Επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη μιας «χαμένης ηπείρου» στον Ινδικό Ωκεανό

Όταν ακούει κανείς για χαμένες ηπείρους, το μυαλό συνήθως πηγαίνει προς την κατεύθυνση της Ατλαντίδας (και μετά, για κάποιους, προς Λεμούρια ή Μου) – και αρκετοί αρχίζουν να απορρίπτουν τις θεωρίες αυτές περί αρχαίων μύθων και θρύλων χωρίς πραγματική βάση ή ως συνωμοσιολογίες. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι ο πλανήτης μας έχει δει πολλές φορές στην ιστορία του ολόκληρες ηπείρους να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται, λόγω γεωλογικής δραστηριότητας και φυσικών φαινομένων- και από αυτή την άποψη, δεν είναι καθόλου «θρύλος» ή «συνωμοσιολογία» να μιλά κανείς για ηπείρους οι οποίες εξαφανίστηκαν κάτω από τα κύματα.

Σε μια πρόσφατη εξέλιξη πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη μιας τέτοιας «χαμένης ηπείρου» κάτω από τα νερά του Ινδικού Ωκεανού- και συγκεκριμένα κάτω από το νησί του Μαυρικίου, στα ανατολικά της Αφρικής. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του PhysOrg, η συγκεκριμένη ήπειρος ήταν απομεινάρι από τη διάσπαση της υπερ-ηπείρου Γκοντβάνα, η οποία άρχισε πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια.

Το κομμάτι αυτό του φλοιού, που στη συνέχεια καλύφθηκε από «νεαρή» λάβα κατά τη διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων, φαίνεται να είναι ένα μικρό κομμάτι της αρχαίας αυτής ηπείρου, που αποκόπηκε από τη Μαδαγασκάρη όταν η Αφρική, η Ινδία, η Αυστραλία και η Ανταρκτική διαχωρίστηκαν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του Ινδικού Ωκεανού. «Μελετούμε τη διαδικασία της διάσπασης των ηπείρων, για να κατανοήσουμε τη γεωλογική ιστορία του πλανήτη» λέει ο καθηγητής Λιούις Άσβαλ, του Πανεπιστημίου του Witwatersrand στη Νότια Αφρική, επικεφαλής συντάκτης paper υπό τον τίτλο «Archaean zircons in Miocene oceanic hotspot rocks establish ancient continental crust beneath Mauritius», που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications.

Μελετώντας ζιρκόνιο που βρέθηκε σε βράχους που είχαν βγει μαζί με τη λάβα κατά τη διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων, ο Άσβαλ και οι συνάδελφοί του, Μάικλ Βίντεμπεκ, από το Γερμανικό Ερευνητικό Κέντρο Γεωεπιστημών (GFZ) και Τροντ Τόρσβικ, από το Πανεπιστήμιο του Όσλο, διαπίστωσαν πως τα υπολείμματα του ορυκτού ήταν πάρα πολύ παλαιά για να ανήκουν στο ίδιο το νησί του Μαυρικίου.

«Η Γη αποτελείται από δύο κομμάτια- τις ηπείρους, που είναι “παλαιές” και τους ωκεανούς, που είναι “νέοι”. Στις ηπείρους βρίσκεις βράχους ηλικίας άνω των 4 δισ. ετών, αλλά στους ωκεανούς δεν βρίσκεις τέτοια πράγματα, καθώς είναι εκεί που σχηματίζονται οι νέοι βράχοι» εξηγεί ο Άσβαλ. «Ο Μαυρίκιος είναι ένα νησί, και δεν υπάρχει βράχος ηλικίας μεγαλύτερης των 9 εκατ. ετών στο νησί. Ωστόσο, μελετώντας τους βράχους στο νησί, βρήκαμε ζιρκόνιο ηλικίας μέχρι και 3 δισ. ετών». Σημειώνεται πως ο ίδιος ο Μαυρίκιος είναι ηλικίας 8 εκατομμυρίων ετών.

