Η Νέα Τάξη Πραγμάτων μισεί τους άστεγους

«Ο Φωτεινός Άστεγος», εγκατάσταση από
νέον, Μπρούκλιν

Πρόστιμα, σκηνές αντί για σπίτια και σκαλοπάτια με καρφιά. Αυτά επιφυλάσσει το λίκνο του ευρω-πολιτισμού για τους αστέγους
ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ ΤΩΝ ΜΑΖΙΚΩΝ ΕΞΩΣΕΩΝ: Με πρόστιμο που θα αγγίζει τα 750 ευρώ θα τιμωρείται η αστεγία στη Μαδρίτη. Στην Ισπανία, οι περιφέρειες είναι ελεύθερες να νομοθετούν κατά το δοκούν για την επαιτεία.
Η Ana Botella, δήμαρχος της Μαδρίτης, αποφάσισε να ποινικοποιήσει τη φτώχεια και να επιβάλλει «συνταγματικό σαδισμό» σε χιλιάδες ανθρώπους που δεν έχουν τίποτα. Ετοιμάζει ένα σχέδιο νόμου, που θα επιφέρει κυρώσεις στους ανθρώπους που είναι αναγκασμένοι να ζουν στο δρόμο, να ζητιανεύουν ή να πλένουν παρμπρίζ αυτοκινήτων για να επιβιώσουν. 

Βίδες σε σκαλοπάτια σπιτιού για να μη μπορούν να κοιμηθούν άστεγοι  

Αντί να αναζητηθούν λύσεις για τη δραματική αύξηση που παρουσιάζει ο κοινωνικός αποκλεισμός, το διάταγμα που κατατέθηκε τιμωρεί τους ανθρώπους που δεν έχουν στέγη. Έτσι, προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων και πρόστιμο 750 ευρώ για όσους ζητιανεύουν στις εισόδους εμπορικών κέντρων, γραφείων, σχολείων και νοσοκομείων, κοιμούνται σε παγκάκι ή πωλούν χαρτομάντιλα στα φανάρια, για να εξασφαλίσουν ένα γεύμα. Το πρόστιμο μπορεί να φτάσει και τις 3.000 ευρώ, αν πραγματοποιείται επαιτεία συνοδεία παιδιού. Όσο αυξάνονται οι οικογένειες που ζουν στο δρόμο, τόσο πιο συχνό γίνεται το φαινόμενο να μαγειρεύουν σε μικρές σόμπες, πράξη η οποία επίσης θα τιμωρείται με πρόστιμο 750 ευρώ.

Όλα αυτά συμβαίνουν, αφού έχουν προηγηθεί εξώσεις ανθρώπων από τα σπίτια τους, αλλά και από τη Δημοτική Επιχείρηση Στέγασης, όπου φιλοξενούταν όσοι το είχαν ανάγκη. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, 1 στους 5 ζει σε συνθήκες φτώχειας, 2,2 εκατομμύρια παιδιά δε σιτίζονται κανονικά και το 29,9% των νοικοκυριών είναι υποθηκευμένα λόγω απλήρωτων στεγαστικών δανείων για τα οποία οι ιδιοκτήτες τους απειλούνται με πλειστηριασμό ακινήτου.

ΣΤΟ ΒΟΡΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ: Στη Σουηδία η ξενοφοβία είναι παρούσα ακόμα και στο διαχωρισμό όσων επαιτούν. Το ακροδεξιό κόμμα «Δημοκράτες της Σουηδίας» κατέθεσε πρόταση στο Κοινοβούλιο, με την οποία ζητά η επαιτεία από ξένους να αποτελεί λόγο απέλασης από τη χώρα και απαγόρευσης εισόδου σε αυτή για πάντα. Στη Νορβηγία, η κυβέρνηση συνασπισμού, της οποία ηγείται το Κόμμα της Προόδου, θέλει να επιτρέψει στους δήμους την απαγόρευση της επαιτείας. Σύμφωνα με τον αρχηγό του κόμματος, Siv Jensen, αυτή η απαγόρευση θα επιτρέψει την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και κυρίως θα στραφεί εναντίον των Ρομά. Ακόμα κι αν η επαιτεία παραμένει για την ώρα νόμιμη στη χώρα, στο πρόγραμμα του κόμματος αναφέρεται η απαγόρευσή της σε ολόκληρο το έδαφός της.

Πολλές χώρες επωφελούνται από το νομικό κενό που υπάρχει στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δε θεσμοθετεί παρά μόνο την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Η ποινή που μπορεί να επιβληθεί σε περίπτωση επανάληψης της πράξης της αστεγίας, η οποία κρίνεται ως παράνομη, μπορεί να είναι και η φυλάκιση.

Στην περίπτωση της Ουγγαρίας, χώρα με 30.000 άστεγους, η κυβέρνηση με αρχηγό, τον Viktor Orban, έχει τοποθετηθεί από το 2010 ότι θα λάβει μέτρα ενάντια στη φτώχεια που γίνεται ορατή. Οι τροποποιήσεις στη νομοθεσία απαγορεύουν την επαιτεία και τον ύπνο στο δρόμο, στις αστικές τουριστικές περιοχές. Όμως αυτές οι περιοχές δεν αναφέρονται με σαφή τρόπο και έτσι το γεωγραφικό τους στίγμα ορίζεται κάθε φορά από την αστυνομία. Το Ουγγρικό Κοινοβούλιο επέτρεψε παρόλα αυτά στους δήμους να δημιουργήσουν ειδικές ζώνες-γκέτο για αστέγους.

