Τι έλεγαν οι Γερμανοί για τους Έλληνες!.. (4)

Μια σειρά αποκαλυπτικών άρθρων για τις σχέσεις Γερμανίας και Ελληνισμού, έτσι όπως ακριβώς αναφέρονται μέσα στο ανέκδοτο –και πολύτομο- έργο μας «Οικουμενικός Ελληνισμός», για να θυμούνται όλοι εκείνοι οι Γερμανοί, που λοιδορούν σήμερα την Ελλάδα, τι έλεγαν στο παρελθόν για τους Έλληνες, που τους φώτισαν κυριολεκτικά τη σκέψη μέσω των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων!.. Σήμερα διαβάστε τι έλεγαν ο Βέρνερ Γιαίγκερ, ο Φρειδερίκος Ένγκελς και άλλοι επιφανείς Γερμανοί!..

Βέρνερ Γιαίγκερ (ή Γέγκερ) (Jaeger 1888-1961), Γερμανός, κράτιστος κλασικός φιλόλογος (κατά Ι. Θεοδωρακόπουλον), μέλος της Πρωσσικής, Βρετανικής και Δανικής Ακαδημίας. Καθηγητής γερμανικών πανεπιστημίων και του Harvard (από 1936). Αυτός ο Γερμανός ελληνιστής, ήταν ένας από τους πιο επιφανείς φιλόλογους του 20ού αιώνα. Δίδαξε κλασική φιλολογία στα πανεπιστήμια Βασιλείας, Κιέβου και Βερολίνου. Το 1934 κατέφυγε στις ΗΠΑ όπου έγινε καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Τα κυριότερα έργα του είναι: «Ιστορία της γενέσεως της μεταφυσικής του Αριστοτέλη» (1912), «Η θέση του Πλάτωνα στη διαμόρφωση της ελληνικής σκέψεως» (1928), «Δημοσθένης» (1939), «Παιδεία» (3 τόμοι, 1933-1947) κ.ά. Μελέτησε επίσης και εξέδωσε από τους πατέρες της Εκκλησίας το Γρηγόριο Νύσσης και το Μακάριο τον Αιγύπτιο.
Θα διαβάσουμε αποσπάσματα από το σύγγραμμά του «"PA1DEIA, DIE FORMUNG DES GRIECHISGHEN MENSCHEN"» («ΠΑΙΔΕΙΑ, Η ΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ») Berlin 1933, 1935, 1959. Η Αμερικανική έκδοση φέρει τον τίτλο «Paideia, the ideals of Greek culture» (Παιδεία, τα ιδεώδη του Ελληνικοϋ πολιτισμού), 1946. Η Ελληνική έκδοση από τον Οργανισμό ΠΑΙΔΕΙΑ φέρει τον τίτλο μόνον «Παιδεία» με πρόλογο Ι. Θεοδωρακοπούλου και μετάφραση Γ. Π. Βέρροιου. (Τα παρατιθέμενα αποσπάσματα ελήφθησαν από την τρίτομη τετάρτη έκδοση του 1968.)