Το ζιρκόνιο, ή ζιρκονίτης, συναντάται κυρίως σε όγκους γρανίτη από ηπείρους. Περιέχονται μικρές ποσότητες ουρανίου, θορίου και μολύβδου, και εξαιτίας του ότι μπορούν να επιβιώνουν της γεωλογικής δραστηριότητας, προκύπτει ένα πλούσιο «αρχείο» γεωλογικών διαδικασιών, ενώ είναι δυνατή η πολύ ακριβής χρονολόγηση.

«Το γεγονός ότι έχουμε βρει ζιρκόνια τέτοιας ηλικίας αποδεικνύει πως υπάρχουν πολύ παλαιότερα κρυσταλλικά υλικά κάτω από τον Μαυρίκιο, που θα μπορούσαν να έχουν προέλθει μόνο από μια ήπειρο» συμπληρώνει ο Άσβαλ. 
Δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που ζιρκόνια ηλικίας δισεκατομμυρίων ετών ανακαλύπτονται στο νησί. Στο πλαίσιο έρευνας του 2013 είχαν βρεθεί ίχνη του ορυκτού σε άμμο παραλίας. Ωστόσο, εκείνη η έρευνα είχε δεχτεί επικρίσεις, όπως το ότι το ορυκτό μπορεί να είχε φτάσει με τον αέρα, ή σε τροχούς αυτοκινήτων ή σε παπούτσια επιστημόνων.

«Το γεγονός ότι βρήκαμε τα αρχαία ζιρκόνια σε βράχο (ηλικίας 6 εκατ. ετών) επαληθεύει την προηγούμενη έρευνα και καταρρίπτει κάθε υπόθεση περί μεταφοράς μέσω αέρος, κυμάτων κ.α.» λέει ο Άσβαλ- ο οποίος εικάζει πως υπάρχουν πολλά κομμάτια «χαμένης ηπείρου» διαφόρων μεγεθών- που αποκαλείται συλλογικά «Μαυρικία»- στον Ινδικό Ωκεανό, καταλοίπων από τη διάσπαση της Γκοντβάνα.

Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του New Scientist, τα πρώτα στοιχεία για την ύπαρξη της ηπείρου προέκυψαν όταν διαπιστώθηκε ότι κάποια τμήματα του Ινδικού Ωκεανού είχαν ισχυρότερα βαρυτικά πεδία από άλλα, κάτι που υποδείκνυε πιο παχιά τμήμα φλοιού.

Όσον αφορά στο μέγεθος της ηπείρου, εκτιμάται πως η Μαυρικία πριν από 85 εκατομμύρια χρόνια ήταν μια μικρή ήπειρος, μεγέθους περίπου του 1/4 της Μαδαγασκάρης, που βρισκόταν ανάμεσα στην Ινδία και τη Μαδαγασκάρη, οι οποίες ήταν πολύ πιο κοντά τότε. Όταν άρχισαν να απομακρύνονται, η Μαυρικία άρχισε να τεντώνεται και να διασπάται. Θεωρείται ότι και άλλα ηφαιστειογενή νησιά στον Ινδικό, περιλαμβανομένων των Καργκάντος Καράχος, Λακσαντγουΐπ και Τσάγκος, βρίσκονται επίσης πάνω σε κομμάτια της Μαυρικίας.

Κλείνοντας, για τους φίλους των πιο «εξωτικών» θεωριών, αξίζει να αναφερθεί πως στην ευρύτερη περιοχή του Ινδικού Ωκεανού υποτίθεται ότι βρισκόταν η χαμένη ήπειρος Λεμούρια. Μάλιστα, στην κουλτούρα των Ταμίλ υπάρχουν θεωρίες πως η θεωρούμενη Λεμούρια ήταν η ήπειρος Κουμαρί Καντάμ, όπου υπήρξε ένας αρχαίος πολιτισμός των Ταμίλ- ο πρώτος πολιτισμός του κόσμου.

huffingtonpost.gr