Σκηνές για άστεγους, στις όχθες του Σηκουάνα, Παρίσι

Στη Γαλλία, η επαιτεία είναι παράνομη από τη δεκαετία του 1990. Παρ’ όλα αυτά οι δήμαρχοι έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιοι για την περιοχή τους. Σε αρκετές γαλλικές πόλεις όπως η Μασσαλία, το Μπορντώ και οι Κάννες, θεωρείται παράνομη η «επιθετική επαιτεία». Πιο συγκεκριμένα, όταν αυτή πραγματοποιείται «με επιθετικό τρόπο» ή συνοδεία «επικίνδυνου ζώου». Αυτοί οι «επικίνδυνοι» ζητιάνοι καλούνται να πληρώσουν πρόστιμο 38 ευρώ. Από το 2011, η ξενοφοβική τάση της Ευρώπης γίνεται και εδώ πραγματικότητα, όπου οι αλλοδαποί άστεγοι που θεωρούνται «επικίνδυνοι», απελαύνονται. Στη Γαλλία το 2012 υπήρχαν 141.500 άστεγοι, εκ των οποίων 30.000 παιδιά.

Η Γερμανία ακολουθεί διαφορετική πολιτική και επιλέγει την αλληλεγγύη. Από την 1η Απριλίου 1976 τα ομοσπονδιακά κρατίδια είναι υπεύθυνα για την παροχή υποστήριξης σε άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Δηλαδή, να δημιουργήσουν δομές για τη φιλοξενία αστέγων. Όμως, απαγορεύεται η επαιτεία σε πάρκα και η προτροπή παιδιών σε αυτήν. Η εκκλησία είναι υποχρεωμένη να χρησιμοποιεί ένα ποσοστό των χρημάτων που λαμβάνει από τους φόρους των πιστών για έργα φιλανθρωπίας υπέρ των φτωχών.

Στην Ιταλία η επαιτεία δεν είναι απαγορευμένη, αρκεί να γίνεται στα πλαίσια της αξίωσης της ανθρώπινης αλληλεγγύης και χωρίς να διαταράσσεται η δημόσια τάξη. Ο επαίτης πρέπει να βρίσκεται σε κατάσταση πραγματικής φτώχειας. Η αστυνομία μπορεί να επέμβει, αν τα χρήματα χρησιμοποιηθούν για αγορά αλκοόλ ή ναρκωτικών ή οτιδήποτε άλλο κρίνεται ως μη αναγκαίο για την επιβίωση. Αλλά αυτή η ελαστικότητα του νόμου μπορεί να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους. Το 2008 μια γυναίκα Ρομά συνελήφθη με την κατηγορία ότι έκανε δουλεμπόριο, επειδή ζητιάνευε μαζί με το παιδί της. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η επαιτεία αποτελεί μέρος «της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ρομά» και ως εκ τούτου δεν τίθεται θέμα καταδίκης της γυναίκας.

Η ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΕΤΑΙ: Η Sandra Petrović Jakovina, ευρωβουλευτής από την Κροατία, κατέθεσε πριν από λίγες εβδομάδες επερώτηση στο Κοινοβούλιο σχετικά με το πρόβλημα: «Υπάρχει μια τάση στην Ευρώπη, η οποία κινείται στα πλαίσια καταπιεστικών καθεστώτων σε τοπικό επίπεδο και συχνά οδηγεί σε παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων που βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση, όπως οι άστεγοι, οι μετανάστες, οι φτωχοί και οι αποφυλακισμένοι, οι οποίοι τιμωρούνται όλο και πιο συχνά εξαιτίας της κατάστασής τους. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις εξαιρούνται από τα κοινωνικά προγράμματα ή αυτά της στέγασης, που λειτουργούν για να βοηθήσουν ανθρώπους να ενταχτούν ή να επανενταχτούν στην κοινωνία.

Οι τοπικές αρχές παίρνουν μέτρα για να ποινικοποιήσουν τις καθημερινές δραστηριότητες των αστέγων στον αγώνα τους για επιβίωση. Αυτά μπορεί να είναι η απαγόρευση του ύπνου στο δρόμο ή σε παγκάκι, η αφαίρεση αντικειμένων από κάδους απορριμμάτων ή και η εξαναγκαστική και βίαιη αποχώρησή τους από κάποιο χώρο. Και για όσους βιώνουν την αστεγία, είναι πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Δεδομένου ότι η οικονομική κρίση βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και πέντε χρόνια, είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Ποια νομικά μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι προστατεύονται οι αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, όπως αυτά κατοχυρώνονται από τις Συνθήκες, έτσι ώστε να καταστεί αδύνατη για τα κράτη μέλη η θέσπιση μέτρων που δυσχεραίνει τη θέση των αστέγων;».

Έρευνα-Μετάφραση-Προσαρμογή: Βανέσσα Μαρά


doctv.gr