 «Το παν ετέθη υπό των Ελλήνων επί όλως νέων βάσεων... η ιστορία αυτού, το οποίον δυνάμεθα να ονομάσωμεν «Πολιτισμόν», με την συνήθη εις ημάς έννοιαν, δεν αρχίζει πριν από τους Έλληνας... Η ιστορία μας -εν τη εννοία βαθείας συνδέσεως- αρχίζει σήμερον με την εμφάνισιν των Ελλήνων.» (Εισαγωγή, σελ. 21)
 «Η κοσμοϊστορική σημασία των Ελλήνων ως παιδαγωγών... απορρέει από την νέαν συνειδητήν αντίληψιν περί της θέσεως του ατόμου μέσα εις την κοινότητα. Αν θελήσωμεν να παρατηρήσωμεν τους Έλληνας επί του ιστορικού υποβάθρου της παλαιάς Ανατολής, η διαφορά είναι τεραστία, ώστε να φαίνεται ότι οι Έλληνες με τον εωρωπαϊκόν κόσμον των νεωτέρων χρόνων συγχωνεύονται εις ολότητα... και η ιστορία της ευρωπαϊκής προσωπικότητος πρέπει αναμφιβόλλως να εκκινή από των Ελλήνων.» (Εισαγωγή, σελ. 25)
 «Οι Έλληνες έχουν έμφυτον την αίσθησιν εκείνου, το οποίον αντιστοιχεί εις την φύσιν. Η έννοια της φύσεως, την οποίαν πρώτοι αυτοί επολιτογράφησαν, έχει ασυζητητί απορρεύσει από την ιδιαιτέραν πνευματικήν καταβολήν των... Από την άποψιν αυτήν έχομεν πολλά να μάθωμεν από τους Έλληνας και ό,τι ήδη από αυτούς εμάθομεν είναι η σιδηρά στερεότης των και σήμερον ακόμη εν ισχύι μορφών του λόγου και της σκέψεως.» (Εισαγωγή, σελ. 26-27)
 «Η ανακάλυψις του ανθρώπου από αυτούς, δεν είναι η ανακάλυψις του υποκειμενικού εγώ, αλλ' η συνειδητοποίησις των γενικών περί της ουσίας του ανθρώπου νόμων. Η πνευματική αρχή των Ελλήνων δεν είναι η ατομοκρατία, αλλ' ο ανθρωπισμός (Humanismus).» (Εισαγωγή, σελ. 30)
 «Ο άνθρωπος, η εικών του οποίου αποκαλύπτεται εις τα έργα των μεγάλων Ελλήνων, είναι ο πολιτικός άνθρωπος.» (Εισαγωγή, σελ. 31)
 «Η ιστορία της ελληνικής παιδείας, το δι' όλον τον κόσμον τόσον σημαντικόν γεγονός τούτο της διαμορφώσεως της εθνικής προσωπικότητος του Ελληνισμού, αρχίζει με την γένεσιν ωρισμένης εικόνος του ανωτέρου ανθρώπου.» (Α' τόμος, σελ. 37-38)
 «Αι γυναίκες κατέχουν (την) υψηλοτέραν κοινωνικήν θέσιν κατά το τέλος της περιόδου των ομηρικών ιπποτών... Η Αρήτη, η σύζυγος του βασιλέως των Φαιάκων, τιμάται ως θεά υπό του λαού. Η εμφάνισίς της είναι αρκετή δια να θέση τέρμα εις τας έριδάς των η συμβουλή της λαμβάνεται υπ' όψιν κατά τας αποφάσεις του συζύγου της... Η Πηνελόπη, άνευ του συζύγου και απελπισμένη, κινείται μεταξύ των θορυβωδών μνηστήρων με πλήρη βεβαιότητα ότι θα διατήρηση όλον τον προς μίαν γυναίκα οφειλόμενον σεβασμόν... Ο σεβασμός και η τιμή, η οποία απονέμεται εις την γυναίκα, δεν οφείλεται απλώς εις την χρησιμότητα της εργασίας της, ούτε εις την θέσιν της ως μητρός των νομίμων τέκνων... Η ομηρική αριστοκρατία τιμά τας γυναίκας ως φορείς υψηλόφρονος ηθικότητος και της παλαιάς παραδόσεως.» (Α' τόμος, σελ. 57-58-59)
 «Το "θείον" (Άριστ. Ηθικά Νικομ. Ι 12, ειδικώς 1104 Α4): Όταν ο ελληνόγλωσσος και ελληνόφρων κόσμος εξεχριστιανίσθη, αύτη η θεμελιακή στάσις του ελληνικού θρησκευτικού πνεύματος, ήρχισε με την σειράν της να εξασκή επίδρασιν επί της χριστιανικής σκέψεως και του εθίμου, ως φαίνεται εκ της ελληνοχριστιανικής φιλολογίας και λατρείας των πρώτων αιώνων. Η Ιστορία της λειτουργικής θρησκευτικής ρητορείας και της χριστιανικής υμνολογίας, θα αποκαλύψουν πολλά επ' αυτού.»

Φρειδερίκος Γκεντς (Gentz 1764-1832), Γερμανός διπλωμάτης, σύμβουλος του Μέττερνιχ. Άσπονδος εχθρός της Ελληνικής Επαναστάσεως.
