα νήματα και στις Βρυξέλλες για τη συντήρηση του θέματος αυτού και η κυπριακή κυβέρνηση είναι ενήμερη.

Στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να έχει και μια σειρά άλλες επαφές με θέματα στην ατζέντα το Κυπριακό και την οικονομία. Αναμένεται να συναντηθεί με την καγκελάριο της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, τον Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι.

Photo Mehmet Guney

mignatiou.com