Στο φως οι «θησαυροί» του βυθού της Γυάρου

Πάνω από το 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου, του καλύτερα χαρτογραφημένου βυθό των ελληνικών θαλασσών, καλύπτεται από προστατευόμενους οικότοπους, όπως λιβάδια Ποσειδωνίας-οι γνωστές φυκιάδες- και πυκνούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς (τραγάνες).


Αυτό διαπιστώνει επιστημονική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα το WWF Ελλάς, που κάνει λόγο για πολύ σημαντική ανακάλυψη, που τεκμηριώνει και επιστημονικά τη μοναδική σημασία της θαλάσσιας «Natura 2000» περιοχής της Γυάρου, αλλά και την άμεση ανάγκη για τη θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας της.

Αυτός είναι και ο στόχος του προγράμματος «Κυκλάδες Life», στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκε η σχετική έρευνα: η δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής στην περιοχή της Γυάρου, από κοινού με τις κοινωνίες της Σύρου και της Ανδρου, που θα λειτουργεί με σεβασμό προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους.

Πρόκειται για δύο οικοτόπους που μαρτυρούν την υγεία του παράκτιου περιβάλλοντος, παρέχουν καταφύγιο σε πολλά είδη ψαριών, ενώ η μεγάλη οικολογική τους αξία και η ανάγκη προστασίας τους αναγνωρίζεται από τον Μεσογειακό Κανονισμό για την αλιεία (ΕΚ/1967/2006).

Η P. oceanica, γνωστή και ως φυκιάδα, το μοναδικό φυτό της θάλασσας που απαντάται μόνο στη Μεσόγειο, δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα, απελευθερώνει οξυγόνο και προστατεύει τον βυθό και την ακτή από τη διάβρωση. Οι τραγάνες, πολύ σημαντικά αλιευτικά πεδία, αποτελούν πυρήνες βιοποικιλότητας και θεωρούνται δεξαμενές ατμοσφαιρικού CO2.

Με λίγα λόγια, ο βυθός της Γυάρου φιλοξενεί δύο οικοτόπους που, παρότι βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, εξασφαλίζουν ψάρια για αλιείς και καταναλωτές, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στην προστασία των ελληνικών ακτών, αλλά και εμπλουτίζουν τα νερά και την ατμόσφαιρα με οξυγόνο.

Τα δεδομένα αυτά ήρθαν στο φως στη διάρκεια της επιστημονικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2014, από την ομάδα του εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κυκλάδες Life», που συντονίζει το WWF Ελλάς.

«Στη χώρα μας, παρότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας έχουν μελετηθεί σε κάποιο βαθμό, το μεγαλύτερο μέρος τους παραμένει αχαρτογράφητο και η ακριβής έκταση και κατανομή τους παραμένει άγνωστη» σημειώνει ο καθηγητής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών και υπεύθυνος της έρευνας, Γιώργος Παπαθεοδώρου, που συμπληρώνει: «Σε ό,τι αφορά στις τραγάνες, γνωρίζουμε ότι στο Αιγαίο φιλοξενούνται οι μεγαλύτεροι σχηματισμοί στη Μεσόγειο, αλλά μόνο ένα πολύ μικρό τους τμήμα έχει χαρτογραφηθεί».

Ειδικότερα, χαρτογραφήθηκε μια περιοχή συνολικού εμβαδού 57,3 χμ², αναδεικνύοντας τη θαλάσσια «Natura 2000» περιοχή της Γυάρου ως την καλύτερα χαρτογραφημένη θαλάσσια «Natura 2000» στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι θαλάσσιοι οικότοποι του νησιού παρουσιάζουν έντονη ποικιλομορφία και μεγάλη οικολογική αξία, αφού πάνω από 24 χμ² καλύπτονται από λιβάδια Ποσειδωνίας και πυκνούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς.

«Ενας από τους σκοπούς του ‘Κυκλάδες Life’ είναι η προστασία των θαλάσσιων αυτών οικοτόπων», αναφέρει ο συντονιστής του προγράμματος Δρ. Σπύρος Κοτομάτας. «Η έρευνα αυτή αποτελεί μέρος μιας σειράς προπαρασκευαστικών μελετών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος, προκειμένου να έχουμε επιστημονικά στοιχεία για το φυσικό περιβάλλον της Γυάρου. Ετσι, θα μπορέσουμε μαζί με τους εμπλεκόμενους φορείς να σχεδιάσουμε και να προτείνουμε από κοινού τα κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα για την προστασία τους».

Το πρόγραμμα υλοποιείται από το WWF Ελλάς, σε συνεργασία με το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, την Αναπτυξιακή Εταιρία Κυκλάδων, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, τη ΜΟm/Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το ιταλικό ινστιτούτο Tethys.

tanea.gr