 «Ό,τι και όπως φρονεί τις περί των Ελλήνων, ουδείς δύναται να αναγνώση, χωρίς ενδιαφέρον, χωρίς συμπάθειαν μάλιστα, τα αποσπάσματα του ημερολογίου της πολιορκίας, διότι ούτε φίλοι, ούτε εχθροί δύνανται να αρνηθώσιν ότι η υπεράσπισις του Μεσολογγίου, οιαδήποτε και αν είναι η έκβασίς της, είναι αληθές "ηρώων έργον".» (Απόσπασμα αναφοράς του που υπέβαλε την 9η Σεπτεμβρίου 1825 στην «Ιερά Συμμαχία». Πηγή: «Ιστορία των νεωτάτων χρόνων» του Αχ. Λαζάρου, έκδοση Ζ', 1956 του Ο.Ε.Σ.Β. σελ. 110

Έρνεστ Γκέρλαντ (1870-1934). Γερμανός βυζαντινολόγος που ασχολήθηκε με τη μεσαιωνική ιστορία της Ελλάδας και δώρισε όλη τη βιβλιοθήκη του στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη (!) Έργα του: «Ιστορία του λατινικού κράτους της Κωνσταντινούπολης» (1905), «Ιστορία των ευγενών οίκων της Κρήτης κατά τους μέσους χρόνους» (1907) κ.ά.

Φρειδερίκος Ένγκελς (Engels 1820-1895), Γερμανός φιλόσοφος, θεωρητικός του επαναστατικού σοσιαλισμού. Γνωστός από τη μακρόχρονη συνεργασία του με τον Καρλ Μαρξ μαζί με τον οποίο έγραψε το «Κομουνιστικό Μανιφέστο» (1848). Γεννήθηκε στην Πρωσία. Ο πατέρας του είχε υφαντουργείο. Το 1842 πήγε στην Αγγλία για επαγγελματικούς λόγους, αλλά αναμείχτηκε στους αγώνες της εργατικής τάξης για την άνοδο του βιοτικού της επιπέδου. Στη συνέχεια άρχισε να ασχολείται με τα επαναστατικά κινήματα που συγκλόνισαν την Ευρώπη κατά τη δεκαετία του 1840. Άρχισε τη συνεργασία του με το Μαρξ το 1844. Τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε το έργο του «Κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία». Υπήρξε συνιδρυτής του κομουνιστικού κινήματος. Μετά την αποτυχία των επαναστάσεων του 1848, επέστρεψε στην Αγγλία και ασχολήθηκε με επιτυχία στις επιχειρήσεις του. Από την εποχή εκείνη συνδέθηκε στενότερα με το Μαρξ και συνεργάστηκε στην ίδρυση της Α' Διεθνούς (1864). Βοήθησε το Μαρξ στη συλλογή στοιχείων για το έργο του τελευταίου «Κεφάλαιο». Παράλληλα, ενίσχυε και οικονομικά τις εκδόσεις των έργων του Μαρξ. Η προσωπική του θεώρηση των επαναστατικών ιδεών διαγράφεται στα έργα του «Αντι-Ντίριγκ» (1878), «Η εξέλιξη του σοσιαλισμού από την ουτοπία σε επιστήμη» (1882), «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» (1884) κ.ά. Εκτός από το «Κομουνιστικό Μανιφέστο», συνεργάστηκε με το Μαρξ και στο έργο «Η αγία οικογένεια». Μετά το θάνατο του Μαρξ (1883), θεωρήθηκε ο ηγέτης του ευρωπαϊκού ριζοσπαστικού σοσιαλισμού και βοήθησε στην ίδρυση της Β' Διεθνούς (1889). Επίσης ολοκλήρωσε την έκδοση του έργου του Μαρξ «Κεφάλαιο».Γενικά, ο Έγκελς πίστευε ότι όλοι οι πολιτικοί και κοινωνικοί θεσμοί καθορίζονται από την οικονομική κατάσταση και ότι οι τρόποι ζωής αλλάζουν μόνο με την αλλαγή των μεθόδων παραγωγής και διανομής του εισοδήματος. Ήταν ο άνθρωπος που έλεγε για την Ελλάδα τα εξής:
 «Δίχως τη βάση του Ελληνισμού και της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, δεν θα υπήρχε οΰτε η σύγχρονη Ευρώπη.» (Από το έργο του «Ανντί Ντύρινγκ», Άπαντα, τομ. XIV.)
