Τον Μάρτιο ξεκινά ξανά η λειτουργία του επιταχυντή του CERN

Τον επόμενο Μάρτιο αναμένεται να τεθεί ξανά σε λειτουργία ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) στο CERN στη Γενεύη, ξεκινώντας έτσι τη δεύτερη φάση των πειραμάτων του. Οι πρώτες συγκρούσεις στοιχειωδών σωματιδίων προγραμματίζονται να γίνουν τον Μάιο του 2015, αυξάνοντας προοδευτικά την ενέργεια των επιταχυνούμενων δεσμών ώστε να αγγίξουν τελικά διπλάσιες τιμές απ’ ό,τι στην πρώτη φάση.


Ο LHC είναι η μεγαλύτερη ανάλογη διάταξη αυτή τη στιγμή στον κόσμο, με σχήμα δακτυλίου και περίμετρο 25 χιλιόμετρα, ενώ είναι κατασκευασμένος στο υπέδαφος. Η διακοπή της λειτουργίας του έδωσε τη δυνατότητα στους τεχνικούς του CERN να κάνουν τις απαραίτητες αναβαθμίσεις, ώστε να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη ισχύ. Μάλιστα, όχι μόνο έχουν ολοκληρωθεί αυτές οι αναβαθμίσεις, αλλά όλη η διάταξη έχει ήδη ψυχθεί στη θερμοκρασία που είναι προγραμματισμένη να λειτουργεί, και η οποία είναι λίγους βαθμούς πάνω από το απόλυτο μηδέν.

Ο επιταχυντής έχει ήδη γράψει ιστορία, αφού η ανάλυση των δεδομένων που έγιναν στο εσωτερικό του έδωσε τη δυνατότητα στους επιστήμονες να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη του μποζονίου Χιγκς, που προσδίδει μάζα στα υπόλοιπα στοιχειώδη σωματίδια και το οποίο, αν και προβλεπόταν θεωρητικά εδώ και δεκαετίες, δεν είχε επαληθευτεί πειραματικά. Έτσι, μέχρι τη λειτουργία του LHC, παρέμενε ο «χαμένος κρίκος» στο Καθιερωμένο Πρότυπο, το μοντέλο που εξηγεί τη δομή της ύλης και όλες τις μορφές αλληλεπιδράσεων, πλην της βαρύτητας.

Πάντως, η ανακάλυψη του μποζονίου δεν έδωσε απάντηση σε όλα τα ερωτηματικά σχετικά με τη φύση του, αφού η ενέργεια στην οποία ανιχνεύτηκε το σωματίδιο δεν συμφωνεί με τις θεωρητικές προβλέψεις. Ένας από τους «γρίφους» που οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα μπορέσουν να ξεδιαλύνουν με την επαναλειτουργία του επιταχυντή.

«Με τις ακόμη υψηλότερες ενέργειες, ο LHC θα ανοίξει νέους ορίζοντες για τη φυσική και για μελλοντικές ανακαλύψεις. Ανυπομονώ να δω τι ακόμη μάς επιφυλάσσει ακόμη η φύση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ρολφ Χάιερ, γενικός διευθυντής του CERN, στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε το Κέντρο ανακοινώνοντας την επικείμενη έναρξη της δεύτερης φάσης των πειραμάτων.

Παράλληλα, οι ισχυρότερες συγκρούσεις θα δώσουν την ευκαιρία να δοκιμασθούν στην πράξη θεωρίες που εξηγούν το «πρόβλημα της ιεραρχίας», δηλαδή το γεγονός ότι η βαρύτητα είναι πολύ ασθενέστερη από τις υπόλοιπες θεμελιώδεις δυνάμεις, με συνέπεια ο ρόλος της στον μικρόκοσμο να είναι αμελητέος. Εκτός από αυτές τις θεωρίες, όπως η υπερσυμμετρία ή η ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων, ο επιταχυντής είναι πιθανόν να δώσει πληροφορίες στους κοσμολόγους και για σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, δύο «συστατικά» που κυριολεκτικά κατακλύζουν το σύμπαν, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ακόμη κάποια ένδειξη για τη φύση τους.

«Μετά από την τεράστια δουλειά που έγινε τα τελευταία δύο χρόνια, ο LHC έχει γίνει σχεδόν εντελώς καινούριος. Αν και η επανέναρξη της λειτουργίας του μόνο υπόθεση ρουτίνας δεν είναι, πιστεύω ακράδαντα πως θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, ώστε οι πρώτες συγκρούσεις να ξεκινήσουν τον επόμενο Μάιο», σημειώνει στην ίδια ανακοίνωση ο Φρεντερίκ Μπορντρί, διευθυντής Επιταχυντών και Τεχνολογίας στο CERN.





ΠΗΓΗ