 «Το Ελληνικό έπος και όλη η μυθολογία. — Να ποια είναι η κληρονομιά που οι Έλληνες κληροδότησαν στο σύγχρονο πολιτισμό.» (Άπαντα, τομ. XVI, μέρος 1, σελ. 13.)
 «Οι αρχαίοι ¨Έλληνες είναι ένας λαός, που τα πολύπλευρα χαρίσματα του και η δραστηριότητά του τού εξασφάλισαν μια τέτοια θέση στην Ιστορία της εξέλιξης της ανθρωπότητας, ώστε κανένας άλλος λαός να μη μπορεί να του την διεκδικήσει.» (Από το έργο του «Αντί Ντύρινγκ», Άπαντα, τομ. XIV, σελ. 340.)
 «Χωρίς την δουλεία δεν θα υπήρχε ελληνικό κράτος, ελληνική τέχνη και επιστήμη. Χωρίς την δουλεία δεν θα υπήρχε και η Ρώμη. Και χωρίς τα θεμέλια που έθεσαν η Ελλάδα και η Ρώμη δεν θα υπήρχε επίσης και η σύγχρονη Ευρώπη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλη η οικονομική, πολιτική και πνευματική ανάπτυξη μας προέκυψε από μια τέτοια προκαταρκτική κατάσταση, όπου "η δουλεία ήταν τόσο απαραίτητη όσο και γενικά παραδεκτή". Με αυτή την προϋπόθεση, έχουμε το δικαίωμα να πούμε, ότι χωρίς την αρχαία δουλεία δεν θα υπήρχε και ο σύγχρονος σοσιαλισμός.» (Από τα Άπαντα του Φ. Ένγκελς και Κ. Μαρξ, τόμος XIV. σελ. 183.) Για όλα τα ανωτέρω, πηγή: «Η Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας» της Ακαδημίας Επιστημών της Ε.Σ.Σ.Δ., τόμος Ι, Εισαγωγή, σελ. 12. Έλλην. έκδοση «Κέδρος» 1957, τόμος I-IV, μετάφραση: Α. Σαραντοπούλου.)
 «Με έχει συναρπάσει ο ηρωικός αγώνας του υπόδουλου Ελληνικού έθνους.» (Από το διήγημα του «Οι κουρσάροι» που το είχε αφιερώσει στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, σελ. 39.)
 «Στα χειρόγραφα που διασώθηκαν από την πτώση του Βυζαντίου, στα αρχαία αγάλματα που ξεθάφτηκαν από τα ερείπια της Ρώμης, μπροστά στην έκθαμβη Δύση, ορθώθηκε ένας νέος κόσμος, η Ελληνική αρχαιότητα. Μπροστά στις φωτεινές μορφές της εξαφανίστηκαν oι οπτασίες του Μεσαίωνα.» («Άπαντα», 1η Ρωσική έκδοση τομ. 20, σελ. 187.)
 «Κι έτσι ξαναγυρίσαμε στον τρόπο αντίληψης των μεγάλων ιδρυτών της Ελληνικής φιλοσοφίας, δηλαδή ότι ολόκληρη η φύση, από το μικρότερο ως το μεγαλύτερο, από τους κόκκους της άμμου ως τους ήλιους, από τα πρώτιστα ως τον άνθρωπο, υπάρχει σε αιώνια κίνηση.» («Άπαντα» 1η Ρωσική έκδοση, τομ. 20, σελ. 502.).
 «Ο Ηράκλειτος, ο Εφέσιος φιλόσοφος, διατύπωσε με σαφήνεια μια απλοϊκή, αλλά ουσιαστικά σωστή αντίληψη για τον κόσμο: Όλα υπάρχουν και ταυτόχρονα δεν υπάρχουν, γιατί όλα αλλάζουν διαρκώς, όλα ευρίσκονται σε αδιάκοπη διαδικασία γένεσης και εξαφάνισης. («Άπαντα», 1η Ρωσ. έκδοση, τομ. 20, σελ. 354.) (Τα ως άνω αποσπάσματα είναι από το βιβλίο «Οι κλασικοί του Μαρξισμού για την αρχαία Ελλάδα» του πανεπιστημιακού καθηγητή Δημ. Τσιμπουκίδη, έκδοση Gutenberg, δεύτερη 1984.

sakketos